Samenvatting
Samenvatting SV basisobservaties cytologie, histologie en anatomie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
GESLAAGD IN 1STE ZIT Een volledige sv van dit vak Alles van het boek zit erin verwerkt + ppt van mycologie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BASISOBSERVATIES CYTOLOGIE, HISTOLOGIE EN ANATOMIE1. INLEIDING
Cytologie = celleer/bestuderen v cellulaire structuren
Histologie = weefselleer
Anatomie = studie organen & omliggende verbanden
Oriëntatie
Longitudinaal/overlangs // met lichaams-as
Transversaal/dwars ⊥ op lichaams-as
Proximaal/basaal Aan basis (v uitsteeksel)
Distaal Aan de top (v uitsteeksel)
Dorsaal Aan de rugzijde
Ventraal Aan de buikzijde
Rostraal/cardinaal Aan de voorzijde (nr kop toe)
Caudaal Aan de achterzijde (nr staart toe)
Lateraal Aan de zijkant
Mediaan Vlak dat dier verdeelt in 2 helften → elkaars spiegelbeeld
Sagittaal Vlak evenwijdig met mediaan vlak
Apicaal Nr oppervlak gericht
Basaal Tegenovergestelde zijde gericht
≠ niveaus structurele organisatie (CYTOLOGIE)
- Chemisch niveau
- Cellulair niveau
- Weefselniveau
- Orgaanniveau
- Anatomie
2. DIERKUNDE 1: CYTOLOGIE
Basisprincipes v celtheorie
- Alle organismen zijn opgebouwd uit één of meerdere cellen
- Cel = structurele basiseenheid vr alle organismen
- Alle cellen ontstaan alleen uit reeds bestaande cellen
3 belangrijke factoren bepalen waarom cellen niet groter zijn (dierlijke cellen 10-100μm)
- Een geschikte opp/volume verhouding
- Een diffusiesnelheid v moleculen
- De noodzaak om de juiste lokale concentraties in stand te houden v specifieke substanties &
enzymen → noodzakelijk vr allerlei cellulaire processen
Eukaryote cellen
- Gecompartimenteerd (DNA niet los in cytoplasma)
▪ Organellen
GA
Ribosomen
Mitochondriën
…
- Kern omgeven dr kernenvelop
- Nucleolus
- Cytoplasma
- CM = plasmamembraan
1
,1. Preparaat v wangepitheel vd mens (HOMO)
- Plavei-epitheelcellen
▪ Kern = basofiel
▪ Cytoplasma = acidofiel
- Witte bloedcellen
- Bacteriën = sferische vorm
Cellen v wangepitheel
- Binnenkant: meerlagig plavei-epitheel
▪ Voortdurend vernieuwd vanuit basale laag
▪ Oppervlakkige/afgeplatte cellen afgestoten
- Plavei-epitheel = niet verhoornd
▪ Bezitten nog kern
2. Preparaat (uitrijkpreparaat) v menselijk bloed (HOMO)
Bloed = speciale vorm v bindweefsel
- Bloedcellen = bloedlichaampjes in vloeibare IC stof = cytoplasma zitten
Onderdelen/cellen v ons bloed
- Rode bloedcellen of erytrocyten
▪ Transport v O2 & CO2 (binnen de bloedvaten)
- Witte bloedcellen of leukocyten
▪ Belangrijk onderdeel v immuunsysteem (buiten bloedvaten)
- Bloedplaatjes of trombocyten
▪ Bloedstollingsmechanismen (binnen bloedvaten)
- Worden allemaal gevormd bij de volwassenen in het beenmerg (proces = hematopoiesis)
2.1. Erytrocyten (rode bloedcellen)
- Kleine, kernloze, biconcave schijfjes met een glad opp
- Bleke kleur v centrale deel → dr concave schijfvorm → toont plaats v verdwenen kern
▪ Vorm geeft cel groot tov celvolume → efficiënt vr gasuitwisseling
- Diameter: 6-8μm
- minste mechanische druk & vormverandering
- Ontwikkeld zich uit gekernde, in het beenmerg aangetroffen voorlopercellen
▪ = de erytroblasten
- Bevat enkel nog hemoglobine & beperkt aantal enymes
2.2. Leukocyten (witte bloedcellen)
- Gekernde cellen
- Ontstaan, functioneren & steven af buiten bloedbaan
▪ Bloedbaan = transportmiddel
- > dan erytrocyten (8-20μm)
- Afgeronde vorm (ong)
- In weefsels aangetroffen als zwerfcellen
- Actieve amoeboïde voortbeweging mbv pseudopodiën
▪ Kunnen dr wand v kleine bloedvaten dringen (lokale ontstekingsreacties)
- Belangrijkste rol = bescherming v weefsels tegen indringers (bacteriën)
▪ Fagocytair vermogen
2
, 2.2.1. Granulocyten
- Veellobbige kern
- 2 soorten granula
Primaire granula (in alle granulocyten)
Secundaire/specifieke granula (vr elk soort granulocyt)
Neutrofielen (60-70%) - Talrijkste in bloed vd leukocyten
- Diameter: 12-14μm (groter in afgeplatte vorm)
- Gelobde kern
- Aantal lobben afv leeftijd/pathologische omst
- Kernlobben verbonden met elkaar door fijne brugjes
• Niet veelkernig!!!
- Weinig affiniteit vr kleurstoffen
- Vrouw: lob kan lichaampje v Barr zijn (trommelstokvorm)
Eosinofielen (2-4%) - Diameter 12-15μm
- Tweelobbige kern (“brilkern”)
- Cytoplasma volgepropt met grote bolvormige & dr eosine
donkerroos gekleurde, specifieke granula
Basofielen (0,5-1%) - Minst talrijke leukocyten
- Kleine, bolvormige bloedcellen
- Diameter: 10-14μm
- Grote, niet gelobde tot tweelobbige kern verborgen dr
onregelmatige grove korrels → kleuren met basische
kleurstoffen
- Bevatten weinig primaire granula
2.2.2. Agranulocyten
- Geen lichtmicroscopische aantoonbare cytoplasmatische granula
- Kern is niet gelobd (kan toch indeuking vertonen)
Lymfocyten (20-30%) - Kleinste witte bloedcellen
- Diameter: 6-15μm
- 2e meest voorkomende type leukocyten
- Ronde/lichtingedeukte grote kern
- Omgeven dr vrij smalle band cytoplasma
• Hoeveelheid cytoplasma varieert met
activiteitstoestand
Monocyten (3-8%) - Grootste witte bloedcellen
- Diameter: 15 – 20μm
- Grote, excentrisch geplaatste kern met meestal
een indeuking
- Kern omgeven dr grote hoeveelheid basofiel
cytoplasma met talrijke kleine lysosomen
2.3. Trombocyten (bloedplaatjes)
- Kleine, ronde/ovale, kernloze schijfvormige lichaampjes
- Diameter: 2-3μm
- Afgesnoerde fragmenten v megakaryocyten
- Bezitten eigen metabolisme & belangrijke rol bij bloedstolling
3
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper callensflorence. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €19,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 65049 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen