, HOOFDSTUK 1: DE DOORBRAAK VAN DE BURGERLIJKE
PARLEMENTAIR – CONSTITUTIONELE STAAT
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------
Inleiding
Na Franse revolutie deel van koninkrijk der Nederlanden onder leiding van
Nederlandse koning Willem I
Willem steunt niet op grondwet, maar louter op militaire macht
1830 – 1848 = overgangsperiode: van ancien régime samenleving naar
moderne 19e eeuwe democratische samenleving
Franse revolutie is zelf gevolg van de verlichting (nieuw denken in de 18 e
eeuw, pleitte voor vrijheid en gelijkheid van burgers voor de wet)
Ancien régime
- Landbouweconomie
- Adel en kerk = geprivilegieerde standen
- Macht en kerk en godsdienst
- Sterke macht vorst: de kerk geeft de vorst macht
19e eeuw
- Opkomst industrieel kapitalisme: burgerij -> wilt de macht naar zich
toetrekken, uit de handen van de vorst en kerk
Burgerij gaat koloniseren: internationale handelaars worden
machtige groepen in de samenleving
Industrieel: produceren op grote schaal en exporteren (in
België)
- Kerk verliest bezittingen
- -> Willem I = “verlicht despoot” (verlichte heerser: ideeën van de
verlichting, vooral op economisch vlak). Hij bleef een autoritaire
heerser
Wilt hervormingen doorvoeren (bv. Nederlandse taal)
Stond met zijn ene been in het ancien regime en met zijn
andere been in de 19e eeuw
1
,Ancien régime
1. Vorst en adel
2. Clerus
3. Gewone bevolking (98%)
Macht < vorst < god
Conservatief, katholiek
- Maar: vorst regeert met de drie standen
“Statenvergaderingen”
Elke provincie onafhankelijk (“confederaal systeem”)
vb. Vlaanderen
vb. Brabant
vb. Henegouwen
- Zuidelijke Nederlanden Luik (apart)
61% inwoners Nederlandstalig
35% Franstalig
Rest Duitstalig
Gaat veranderen: de gebieden gaan verfransen
- Schoonmoederregime (VK/ Republiek)
Ten noorden van ons: nederlandse republiek -> houdt toezicht
op ons: oa. Toegang tot haven van Antwerpen geblokkeerd
Groot Brittanië: vriendelijke schoonmoeder, gaat ons altijd
steunen
In 1830 met doorbraak van nieuwe staat: andere samenleving, nieuwe
gerechtelijke staatsstructuur
Belangrijke hervormingen -> nieuwe organisatie
Frans regime
- 1795: “België” deel van Frankrijk (zuidelijke nederlanden
aangehecht bij Frankrijk)
Eenheidsstaat
Departementen ipv vorstendommen
- Afschaffing leenrecht/privileges
Nationale soevereiniteit: macht niet bij rijke adelijke groepen,
maar principe van nationale soevereiniteit
Openbare verkoop goederen kerk
- Nieuw juridisch systeem
Rechtbanken (Cassatie -> Beroep -> Eerste Aanleg)
Hervormingen burgerlijk Wetboek, Strafwetboek...
Exit gewoonterecht
2
, - Haven Antwerpen weer “vrij” , invoer achternamen, …. Door
Napoleon
- Concordaat tussen Napoleon en de kerk (1801): akkoord met paus
Weddes (salaris) voor priesters betaald door OH
Kerkgebouwen beheerd door kerkfabrieken (teruggegeven
door de staat) (gemeente subsidieert de kerkfabriek)
1815: Verenigd koninkrijk der Nederlanden
Napoleon komt ten val bij de slag van Waterloo (1815)
Congres van Wenen (1814 – 1815): restoratie -> grootmachten vinden de
totale democratie te radicaal, willen terug naar het oude systeem, meer
orde en vrede in Europa (economisch interessanter)
- Bufferstaat tegen Frankrijk (drempel dat Frankrijk afwendt tav.
Duitsland en omgekeerd) -> willem vorst
Sterk, gecentraliseerd land
Forten
- “uitbreiding” voor het huis van Oranje
Départements réunis
Apart statuut voor Luwemburg/ Limburg (Duitse bond)
Grondwet 1815
- Macht gaat uit van de vorst !!!
Grondwet was door Willem zelf geschreven (geen
constitutionele vergadering)
Geen ministriële verantwoordelijkheid -> koning kon zelf zijn
goesting doen
Vorst kan tussenkomen in processen
- Parlement: staten – generaal (een beetje voor de show)
50/50 Noord/Zuid
Bicameraal: eerste/ tweede kamer -> eerste zitting in Brussel
van beide kamers van staten generaal door Willem I
Tienjarige begroting !
Monsterverbond: 2 heel verschillende groepen van conservatieve en
progressieve revolutionaire krachten die gaan samenwerken tegen de
regering van Willem
Tussen liberalen en katholieken
Revolutie van 1830
Huis van oranje = vostenhuis van Willem I
Orangisten = mensen die Willem steunen (bv. textielbazen,
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottekempen7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,26. Je zit daarna nergens aan vast.