METHODOLOGIE
ONDERZOEKSVOORSTEL EN ONDERZOEKSDESIGN
Hf1: onderzoeksvoorstel
De onderzoekscyclus
Schematisch
Keuzes bij het uitwerken van een onderzoeksopzet
Deductief vs. Inductief
Deductief
o Van algemeen naar specifiek
o Vanuit een theorie vertrekken en die “testen” (of verder
ontwikkelen) in de empirische realiteit
o Door de bril van een conceptueel kader kijken naar de
empirische realiteit
Inductief
o Van specifiek naar algemeen
o Vanuit de empirische realiteit vertrekken en een theorie
ontwikkelen
Theorie ontwikkelen i.p.v. theorie testen
Continuüm met tal van mogelijke tussenposities, bv.
o Hoofdzakelijk inductief onderzoek, maar met enige
theoretische voorkennis
, o Hoofdzakelijk deductief onderzoek, maar met inductieve fase
als de hypothese gefalsifieerd zou zijn
Eenmalig vs. Iteratief
Eenmalig doorlopen van onderzoekscyclus
o Onderzoekscyclus wordt doorlopen als stringent schema
Iteratief doorlopen van onderzoekscyclus
o Onderzoekscyclus wordt herhaaldelijk doorlopen
o Dialoog tussen theorie en empirie
Continuüm met tal van mogelijke tussenposities, bv.
o Hoofdzakelijk eenmalig doorlopen van onderzoekscyclus, maar
met een kleine iteratie in de vorm van een beperkt bijkomend
onderzoek
Beschrijvend vs. Verklarend
Beschrijvend
o Wie, wat, waar, wanneer, hoeveel?
o In enge betekenis: 1 variabele of 1 fenomeen op zich
beschrijven
Hoeveel gevangenen zijn er in België?
Wat is de prevalentie van stalking onder
universiteitsstudenten in Vlaanderen?
Op welke manier worden slachtoffers van delicten
opgevangen in het politiekantoor?
Verklarend
o Hoe, waarom?
o Voorbeelden
Heeft het plaatsen van onbemande camera’s een impact
op het aantal snelheidsovertredingen?
Welke factoren verklaren recidive na een verblijf in de
gevangenis?
o In enge betekenis
Zuivere vorm: experimenten of quasi-experimenten
Maar ook
Longitudinaal kwantitatief onderzoek
, Bepaalde vormen van kwalitatief onderzoek
Verschillende visies op invulling ‘beschrijvend’ en ‘verklarend’
o Enge opvatting van verklarend onderzoek (en dus brede
opvatting van beschrijvend onderzoek)
Alles wat niet focust op causale relaties, is beschrijvend
onderzoek
Bv. Wikström: risicofactoren vs. causale factoren
o Brede opvatting van verklarend onderzoek (en dus enge
opvatting van beschrijvend onderzoek)
Van zodra onderzoek focust op samenhang of
risicofactoren is het verklarend onderzoek
o Wees steeds duidelijk en wees voorzichtig met de brede
opvatting van verklarend onderzoek
Wat met verklaringen door respondenten zelf?
o Is meestal niet verklarend, maar eerder een beschrijving van
verklaringen door respondenten
o Slechts onder heel strikte voorwaarden kan dit echt als
verklarend onderzoek beschouwd worden
Waardenvrij vs. Normatief
Waardenvrij
o Waardeoordelen van onderzoeker en opdrachtgeverspelen zo
weinig mogelijk
o Het onderzochte is een “object” buiten de onderzoeker
o Normatieve keuzes zijn “bias” die moeten vermeden worden
Normatief
o Waardeoordelen van onderzoeker spelen uitdrukkelijk een rol
in het onderzoek
o Bv. kritische criminologie
Bedoeling is niet alleen wereld beschrijven en verklaren,
maar ook veranderen
Continuüm met tal van mogelijke tussenposities
o Intersubjectiviteit
, o Streven naar objectiviteit, maar zich wel bewust zijn van eigen
vooronderstellingen en die expliciteren
Kwantitatief vs. Kwalitatief
Verwijst hier naar types data, niet naar paradigmata!
Kwantitatief
o Steekproef
aselecte steekproef (om achteraf m.b.v. statistiek te
kunnen generaliseren naar een populatie)
o Dataverzameling
Grote aantallen data
Verzameld via schalen, vragenlijsten,
observatiemethoden, etc.
o Data-analyse
via statistische procedures
o Variabelen beschrijven
verbanden tussen variabelen in een steekproef nagaan
en nagaan in hoeverre die gelden in een populatie
Kwalitatief
o Steekproef
Doelgerichte steekproef
Selecteren op specifieke criteria (via
steekproefmatrix)die gesuggereerd worden door
onderzoeksvragen en conceptueel kader
o Dataverzameling
Kleinere aantallen, maar in de diepte
Veel aandacht voor alledaagse werkelijkheid, concrete
ervaring en context
Verzameld via interviews, focusgroepen,
documentenanalyse, (participerende) observatie, etc.
o Data-analyse
Via systematische studie van teksten of beelden
