Deze samenvatting omvat ENKEL de lessen van Jelle Demeester, dus niet van Steven Mes. Het omvat alle powerpoints, met eigen notities. Niet veel eigen notities, aangezien hij niet veel bijvertelt.
1.1. Centraal systeem
- Hiërarchische opbouw
→ Hogere centra moduleren lagere centra (meestal inhibitorisch)
- Communicatie dmv neurotransmitters thv synaps
→ Tussen neuronen – inhibitorisch en excitatorishc
→ Tussen neuronen en spieren – excitatorisch
Cortex (M1): Buitenste laag van grote hersenen
- Projecties voornamelijk vanuit de centrale motorneuronen in de
frontale cortex; anterieur (rostraal) van de sulcus centralis
- Somatotopische organisatie:
– Been aan de binnenzijde, arm en gezicht voornamelijk aan de
buitenzijde
- Distale spieren hebben meer aansturende neuronen (fijne motoriek)
1.2. Perifeer systeem
Het perifeer motorisch syteem vertrekt vanaf het lager motorisch neuron.
Rood = Perifeer motorisch neuron
- Cellichamen van perifeer motorisch neuron liggen in de motorische kernen van de craniale
zenuwen en in de voorhoorn van het ruggenmerg
- Axonen verlopen via zenuwwortel, de plexus en eindigend in een perifere zenuw naar de
spier
- Myotoom: Alle spieren/delen van spier die door één en dezelfde motorische zenuwwortel
worden geïnnerveerd
, - Een spier wordt aangestuurd door een perifeer (of lager) motorisch neuron
(PMN): bestaande uit een cellichaam in de voorhoorn en de zenuwvezel.
- Het PMN werkt niet op zichzelf, wel als onderdeel van een reflex of
aangestuurd door een centraal (of hoger) motorisch neuron (CMN) gelegen
in de cerebrale cortex.
- Vanuit plexi vertrekken de perifere zenuwvezels
Zenuwen bevatten
- Motorische vezels (vanaf PMN naar spier)
- Sensibele vezels (vanaf huidreceptoren/ spierspoeltjes naar zenuwcel in dorsale
wortel nabij ruggemerg)
Individuele zenuwen kunnen motorische innervatie van meerdere zenuwwortels
bevatten
Eenzelfde radix zal aldus bijdragen aan meerdere perifere zenuwen (bv. wortel C6 draagt bij aan n
axilaris, n. musculocutaneous, n medianus, n radialis)
→ Meeste spieren worden bezenuwd door meerdere zenuwwortels
PMN werkt niet op zichzelf, maar wordt aangestuurd:
- Door CMN: Vrijwillig
- Via reflexboog: Onvrijwillig
1.3. Centraal motorische banen: Verloop
Tractus corticospinalis (piramidebaan)
- Vanaf primaire motorische cortex (M1)
- Via de “corona radiata”
- Door de “knie” (genu) van de capsula interna
- Ventraal in de hersenstam
- Kruising thv de medulla oblongata(“decussatio pyramidum”)
→ Lateraal in ruggenmerg = Tractus corticospinalis lateralis
- Deel gekruist + ongekruist
→ Anterieur in ruggenmerg = Tractus corticospinalis anterior
- Connectie met PMN:
- Direct (monosynaptisch)
- Via interneuron (ter inhibitie)
,Tractus corticobulbaris (baan thv hersenstam)
- Is een onderdeen tractus corticospinalis
- Ontstaat thv de M1 (delen verantwoordelijk voor motoriek gelaat + pharynx + larynx)
- Takken af thv kernen van de hersenstamzenuwen (craniale zenuwen) met motorische functies
- Innerveren bilateraal of exclusief contralateraal
→ Bilateraal: → Contralateraal:
V: Kauwspieren VII: Onderste gelaat
VII: Bovenste gelaat XII: Tongspieren
IX en X: Farynx en larynx Raakt sneller aangetast
VB: Facialisparese
A. Aantasting van de perifere zenuw (distaal van het PMN), bv. Bell’s
palsy
→ Alle zenuwvezels aangetast
→ Ipsilaterale uitval spieren gelaat (boven + onder)
B. Aantasting van de motorische cortex (CMN), bv. CVA
- PMN van het bovenste gelaat ontvangt via de tr corticobulbaris
innervatie van het CMN
bilateraal
- PMN van het onderste gelaat ontvangt via de tr corticobulbaris
innervatie exclusief unilateraal (gekruist)
→ Contralaterale parese van het onderste gelaat (niet bovenste)
Centraal motorisch neuron (CMN)
- Het CMN moduleert de functie van het PMN. Dit gebeurt voor een belangrijk deel door de
tractus corticospinalis (CST) en tractus corticobulbaris (CBT)
- CST (pyramidebaan) en CBT (corticobulbaire baan) bevatten axonen van CMNen waarvan het
cellichaam in de motorische cortex ligt interneuronen (CST)
- Deze baan loopt vanuit de cortex, tussen de thalamus en de basale kernen, door de capsula
interna en heeft rechtstreekse projecties naar de motorische voorhoorncellen (CST en CBT)
en de interneuronen (CST)
CBT: Projectie op motorische kernen in de hersenstam
- bilateraal naar: Kauwspieren (n V), bovenste gelaat (n VII), farynx en larynx (n IX en X);
- uitsluitend contralateraal naar onderste gelaatshelft (n VII) en tongspieren (n XII)
CST:
- In de hersenstam kruist de piramidebaan, grotendeels in de medulla oblongata, zodat het
PMN door een contralateraal gelegen CMN bestuurd wordt. De kruisende laterale
piramidebaan zorgt voor de lateraal gelegen voorhoorncellen en dus meer voor de distale
motoriek.
- Een klein deel van de tractus corticospinalis verloopt ongekruist: Tractus corticospinalis
anterior (mediale pyramidebaan)
De niet-kruisende mediale pyramidebaan zorgt voor de mediaal gelegen voorhoorncellen en
proximale motoriek; projectie naar ipsi- en contralateraal
Er zijn ook directe banen (rubrospinale, reticulospinale en vestibulospinale) vanuit de hersenstam: Ze
kruisen niet, maar dalen ipsilateraal af. Thv het ruggenmerg projecteren ze zowel naar ipsilateraal als
contralateraal
– Evenwicht, balans, posturale reflexen
– Fijnmotorische bewegingen
, Onvrijwillige aansturingen: Reflexen
Reflexboog:
Exteroceptieve reflex:
- Reflex door stimulatie van de huid of zintuigen en niet door uittrekking van een spierspoel
- Multisynaptisc
- Voetzoolreflex, dreigreflex, stapediusreflex, buikhuidreflex
- Teken van Babinski: Piramidale stoornis
Neuromusculaire junctie
- Vrijzetting van acetylcholine thv motorische axonuiteinde (uit PMN)
- Bindt aan acetylcholinereceptoren thv spiervezelmembraan (= motorische eindplaat)
- Activatie van receptoren leidt tot openen van kationkanalen (+), met depolarisatie van de
membraan als gevolg: Eindplaatpotentiaal
- Indien drempel overschreden (m.a.w. indien genoeg kanalen worden geopend):
Actiepotentiaal over de spiervezel
- Contractie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellavanclooster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
