TAB 4.1 FARMACOLOGIE
1. PEDIATRISCHE PATIËNT (PRESENT)
Op examen komen ook rekeningoefeningen van zowel pediatrie las volwassene
Bekijk de leerdoelen in de cursus p 65, 102, 133
1.1 PIJN BIJ DE PEDIATRISCHE PATIËNT
1.1.1 INLEIDING
Er zijn 3 mijlpalen in het pijnbeleid voor kinderen waar er groter veranderingen
waren
o 1990 pas een werkgroep opgericht om te zien hoe we gaan werken rond
pijn
o 2014 we moeten een tak in het pijnbeleid maken speciaal voor kinderen,
maar dit gaat enkel nog maar over acute pijn
o 2016 nu werd er een pijngroep gemaakt voor chronische pijn bij
kinderen
Succesvolle ‘pijnvrije’ zorg rol van de VPK + ouders + pijnteam
o Stap 1 pijn actief gaan bevragen en steeds opnieuw gaan evalueren
o Stap 2 probeer de omgeving zo kindvriendelijk te maken
o Stap 3 protocollen en procedures
o Stap 4 toegang tot verschillende therapeutische middelen
Minimale handling maakt deel uit van het voorkomen en minimaliseren van pijn
1.1.2 WAT IS PIJN?
Stellingen
o Kleine kinderen vergeten sneller pijn fout
o Door pijn te behandelen maskeer je de symptomen en dat staat een goede
diagnosestelling in de weg fout
Op examen kreeg een kind fentanyl hoe schat je de
pijnwaarwording in fentanyl = sterk opioïden je kan kijken naar
parameters zoals BD omhoog, hartslag omhoog en dan kan je zien
of er toch nog pijn is
o Kinderen met autisme hebben een hogere pijngrens fout
Een kind met autisme toont zijn pijn anders waardoor het vaak
onderschat wordt
1.1.3 DIAGNOSTIEK: PIJNHERKENNING EN PIJNMETING
Pijn maakt deel uit van het dagelijks leerproces van een kind
Kinderen beleven pijn op een andere manier
Bij aanhoudende pijn = reactie in 2 fasen
o Sterk emotionele (‘luidruchtige’) reactie
o Gebrek aan expressie/ interesse psychomotorische atonie (niks
interesseert nog en is apathisch)
1
, Pijn in de sensorimotorische fase
o Baby/peuterleeftijd (0-2jaar)
o Ze denken vooral in het hier en nu en kunnen nog niet praten, ze weten de
gevolgen vaak nog niet van wat ze aan het doen zijn
Pijn in de preoperationele fase
o Kleuterleeftijd (2-7jaar)
o Kind gebruikt om te denken
o Denken nog heel concreet en is vooral in het nu gelokaliseerd
o Ze leren pijn onderscheiden van oorzaken
Pijn in de concreet-operationele fase
o Lagere schoollijftijd (7-11jaar)
o Logisch nadenken
o Taal gebruiken
Pijn in de formeel-operationele fase
o Adolescenten/pubers (vanaf 11 jaar)
o Abstract denken
o Realiseren wat chronische pijn betekend
o Realiseren ‘de consequenties van pijn)
1.1.4 PIJNHERKENNING
Observatie van metabole parameters
o Pijn/stress = hormonale en metabole veranderingen in lichaam
o Stressrespons hyperglycemie en lactaatacidose
o Bepaling via bloedspiegels (kind onvriendelijk, relatief duur)
Observatie van fysiologische parameters
o Pijnervaring brengt lichaam on opperste paraatheid
o Fysiologische veranderingen waarnemen goede observatie,
monitorbewaking
o Mogelijke symptomen zijn
BD en hartslag omhoog, slechte wondgenezing, misselijkheid en
braken, verandering in AH-patroon
2
, o Als de pijn stijgt dan heb een autonome respons die zich snel aanpast aan
nieuwe evenwichtssituaties
Observatie van gedragsmatige aspecten
o Gezichtsuitdrukking, huilen of andere vocalisaties, slaappatroon en BWZ-
toestand
o Deze observatie is moeilijk bij kinderen die op de PICU of NICU gesedeerd
zijn of vanwege beademings- of andere apparatuur niet in staat zijn te
bewegen
1.1.5 PIJNMETING
Bepalen van: pijnintensiteit + effectiviteit van behandeling
Goed pijnbeleid = pijn regelmatig meten
Hetero-evaluaties (objectieve methode)
o Wie? preverbale patiënten (pasgeborenen, jonge kinderen en kinderen
met een beperking)
o Wat? gedragsobservatie, soms combinatie van fysiologische parameters
o Hoe? geschikte pijnmeetinstrumenten (leeftijd, situatie, aard van pijn)
o Voorbeelden van observatieschalen voor pasgeborene
Op examen Acute en postop pijn: NIPS, PIPP
mogelijks casus Langdurige pijn: Edin, Comfort neo
en moet je o Voorbeelden observatieschalen voor jonge kinderen
zeggen welke Acute en postop pijn tot +- 4j: comfort gedrag, CHIPPS
pijnschaal je zou Op spoeddiensten (tot 6j): Evendol
gebruiken Acute en postop pijn tot 7j: Flacc, Cheops
Auto-evaluatie (subjectieve methode)
o Wie? vanaf 4j en kinderen met helder BWZ
o Hoe? vanaf 4j met foto’s en vanaf 7j met numerieke schaal
o Voorbeelden van zelfrapportage vanaf kleuterleeftijd
face Pain scale revised
Oucher
o Voorbeelden van zelfrapportageschalen vanaf lagere schoolleeftijd
VAS (visueel analoge schaal)
3
, NRS (numerieke rating scores)
Voorbeeldvragen
o Welke methode gebruiken voor pijnbeoordeling bij kinderen 0-3 jaar?
Gedragsobservatie = van primair belang
Fysiologisch = van secundair belang
Subjectief is niet mogelijk
o Welke methode gebruiken voor pijnbeoordeling bij kinderen 3-6jaar?
Gedragsobservatie = van primair belang bij afwezigheid van
zelfrapportage
Fysiologisch van secundair belang
Projectieve methode mogelijks mogelijk
o Welke methode gebruiken voor pijnbeoordeling vanaf 6jaar?
Primair belang is zelfrapportage
Secundair belang = gedrag en fysiologische observatie
Bij de beoordeling van pijn is ook de context van belang (leeftijd, anamnese,
omgeving)
Ouders kunnen een actieve rol spelen bij de pijnmeting van hun kind
Pijn meting kind met chronische pijn :
o Gedurende een langere periode pijn scoren
o Pijndagboek aantal VAS scores per dag
Pijnmetingen
o Contextuele factoren
Relevante contextuele factoren ouders, situatie (voor of na het
eten), omgeving
Ouders
Actieve rol bij pijnmeting van hun kind
o Ouders kunnen postop zeggen of de pijn erger is of
niet maar niet bij acute pijn
Postop pijn PPPM (parents postoperative pain measure
Ouders aanwezig bij (pijnlijke) procedures een afweging
dat je moet maken of dit positief of negatief is
Cultuur
Cultuurspecifiek aangeleerd gedrag
1.1.6 PIJNBEHANDELING
Farmacologische methoden
o Analgetica
Licht tot matige pijn paracetamol
Matige pijn paracetamol + NSAID
Contra-indicatie voor NSAID zwak werkende opiaat (bv.
tramadol)
Ernstige pijn sterkwerkend opiaat bv morfine
Paracetamol + NSAID + sterk opiaat
o Patient-controlled analgesia
het kind heeft de mogelijkheid om zijn eigen pijnstilling binnen
bepaalde veiligheidsmarges te regelen bv. een morfinepomp
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aline58. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.