A. DE KENMERKEN VAN HET ANCIEN REGIME
Examen open vragen + 4 termen (vb: Sami Mehdi = voorzitter CD&V Christen democratisch en Vlaams) +
inzichtsvraag + mening
- vooraf: situering: ruimtelijk en tijdsindeling
RUIMTELIJK
o Eerste 3 lessen algemene Europese geschiedenis
o Daarna voornamelijk Belgische geschiedenis
o Late middeleeuwen grote invloed op Europa
o Europa was de bakermat vr de westerse beschaving.
Sociaaleconomisch ook belangrijke rol
dmv veel kolonies.
ook industrieel waren ze de top.
o VANDAAG: niet meer zo toonaangevend moeten hun best doen want
veel uitdagingen & concurr. (US, CH,..)
o Op cultureel terrein (redelijk toonaangevend)
o Wetenschap, technologie & industrie hinken achteruit op
andere werelddelen
o Achteruitgang kwaliteit onderwijs
o Klimaattransitie (US steekt voorbij)
o Productie elektrische auto’s….
TIJD
o Late middeleeuwen (12de/13de eeuw)
o Moderne tijden (+/- 1450 - 1648) tijden zijn sterk moderniserend tov
late middeleeuwen
o Belangrijke doorbraken id wetenschap
Vb; uitvinding boekdrukkunst
o 1648 = Europees vrede gesloten na de godsdienstoorlogen (tss
protestanten & katholieken)
o Vredesbestand = Europa onderverdeeld tss katholieke en
protestantse landen
Overgangsperiode v oud regime nr hedendaagse tijd
Oud regime = late middeleeuwen en moderne tijd
o Overgangsperiode = 1648 – 1789 (FRANSE REVOLUTIE)
o Franse revolutie = cesuur (kantelmoment)
o Verlichtingsdenken aanwezig tijdens overgangsperiode
o Basis vr liberale westerse democratie en rechtsstaat
o Industriële revolutie
o Hedendaagse periode (1789 - …
o Kan onderverdeeld worden, maar benoemen we niet specifiek (in
deze lessen)
1
,Opm: over tijd en ruimtelijke indeling bepaalde wetenschappen en historici interpreteren
bepaalde tijden anders.
Vb; late middeleeuwen werden vroeger als negatieve periode gezien (geweld, ..) werden door
verlichtingsdenkers ‘the dark ages’ genoemd.
LATER: correctie late middeleeuwen = pre moderne tijden (groot verschil in woordgebruik =
appreciatie lag anders) (late middeleewen = 1ste universiteiten werden opgericht + rijkdom steden
(handel drijven, ..))
1) DE GROTE AANWEZIGHEID VAN GEWELD:
1.1. Het criminele geweld.
Middeleeuwen = ‘the dark ages’
o Geweld = alledaags & normaal fenomeen (id middeleeuwen)
o 1ste vorm v geweld = crimineel geweld
Moorden, diefstal, etc…
REDENEN:
o TALIO RECHT = oog om oog, tand om tand
Mensen namen recht in eigen handen =
recht vd sterkste
= ANARCHIE = wetteloosheid, wetten
tellen niet, men neemt het recht in
eigen handen
Strafwetgeving was onvoldoende
ontwikkeld
- STRAFWETBOEKEN: onvoldoende ontwikkeld
(Strafwetboek; dit misdrijf = deze straf)
- RECHTSPRAAK niet aanwezig
= voor rechter komen + recht op
verdediging
(Maken van wetten; beschermen zwakken i/d
samenleving)
o Er bestonden nog GEEN STATEN (zoals we die nu kennen)
o België, Nederland, Frankrijk,. Bestonden niet
o Europa = lappendeken van regionale gebieden
en steden
o NU; moderne staten hebben het monopolie v geweld.
H politiediensten, leger, …
Alleen zij kunnen gebruik maken v geweld.
Milities = bij wet verboden
(Alleen staat mag ‘geweld’ oprichten)
= staat kan dus met geweld wetten afdwingen
(vb; u mag niet vermoorden – dan grijpt staat
in via politiediensten)
o Er was geen georganiseerd geweld dus burger
‘grepen’ zelf in
2
, ACTUALITEIT:
Staten waar er geen georganiseerd geweld is vb MEXICO:
drugskartels zij nemen macht over en eisen monopolie op
geweld = er heerst ANARCHIE (folteren, geweld op
willekeurige basis zonder dat staat nog kan ingrijpen
zwakkeren zijn er de dupe van)
BELGIË probleem met toepassing v rechtspraak
- Gerechtelijk apparaat werkt niet nr behoren
- Dossiers in rechtbanken staan onder water +
beschimmeld
- Gerechtelijk apparaat = niet gedigitaliseerd
- Te weinig rechters, te veel werk
- Overbevolking v/d gevangenissen = straffen w
n/ uitgevoerd.
- Doordat budgetten vr justitie zijn
verwaarloosd.
- Er wordt meer en meer geweld gebruikt dr
jongeren
1.2. De onmenselijke folteringen.
Zeer gebruikelijk i/d late middeleeuwen
o Folteren
o Wnr mensen ondervraagd werden
op vraag vd kerk en de staat
Vb; kritiek op de kerk = opgepakt en
ondervraagd dmv foltering
Inquisitie = diepgaand onderzoek dmv
foltering door de kerk (rechtbank vd rooms-
katholieke kerk)
Het katholiek-religieuze geweld tegenover de heidenen of de "ongelovigen".
Zeer vaak voorkomend in die tijd, dag van vandaag nog steeds aanwezig
1.3. Het religieuze geweld tegenover de Joden:
De complexe relatie tussen de Joden en de katholieken: het religieuze
antisemitisme.
o Verband tss beide religies
Joden en Katholieken baseren zich op het oude testament hebben
zelfde god
Joden die op de vlucht zijn uit Egypte op zoek nr het beloofd land
ISRAËL
Vanaf dan conflicten tussen Joden en Palestijnen
Meningsverschil tss joden en christenen vanaf periode van het
nieuwe testament
3
, Nieuw testament = gaat over leven Jezus Christus
Jezus wordt beschouwd als MESIAS dr christenen
(MESIAS = verlosser op aarde)
Christenen hebben Joden altijd beschuldigd op moord
Jezus Christus.
Joden werden beschuldigd v godsmoordenaars
ACTUALITEIT:
Katholieke kerk heeft dat in haar officiële leer
opgenomen tot 1960
o Joden werden vervloekt
Op dat moment ontstaat een religieus
antisemitisme.
Antisemitisme = Jodenhaat
werd ondersteund door de toenmalige
koningen.
Er werden discriminerende maatregelen tov joden
opgenomen in Katholieke concilie
o Concilie = bijeenkomst v kerkelijke leiders. (Paus,
priesters, bisschoppen, event wetenschappers) houdt zich
bezig met interpretatie en invulling v katholieke leer.
o Tijdens concilie in 1215
Kerk heeft besloten tot nemen v
discriminerende maatregelen tov
joden.
Joden mochten geen landbouwgrond bewerken.
(Want landbouwgrond werd toen vaak
ingezegend)
Joden mochten niet studeren en toenmalige
universiteiten. (Toen allemaal katholiek)
Geen openbare functies uitoefenen
Verplicht om in bepaalde wijken te gaan wonen
(getto’s)
Bepaald kentekens dragen
De discriminerende maatregelen tegenover de Joden en de gevolgen daarvan: de
aanzetten tot haat en geweld.
(zie discriminerende maatregelen in vorige punt)
Men maakt van die bevolkingsgroep een andere groep.
o Dmv het anders zijn te beklemtonen
= polarisatie (verwijdering)
Je creëert een wij/zij gevoel, je duwt een bevolkingsgroep
weg.
Je gaat niet in dialoog
Onbekend is onbemind. je creëert een onbekende groep
Geeft aanleiding tot haat (vaak voorafgaand aan racisme)
= discriminerende maatregelen had polarisatie tot het gevolg
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rhunehimpe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.