Deze samenvatting omvat alles wat de professor in de colleges heeft gezegd. De grijze titels die in de samenvatting staan zijn degene die de professor niet heeft overlopen.
Alle besproken arresten staan erin.
DEEL 1: HET BELANG EN DE SITUERING VAN HET BCA
H1: SITUERING, DOELSTELLING, KRACHTLIJNEN, KRITIEK EN VOORUITZICHTEN
FUNCTIES VAN HET AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
SCHADEHERSTEL VAN SLACHTOFFERS
= basisfunctie
Het principe is dat de schade integraal wordt vergoed. Vanzelfsprekend kan het aansprakelijkheidsrecht niet in alle gevallen
schade vergoeden.
Afweging van belangen. Twee belangen staan hier tegenover elkaar: vrijheid behoefte aan zekerheid.
Inherente beperking: idealiter zou het geleden leed in natura moeten worden hersteld. In vele gevallen is dit onmogelijk en
krijg je een som geld, je krijgt dus slechts een substituut voor het leed.
PREVENTIE
Belangrijke functie is het voorkomen van schadegevallen. Het is een dreiging, voor bepaalde handelingen zoals opzet, is de
preventieve werking van de civielrechtelijke aansprakelijkheid echter gering, het strafrecht is daar beter voor uitgerust.
Is aansprakelijkheidsrecht wel geschikt als preventie? Is het strafrecht niet beter? Hier bestaat twijfel rond
Wordt bekritiseerd: doet het er eigenlijk toe wat voor fout er werd begaan? het principe blijft de integrale
schadevergoeding willen. Maar de aansprakelijkheidsverzekering kan juist als preventie
SCHADESPREIDING
Als 1 individu heel zware schade heeft veroorzaakt zal de verzekeraar de schade onder verschillende verzekeraars spreiden.
REGLEMENTERENDE/NORMATIEVE FUNCTIE
Schadebegrip is zo breed.
Voorbeeld: informatieplichten bestonden vroeger niet en heeft dit nu opgelegd aan allerlei rechtssubjecten.
KRITIEK OP HET HUIDIGE AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
EEN INCOHERENT EN VERSNIPPERD SYSTEEM
Je vindt het volledig aansprakelijkheidsrecht niet in boek 6 BW, je moet ook nog in bijzondere wetten kijken.
Voorbeeld: art. 29bis WAM
EEN DISCRIMINATOIR EN ONRECHTVAARDIG SYSTEEM
Mattheus-effect: vooral de rijke burgers sluiten een aansprakelijkheidsverzekering, minder kapitaal krachtige mensen hebben
dit niet en zullen dus zelf hun veroorzaakte schade moeten vergoeden.
EEN DUUR EN TRAAG SYSTEEM
Komen vaak voor de rechtbank.
1
,H3: ALGEMENE UITGANGSPUNTEN BOEK 6 BW
TOEPASSINGSGEBIED
Van toepassing op zowel natuurlijke personen als op rechtspersonen.
AANVULLEND RECHT
99% van de bepalingen zijn van AR afwijking mogelijk
NIET-EXCLUSIEVE WERKING
Het feit dat boek 6 van toepassing is, belet niet dat ook een andere wetbepaling van toepassing kan zijn.
Het kan wel zijn dat een andere wet voorrang heeft op 1382 oud BW voorbeeld: arbeidsongevallenwet
OVERGANGSBEPALING EN INWERKINGTREDING
OVERGANGSBEPALING
Van toepassing op feiten die tot aansprakelijkheid kunnen leiden en die zich hebben voorgedaan na de inwerkingtreding van
deze wet.
INWERKINGTREDING
1 januari 2025
DEEL 2: DE SITUERING VAN HET BCA T.A.V. ANDERE
RECHTSTAKKEN
H1: DE VERHOUDING BA EN STRAF(PROCES)RECHT
INLEIDING
De strafrechter zal voor een stuk ook het aansprakelijkheidsrecht moeten toepassen.
VERSCHILPUNTEN TUSSEN DE BCA EN SFRA
AARD VAN DE BEPALINGEN, VERSCHILLENDE DOELSTELLINGEN EN DE BEOORDELING IN ABSTRACTO EN IN
CONCRETO
Strafwetten zijn van OO, BCA is van aanvullend recht.
Wettelijke beteugeling.
Dader van het misdrijf wordt beoordeeld in concreto en de strafrechter heeft veel beoordelingsvrijheid.
In BCA is schadevergoeding de eerste doelstelling en gaat het om een beoordeling in abstracto. Het principe is een
integrale schadevergoeding.
HET MORELE/SUBJECTIEVE BESTANDDEEL: WEL EN NIET VEREIST
Strafrecht: moreel en materieel bestanddeel vereist.
Boek 6 BW zegt dat het moreel bestanddeel niet langer vereist is. Materieel bestanddeel volstaat.
Moreel bestanddeel = dat de dader in staat was om bewust en uit vrije wil te handelen.
2
,HET FOUTBEGRIP: EEN RIJKERE INHOUD IN HET BCA
Civielrechtelijke fout = inbreuk op de zorgvuldigheidsnorm die op een bepaald moment in het maatschappelijk verkeer geldt.
(veel beoordelingsvrijheid)
Strafrechtelijke fout = een inbreuk op de strafwet (als het niet in de strafwet staat, kan er geen inbreuk worden vastgesteld)
DE AARD VAN DE FOUT BIJ ONOPZETTELIJKE MISDRIJVEN/CIVIELRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
Nieuw boek 1 Sw.
Waar vroeger de CR-fout samenviel met de SR-fout, is het nu niet meer het geval. In boek 1 Sw. worden de misdrijven van
onopzettelijke aard ondergebracht in het moreel bestanddeel van de zware fout voor BCA volstaat de lichtste fout, wat maakt
dat ze niet meer samenvallen.
Zware fout = een ernstig gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid. (zegt niet veel)
HET PERSOONLIJKE KARAKTER VAN DE STRAF EN DE CIVIELRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VOOR
ANDERMANS DAAD
Straf heeft een persoonlijk karakter
VERVAL VAN DE BURGERLIJKE VORDERING EN DE STRAFVORDERING
In BCA: schadeverwekker sterft? niet noodzakelijk einde van het proces, rechtsopvolgers kunnen worden aangesproken.
In Strafrecht is dit niet het geval: wanneer de schadeverwekker sterft, vervalt de voldering
RAAKVLAKKEN TUSSEN HET STRAF(PROCES)RECHT EN HET CIVIELRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
KEUZERECHT TUSSEN BURGERLIJKE RECHTER EN STRAFRECHT
Er moet wel sprake zijn van een strafrechtelijk misdrijf.
Je kan niet terugkomen op die keuze.
“Electa una via non datur recursus ad alteram”, MAAR
Cass. 27 mei 1943: hier is op deze spreuk op teruggekomen, zodat er wel een keuze kan worden gemaakt.
DE SCHORSING VAN HET BURGERLIJK PROCES
Het zou kunnen dat de strafrechter en de burgerlijke rechter een andere beslissing nemen
“le criminel tient le civil en état” (burgerlijke procedure schorsen totdat de strafrechter een uitspraak heeft gedaan)
MAAR: Opschortingsplicht geldt enkel nog wanneer er gevaar bestaat bij onverenigbaarheid tussen de strafrechter en de
burgerlijke rechter.
HET GEZAG VAN HET STRAFRECHTELIJK GEWIJSDE
Staat in geen enkele wetsbepaling, maar is een ARB (Cass.)
ALGEMENE PRINCIPES
Burgerlijke rechter is gebonden met de uitspraak van de strafrechter
Het is van OO, omdat de strafvordering wordt uitgeoefend in het belang van de samenleving.
Moet ambtshalve door de rechter worden ingeroepen.
Erga omnes-karakter
3
, VOORWAARDEN
Eindbeslissing van de strafrechter
Geldt enkel voor wat de strafrechter zeker en noodzakelijk heeft beslist
RELATIVERING 1: EINDE VAN HET ERGA OMNES KARAKTER VOOR PARTIJEN VREEMD AAN DE STRAFPROCEDURE
1. Stappersarrest
2. Evolutie na het Stappersarrest
3. Concrete gevolgen voor de partijen
Cass. Stappersarrest
- Feiten: meneer Stappers (auto) moet uitwijken voor meneer Paspond (bromfiets) die fout voorgesorteerd staat.
Hierdoor botst S tegen L (een andere auto).
- Corr.: oordeelt dat P juist voorgesorteerd stond. L stelt een burgerlijke procedure in tegen Stappers.
- HvB: zegt dat het gebonden is door wat de strafrechter heeft vastgesteld. Paspond beging geen fout, dus oordeelt dat
Stappers op de verkeerde plek heeft gereden en daardoor L heeft aangereden.
- Cass.: 2 beginselen (ARB van het strafrechtelijk gezag van gewijsde & recht op eerlijke behandeling van een zaak art. 6
EVRM). EVRM heeft voorrang en dus strafrechtelijk gewijsde geldt niet erga omnes.
H2: DE VERHOUDING BCA EN VERBINTENISSENRECHT
Voorbeeld: Contract tussen A en B: beheerst door boek 5, maar kan hier boek 6 inbreken?
Maar er is een exoneratiebeding tussen hun, dus A kan C (hulppersoon) aanspreken.
Cass. Stuwadoorsarrest: samenloop en coëxistentie
buitencontractuele aansprakelijkheid als de tekortkoming voortvloeit uit een contractuele relatie.
- Feiten: Er is een vervoerscontract tussen A en B. Er moet een Hydraulische draaimachine worden vervoerd van Antwerpen
naar New York. Hoofdschuldenaar doet een beroep op een hulppersoon in dit geval een stuwadoor om de draaimachine op
een schip te krijgen. Machine valt naar beneden. Fabrikant heeft verzekering gesloten voor schade aan materialen en wordt
vergoed door de verzekeraar. Verzekeraar beroept zich op 1382 BW tegen de stuwadoor.
- HvB: Verklaart de vordering gedeeltelijk gegrond.
- Cass.: Vernietigt deze beslissing, HvB heeft niet vastgesteld of de aan de stuwadoor verweten fout en de hierdoor
veroorzaakte schade vreemd zijn aan de uitvoering van de overeenkomst. Coëxistentie van aansprakelijkheid. Aangestelde is
t.o.v. de partijen geen derde. Tussen de fabrikant en hulppersoon bestaat geen contract. Door het feit dat er geen contract
is kan de aangestelde niet contractueel aansprakelijk worden gesteld. Dus dan kan je, je beroepen op BCA. De fout moet dan
een schending zijn van een aan iedereen opgelegde plicht.
De hulppersoon die in 2 hoedanigheden kan optreden (aangestelde of uitvoeringsproducent) is ten aanzien van de
medecontractant van de vervoerder geen derde. C is ten aanzien van A geen contractant en ook geen derde.
DE VERSCHILPUNTEN TUSSEN DE CA EN BCA
DE AANSPRAKELIJKHEID VOOR SCHADE DOOR EEN GEBREKKIGE ZAAK
Stelt een resultaatsverbintenis voor.
Voorbeeld: tandarts gebruikt gebrekkig voorwerp, hij kan aan zijn aansprakelijkheid ontsnappen als hij overmacht kan aantonen.
Gebrekkige zaak = wanneer het niet de veiligheid biedt die men gerechtigd is te verwachten.
Art. 6.17 BW: aansteller is aansprakelijk voor de fouten van zijn aangestelden
VERJARING
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentuantwerpen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
