Verschillende betekenissen van het begrip
o Franse woord ‘filiation’: wijst op band met bloedverwantschap (‘fils’)
o Algemeen: bloedverwantschap
o Bijzonder: ouderschap (relatie ouders en kinderen)
o Biologische versus juridische vastgestelde afstamming (= afstammingsband volgens
wettelijke regels): groot verschil (!!)
Misvatting in samenleving = als je kan biologische band bewijzen dan heb je OOK
automatisch juridische band (recht volgt): MAAR is fout
Moeten gescheiden worden
Er kan biologisch band zijn MAAR NIET juridisch (mag) vastgesteld of omgekeerd
bv. kind ongehuwde vrouw en man neemt GEEN verantwoordelijkheid:
vaderlijke erkenning nodig anders GEEN afstammingsband DUS kind heeft
enkel juridische moeder (eenzijdige moederlijke afstammingsband)
Soms verboden biologische afstammingsband vast te stellen: bv. pedofiel
die kind verwekt bij eigen dochter DUS hij is biologisch vader MAAR verbod
tot vaderlijke erkenning als daar huwelijksbeletsel met moeder blijkt
o OOK zo bij halfbroer en halfzus MAAR GwH heeft wet
teruggetrokken: in belang van kind uitzondering (staat al in codex)
MAAR nog NIET zo een uitzondering bij kind tussen vader-kind
Standaardgeval: vader met 2 dochters en moest ze NIET erkennen want
getrouwd met moeder op moment bevalling (= vermoeden van
vaderschap) = wettelijk automatisme MAAR zegt niks over biologische
realiteit (want kon bv. door overspel zijn)
Vaak erkenningen uit bereidwilligheid voor moeder: vader weet dat NIET
verwekt heeft MAAR gaat toch erkennen = NIET de biologische realiteit
MAAR gaat levenslang blijven bestaan door juridische (foute) realiteit
1
, Verschillende grondslagen voor juridische afstamming
o = Bloedband: genetische werkelijkheid
Belangrijk bewijsmiddel MAAR andere dingen spelen OOK rol
o = Sociaal gedrag: ‘bezit van staat’
Vader gedraagt zich sociaal als vader (bv. naar oudercontact gaan) en daar worden
gevolgen aan gekoppeld (bv. betwistingsvorderingen worden onontvankelijk)
DUS soms NIET zoals de genetische werkelijkheid
o = Wil of intentie: wil om ouder te worden
Soms nog belangrijker/sterker dan genetische realiteit
o = Belang van het kind: NIET op zelfde hoogte als ander
GEEN echte grondslag MAAR criterium om toe te passen als er conflict is tussen de
andere 3 grondslagen (bv. man die sociaal gedrag pleegt en anderzijds een
genetische vader): doorslaggevende criterium is dan belang van kind
= Volgens rechtspraak GwH
o Elke wetgevende hervorming biedt een nieuw evenwicht tussen de grondslagen
Diverse gevolgen: belangrijk want reden van veel dingen
o = Gekoppeld aan een juridisch vastgestelde afstammingsband: zoals…
Familienaam (je hebt achternaam door afstammingsband)
Erfrecht (je erft door afstammingsband)
DNA-onderzoek volstaat NIET voor claim: er moet juridische vaststelling zijn
Alimentatie (bv. art. 203 oud BW)
Ouderlijk gezag
Bij oorspronkelijke afstammingsband of OOK bij adoptieve
afstammingsband
OPENBARE ORDE-KARAKTER VAN HET AFSTAMMINGSRECHT
Andersluidende overeenkomsten tegen regels = strijdig met openbare orde en absoluut nietig
Afstammingsrecht raakt integraal de openbare orde
o Betreft de staat van de persoon in de familie
o Men kan er dus NIET van afwijken bij overeenkomst
o bv. draagmoederschapscontract in strijd met inhoud artikelen 312-333 oud BW = nietig
= Wensmoeder juridisch moeder maken: MAAR de draagmoeder die bevalt is
normaal de juridische moeder DUS elke overeenkomst die zegt dat wensmoeder
moeder wordt is in strijd met de regel: trucks toepassen (bv. draagmoeder in
buitenland laten bevallen want daar kan je anoniem bevallen)
AFSTAMMING <-> ADOPTIE
Oorspronkelijke afstamming (essentie vooral gebaseerd op bloedband) <-> adoptie
o Soortgelijke rechtsgevolgen MAAR gaat over andere dingen
o Oorspronkelijke afstamming: essentie vooral gebaseerd op bloedband
Eigen kind kan je NIET adopteren
Declaratief: verklaard iets altijd w geacht bestaan te h <-> constitutief van aard: vestigt iets nieuws
o Afstamming: werkt DUS retroactief in tijd (geacht altijd te zijn) = gaat terug tot geboorte of
verwekking kind (als dat in voordeel kind zou zijn) DUS kan zo bv. erfclaims doen
o Adoptie: beperkte terugwerkende klacht = tot start adoptieprocedure
Biologisch <-> affectief concept (relatief onderscheid)
2
,BLOEDVERWANTSCHAP EN AANVERWANTSCHAP
BLOEDVERWANTEN
= Op basis van afstamming
2 soorten:
o In rechte lijn: stammen van elkaar af
bv. uw vader, grootvader, overgrootvader…
o In de zijlijn: hebben een gemeenschappelijke stamouder
bv. uw broer of zus, oom, tante, neef of nicht
Soms 1 of soms 2 gemeenschappelijke stamouder (bv. bij broer 2 en bij halfbroer 1)
bv. nicht: opklimmen en dan naar beneden = 4e graad (2 omhoog en 2 omlaag)
Bestaat er een recht om zijn bloedverwanten te kennen? Het recht op afstammingsinformatie is in
België NIET consistent gewaarborgd
o MBV-wet (2007): hierin staat dat tegen donor nooit afstammingsvordering ingesteld kan
worden = kan NIET juridische vader maken (wettelijk verboden)
o Art. 368-6 oud BW (2005): adoptiebepaling
Adoptieouders moeten identiteit vader-moeder verplicht bijhouden en kind kan op
schriftelijk verzoek vanaf 12 jaar toegang tot gegevens vragen (als het geweten is)
o Vlaams Afstammingscentrum (2020): voor iedereen met afstammingsvragen (hulp)
Hebben OOK DNA databank: iedereen kan daar zijn DNA achterlaten en overheid
match die en soms komen er matchen uit en zo identificatie donor
Moeilijkheden door anonimiteit donor
o bv. bij gametendonatie (via donorsperma): recht om te weten wie genetische vader is ookal is
dat een donor? = klinieken mogen dat NIET doorgeven door anonimiteit donor
Zal waarschijnlijk veranderen: rechtspraak waar spermadonors die beroepen op
wettelijke anonimiteit toch verplicht worden om DNA-staal af te geven want kind
heeft recht te weten van wie die afstamt (zonder juridische gevolgen te hebben)
Misschien later DNA-onderzoek vorderen bij familierechtbank MAAR dan
zonder juridische gevolgen: binnen 5 jaar waarschijnlijk
AANVERWANTEN
= Op basis van huwelijk (= juridisch beperkter): huwelijk <-> wettelijk samenwonen (dan GEEN plichten)
Bloedverwanten van de echtgenoot
o bv. uw schoonbroer, schoonmoeder, stiefzoon…
Echtgenoten van de bloedverwanten
o bv. uw schoonzoon, schoonbroer, stiefmoeder…
DUS combinatie bloedverwantschap en huwelijk nodig
3
, BLOEDVERWANTEN <-> AANVERWANTEN
Bloedverwantschap: op basis van afstamming
o In rechte lijn: ascendenten (= opgaande lijn) en descendenten (= neerdalende lijn)
o In de zijlijn: collateralen (= zijverwanten)
Aanverwantschap: op basis van huwelijk
DUS:
o Stiefbroer/zus = GEEN bloedverwant en GEEN aanverwant
Stiefmoeder = WEL aanverwant
‘Stief’ komt van ‘stiep’ = ‘boom zonder takken’: beeld van kind die ouder verliest
door overlijden en gat wordt opgevuld door nieuwe partner
‘Stief’ ontstaat pas binnen huwelijk (NIET wettelijk samenwonend…): verwarringen
Betekenisvervaging van de begrippen ‘stiefouder’ en ‘stiefkind’
o Halfbroer/zus = WEL bloedverwant (1 gemeenschappelijke stamouder)
SYSTEEM VAN DE GRADEN
Bloedverwanten: elke generatie is 1 graad in rechte lijn
o NIET in de zijlijn
o bv. jij tav kind = bloedverwant 1e graad
Aanverwantschap: zelfde systeem MAAR GEEN graad voor het huwelijk dat de aanverwantschap deed
ontstaan
o bv. jij tav schoonmoeder = aanverwant 1e graad
Toepassing:
o KK = kleinkinderen
o A-B zijn grootouders : hebben 2 kinderen en streepje tussen hun is huwelijk
o Kleinkinderen tussen mekaar = bloedverwanten want hebben eenzelfde stamouder : 4 e graad
(2 naar boven en 2 naar beneden) = neven en nichten
o KK1 en Y = aanverwanten = neef nicht – oom tante
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper strevenvoorhetleven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €24,66. Je zit daarna nergens aan vast.