Fysiologie van het bloed
Samenstelling van bloed
• = vloeibaar BW
• Plasma (vloeibare matrix) + cellen (RBC, WBC) & celfragmenten (bloedplaatjes)
• Vol bloed = bloed zoals in cardiovasculair stelsel
• Perifeer bloed = bloed genomen uit perifere vene of arterie
• Bloedvolume = 7% vh mager LG
• Plasma, matrix v bloed (55% v V vol bloed)
o Water (91%)
o Plasma-EW in opgeloste vorm
▪ Globulinen: antilichamen, transportglobulinen
▪ Fibrinogeen: bloedstolling
▪ Enzymen
o Overige opgeloste stoffen (2%)
▪ Voedingsstoffen
▪ Elektrolyten
▪ Afvalstoffen
• Cellen & celfragmenten (45%)
o RBC of erythrocyten: O2 vervoeren
o WBC of leucocyten: lichaam verdedigen tegen ziekteverwekkers
o Bloedplaatjes of trombocyten: belangrijke rol bloedstolling
Toepassing in de praktijk: plasma en serum
• Bloedonderzoek
o Plasma
▪ Waterige component (matrix) vh bloed = bloed zonder de cellen
▪ Paars bloedbuisje (anti-stollingsmiddel) -> centrifugeren -> 3 lagen
• Onderaan: RBC
• Midden: buffy coat = WBC & bloedplaatjes
• Boven: plasma -> bevat stollings-EW
o Serum
▪ Rood bloedbuisje (gn anti-stollingsmiddel) -> stollen -> centrifugeren:
serum (boven) + bloedstolsel (fibrinogeen uit plasma nr bloedstolsel)
▪ Fibrinogeen omzetten in fibrinedraden -> plasma
▪ = plasma zonder fibrinogeen & stollingsfactoren
Functies van bloed
• Transport
o O2, CO2
o Voedings- & afvalstoffen
o Hormonen (endocriene klier -> bloed)
• Stabilisering pH & samenstelling weefselvloeistof
o Te zuur: bloed laten bufferen door te binden met bicarbonaat
▪ Bv te weinig kalium -> bloed meer kalium aanvoeren
, • Beperking vloeistofverlies bij verwonding
o Afgedicht & hersteld
o Hemostasis = bloedstelping
• Verdediging tegen gifstoffen & ziekteverwekkers
o Mbv WBC
• Op peil houden lichaamstemperatuur
o Vasoconstrictie & vasodilatatie
Bloedvorming of hematopoëse
• Foetus: lever en milt
• Na geboorte: rode beenmerg (in lange beenderen: schedel, ribben, humerus…)
o Rood beenmerg: heel actief & veel aanw bij jonge dieren
o Ouder worden: aanmaak gele beenmerg (rode gedomineerd door vetcellen)
o Reactivatie (indien terug veel nodig) gele beenmerg -> rood beenmerg (minder
efficiënt)
o Eventueel lever en milt
o Vervanging versleten en beschadigde bloedcellen
• Beenmergpunctie
• Pluripotente of multipotente stamcel (kunnen nog alle cellen w) -> unipotente stamcel
(omgezet) -> specifieke bloedcellen (afh v factoren die inwerken)
o RBC (erytropoëse)
o WBC (leukopoëse)
o Bloedplaatjes (trombopoëse)
1. Erytropoëse
= vorming RBC (erytrocyten)
• hemoglobine geproduceerd door erytroblasten -> kern afstoten
• Op bepaald moment kern uitgestoten -> erytroblast
• Reticulocyten nr bloedbaan -> na 1 dag erythrocyt
• Voornamelijk geregeld door hormoon erytropoëtine (EPO)
o Meer RBC -> meer O2 nr weefsel
o Meer vrijgesteld tijdens hypoxia (te weinig O2)
o Erytropoëtine nr beenmerg -> meer aanmaken
, Toepassing in de praktijk: polychomasie en gekernde RBC
• Plotse nood aan extra RBC -> snelle productie door rode beenmerg -> immature
RBC in circulatie
o RBC met paars cytoplasma =
polychromatische RBC
▪ Eerdere stadia dan
reticulocyten in bloedbaan
sturen
o Gekernde RBC
▪ Kern nog nt uitgestoten + minder
hemoglobine aanwezig (nt veel mr
beetje helpen)
2. Trombopoëse
= vorming van bloedplaatjes (trombocyten)
• Lever: trombopoëtine prod -> aanmaak stimuleren
• Unipotente stamcel diff in rode beenm tot megakaryocyt
• Megakaryocyt = enorme, meerkernige cel
o Beenmerg nooit verlaten
o kleine stukjes cytoplasma afsnoeren -> bloedplaatjes
(= celfragment)
Rode bloedcellen
1. Structuur van rode bloedcellen
• Rode, biconcave, flexibele schijven zonder kern
o Dunne, centrale zone die lichter is
o Grootte en vorm verschillen per diersoort
o Biconcaaf -> groot diffusieoppervlak en korte diffusieafstand voor O2 & CO2
o Flexibel om door kleine capillairen te kunnen
• Klinische toepassing: bloedglucose en RBC metabolisme
o Bevatten gn mitochondriën -> nt aan aerobe glycolyse doen (ATP vormen) ->
anaerobe glycolysis uit glucose uit plasma
o RBC gebruiken glucose uit plasma vr E
o Bloedstaal vr glucose -> centrifugeren en RBC verwijderen voor glucosegehalte
daalt of grijs bloedbuisje gebruiken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper febedelobelle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,06. Je zit daarna nergens aan vast.
