Samenvatting
Samenvatting theoriecursus MSK4
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting theoriecursus MSK4
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 46 pagina's
Voorbeeld 10 van de 46 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
MSK 4: THEORIE ALGEMEENH1: SITUERING VAN DE MUSCULOSKELETALE KINESITHERAPIE
1. GESCHIEDKUNDIGE SITUERING MSK 4 BINNEN MSK
● manuele therapie in bredere zin sluit het beste aan
● combinatie van biomechanisch, neurofysiologisch, fysiologisch, psychologisch denken
● combinatie van mobilisatie- , manipulatie- , musculaire technieken, taping, …
Paul Hodges, Peter O’Sullivan, Maurits van Tulder, Jan Hartvigsen en Jill Hayden
● verdere kwaliteitsinjectie van de manier waarop revalidatie wordt opgezet
● actieve revalidatie vormen onderdeel behandelplan
● bio-psychosociaal denkmodel
2. HEDENDAAGSE SITUERING MSK 4 BINNEN MSK
● leveren een bijdrage aan de wereldwijde behoefte aan revalidatie
● vaak samen met andere niet-overdraagbare ziekten
● ↗ risico op het ontwikkelen van andere niet-overdraagbare ziekten (vb: hart- en vaatziekten)
● ↗ risico om psychische problemen te ontwikkelen
2.1 Bone and Joint Decade
Doel
= gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit van mensen met msk aandoeningen te verbeteren
Verschillende acties opgezet
● bewustzijn ↗ vh lijden en de kosten voor de samenleving die samenhangen
● patiënten meer in staat stellen deel te nemen aan hun eigen zorg
● kosteneffectieve preventie en behandeling te bevorderen
● inzicht msk aandoeningen ↗ om preventie en behandeling door onderzoek te verbeteren
Innovatieve therapieën
● biologische geneesmiddelen
● celgebaseerde therapieën
● chirurgische vooruitgangen
● revalidatie
● ondersteuning voor zelfmanagement
2.2 Enkele specifieke problematieken van huidige msk revalidatie
Problematiek 1: De nood aan het verbeteren van patient centered care
Kenmerken
● patiënt als uniek persoon beschouwen
● biopsychosociaal perspectief gebruiken
● gedeelde macht en verantwoordelijkheid hanteren
● therapeutische alliantie creëren
1
, Essentiële componenten
● het tot stand brengen van betekenisvolle verbindingen
● gedeelde besluitvorming
● zelfmanagementondersteuning
● patiëntgerichte communicatie
Problematiek 2: Aanpakken van beperkte effect sizes van gebruikte revalidatie modaliteiten
● kleine tot matige klinische effecten
● onduidelijk waar dit aan ligt dus meer onderzoek nodig naar onderliggend mechanisme
● complex aangezien verschillende factoren inwerkend zijn op een aandoening
Problematiek 3: Verlagen van heterogeniteit van studiepopulaties
● grote heterogeniteit zou een verklaring kunnen zijn voor de bescheiden resultaten
● verkrijgen van meer inzicht in homogene patiëntengroepen (verschillende fenotypes) kan nuttig zijn
Problematiek 4: neiging tot overmedicalisering en overuse van zorg
● te veel zorg verstrekken
● als de verstrekking ongerechtvaardigd en/of buitensporigs is (vb: persoon met aspecifieke LRK
zonder rode vlaggen doorverwijzen naar MBV)
● medicaliseren van normaliteit (vb: behandeling artrose bij persoon > 50 jaar zonder klachten)
Problematiek 5: Te weinig aanbieden van educatie door zorgverleners
● merendeel van de patiënten ontvangen te weinig info tijdens het revalidatieproces
● oorzaken: beperkte middelen, beperkte tijd, uiteenlopende niveaus, …
2.3 Toekomstige uitdagingen voor msk revalidatie
Uitdaging 1: Evolueren naar ‘precision medicine’ en ‘precision rehabilitation’
Precision medicine
= medische zorg die ontworpen is om de efficiëntie of het therapeutische voordeel voor bepaalde
groepen patiënten te optimaliseren
Stappen af van een ‘one fits all’ filosofie
● risico op een aandoening van elke specifieke patiënt wordt geïdentificeerd
● reactie van elke specifieke patiënt op een bepaalde behandeling wordt voorspeld
● interventies op het juiste moment, op de juiste plaats en in de juiste omgeving inzetten
om zo de effecten van de aandoening optimaal te verminderen
Centraal in precision medicine
● identificatie van subgroepen van individuen die specifieke kenmerken delen die verband
houden met hun ziekte progressie en resultaten
nadruk op het belang van nauwkeurige meet- en diagnostische hulpmiddelen
2
, Uitdaging 2: Opkomst van ‘telemedicine’ en 'telerehabilitation'
● vooral voor patiënten met chronische ziekten die constant medische zorg nodig hebben
● patiënt wordt op een afstand gevolgd
● omvatten gepersonaliseerde oefeningen, pijntherapie en ontspanningstechnieken
● psychologische ondersteuning
● educatieve mogelijkheden
Voordelen
● sneller toegang tot revalidatiediensten
● vermijden lange wachtlijsten
● gepersonaliseerde zorg obv individuele behoeften
● meer flexibiliteit bij het plannen van revalidatie sessies
● uitkomsten binnen de revalidatie makkelijker systematisch te tracken
Uitdaging 3: Identificeren van prognostische factoren in msk revalidatie
● complexiteit vn verschillende aandoeningen en interventies vermoeilijken klinische studies
● het identificeren van factoren die verband houden met klinische uitkomsten
Uitdaging 4: Voorkomen van chroniciteit
● klein % volledig pijnvrij en zonder aanhoudend functieverlies na majeur msk trauma
● tot 50% ontwikkelt chronische pijn na trauma → continue evaluatie noodzakelijk
Uitdaging 5: Gebruik maken van kennis over epigenetica
● onderzoekt hoe omgevingsfactoren (zoals lichaamsbeweging) de expressie van genen reguleren
Epigenoom
= besturingssysteem vh DNA dat genen in cellen en weefsels ‘aan en uit’ kan zetten
● 1 vd krachtigste systemen waarmee lichaamsbeweging zijn gunstige effecten op de
gezondheid en een lang leven uitoefent
● personen die regelmatig sporten → lagere epigenetische leeftijd → ervaren minder
stofwisselingsziekten → leven langer
● dosis van modus, intensiteit, duur, … nodig voor epigenetisch gezond profiel =onbekend
H2: ALGEMENE AANBEVELINGEN BIJ DE BEHANDELING VAN MSK PROBLEMATIEKEN
Zie verplichte literatuur.
3
,H3: EFFICIËNT EN EFFECTIEF KLINISCH REDENEREN
1. HET BELANG VAN KLINISCH REDENEREN
1.1 Klinisch redeneren modellen
Het biomedisch model dat MSK pijn uitlegt
We vertrekken van een rechtlijnige relatie Enerzijds mensen met veel symptomen en
tussen symptomen en pathologie. Door de anderzijds mensen met veel pathologie.
pathologie weg te nemen, heb je automatisch Logisch, want je vertrekt vanuit de persoon.
een afname van de symptomen. Het nadeel van
het model is dat het geen symptomen verklaart.
Biopsychosocial approach to understanding health
● biologische factoren niet enkel lokaal
● psychologische en sociale factoren niet vergeten
Planetary Model
● pijnmechanismen en psychosociale factoren
zichtbaar
Biopsychosocial model of disability
iatrogeen = RE kant figuur, blessure veroorzaakt door
de therapie (vb: discus wegnemen, maar snijden in een zenuw)
niet zo zwart wit zien, soms kan er al een letsel zijn en
wordt de chroniciteit verlengd door de therapie (vb:
advies van T dat P bang maakt “dit is een slijtage dit komt nooit
meer goed”)
4
,2. HET PROCES VAN KLINISCH REDENEREN (ICF)
● info uit anamnese en klinisch onderzoek verwerken in kinesitherapeutische evaluatie
● kinesitherapeutische evaluatie → beeld van de klacht
➔ diagnostisch triage
➔ herstel belemmerende en herstelbevorderende factoren
➔ belasting en belastbaarheid, functioneringsprobleem
➔ hulpvraag van de patiënt (realistisch ??)
behandelstrategie = plan van aanpak (behandeldoel + behandelplan)
2.1 Diagnostische triage
Onderscheid Pijnmechanisme
(1) specifieke klachten (rode vlaggen) (1) nociceptief
(2) aspecifieke klachten (2) nociplastisch
(3) radiculair syndroom (3) neuropathisch
2.2 Herstelbelemmerende factoren
● bepaalde gedachten, emoties en/of gedragingen ⇒ gele, blauwe, oranje en zwarte vlaggen
● gepaard met ↗ risico op het ontwikkelen van chronische klachten
● betreft individuele en contextuele factoren
2.3 Herstelbevorderende factoren
● motivatie, leeftijd, comorbiditeiten, ziekte inzicht, …
2.4 Functioneringsprobleem
● verbanden leggen tussen de verschillende onderdelen van ICF en/of MDBB
● stoornissen in functie ≢ functioneringsproblemen
● hulpvraag patiënt is cruciaal
2.5 Indicatie voor kinesitherapie
● bij sommige geen indicatie
2.6 Hoe benoem je de klacht van deze patiënt? Wat is je hypothese?
● acuut, subacuut, recurrent, chronisch
● aspecifiek, specifiek, radiculair
● nociceptief, neuropathisch, nociplastisch
● functiestoornissen en beperkingen in activiteiten/participatie
● tijdslijn klacht:
- ontstaan (traumatisch of atraumatisch)
- beloop
- MDBB
5
,2.7 Benoem concreet welke onderzoeksdoelstellingen bij deze patiënt relevant zijn
● argumenteer waarom
2.8 Uitvoeren van onderzoek
● formuleer welke concrete klinische tests/vragenlijsten/evaluaties je gaat uitvoeren
2.9 Interpreteer de resultaten van het onderzoek
● koppel de resultaten terug naar je eerdere hypothese
● link de verschillende onderzoeksresultaten met elkaar
2.10 Aandachtspunten klinisch redeneren
1 Contra-indicaties voor kinesitherapie ?
2 Opstellen van behandeldoelen? Hoofddoel van de revalidatie uitdrukken in functie van de
hulpvraag van de patiënt.
● hoofddoel zoveel mogelijk focussen op verbeteren van het functioneren van de
patiënt, eerder dan op functiestoornissen
● opstellen van subdoelen
3 Verschillende wegen zijn mogelijk om een doel te bereiken
● visie expliciet maken
● wat, doe, hoe en waarom
● prioritaire vs niet-prioritaire doelen
4 De revalidatie van acute klachten verschilt van die van chronische klachten
acuut ● fasen van weefselherstel essentieel
● afweging maken tussen BL en BBH
● inschatten vd prognose vd patiënt
➔ herstelbelemmerende factoren?
➔ herstelbevorderende factoren?
chronisch ● minder duidelijke relatie tussen BL en BBH
● doel van revalidatie is te functioneren ondanks de pijnklachten, wat
gedragsverandering met zich meedraagt
● het aandeel van psychosociale veranderingen en veranderde
pijnmechanismen is hier veel groter
● indien de pijnmechanismen afwijkend zijn, is pijn helemaal geen
betrouwbare parameter om op terug te vallen in de revalidatie
5 De patiënt heeft nood aan een grondige uitleg
● verkeerd ziekte inzicht komt vaak voor
● communicatie staat dus centraal en daarvoor moet tijd genomen worden
● duidelijke communicatie is niet eenvoudig
● vermijd 'eenrichtingscommunicatie' maar geef de voorkeur aan interactie met P
● als de patiënt niet overtuigd is van het plan van aanpak, zal hij/zij ook niet
therapietrouw zijn (cfr Leventhal gedachten bepalen het gedrag)
● stel vragen
6 Belang van een Evidence-based behandeling
6
, ● rekening houden met level of evidence voor de effectiviteit van een behandeling
● P zelf zal een actieve rol moeten spelen in de revalidatie, ook thuis
● utopisch om te denken dat de klacht in 2 x 30 min per week opgelost zal geraken
● bedoeling is om de P zoveel mogelijk principes van ‘zelfzorg’ bij te brengen (↔ visie dat
de T alles kan oplossen en dat de P T afhankelijk wordt)
3. HET MUSCULOSKELETAL CLINICAL TRANSLATION FRAMEWORK (MCTF)
3.1 Verschil ICF en MCTF?
● meer nadruk op multidimensionele invloed van pijn, beperking en andere verwante
herstelbelemmerende factoren die een effectieve invloed hebben op de persoon op het
moment van het onderzoek
● inschatting gotteoorde van de invloed van verschillende factoren
● biedt een breder kader
3.2 Overzicht van de onderdelen van het MCTF
(1) The individual's perspective
● vanuit perspectief patiënt inzicht krijgen in waarom er een probleem is
● bevragen van beschrijvingen over zin pijnbeleving, functioneren, kwaliteit van het leven
● impact van de pijnstoornis op de functionele capaciteit individu begrijpen
● bredere werk- en sociale context begrijpen
● persoonsgerichte doelen en verwachtingen centraal
(2) Diagnosis-disorder type
Rode vlaggen ● mogelijks verband met ernstige aandoening
● dringende medische evaluatie
Specifieke msk ● pijn en symptomen direct toeschrijven aan biologisch proces dat
aandoeningen verband houdt met het bewegingsapparaat
Aspecifieke msk ● geen onderliggende pathologie
aandoeningen ● geen robuuste correlatie tussen klinische representatie en
onderliggende pathologie
(3) Stage of disorder - time course
● acuut
● subacuut
● recidiverend
● chronisch
(4) Pain features
Pijnervaring van een individu in termen van …
Type = onderliggende nociceptieve processen
- nociceptief
- neuropathisch
- noci plastisch
- mixed
7
, Karakter = mechanisch of niet mechanisch gedrag van symptomen
- mechanisch
- niet mechanisch
Sensitisatie = mate van reactiviteit/efficiëntie vh zenuwstelsel en immuunsysteem
- allodynie (pijnlijke reactie op een normaliter niet pijnlijke stimulus)
- hyperalgesie (↗ gevoeligheid voor een mechanische of thermische schadelijke stimulus)
(5) Psychological considerations (yellow flags)
● cognitieve factoren (gedachten en overtuigingen)
● affectieve factoren (emotioneel)
● sociale factoren
● psychosociale factoren kunnen premorbide of comorbide zijn aan de stoornis
(6) Work considerations (blue and black flags)
● sociale component van het psychosociale element
● blauwe vlaggen = werkbeleving
● zwarte vlaggen = werkplek factoren
(7) Lifestyle considerations
● fysieke activiteit
● slaap
● voedingsfactoren
● roken
(8) Whole person considerations
● gehele gezondheid en co-morbiditeiten
● genetische factoren, epigenetica
(9) Functional behaviours
● veranderde/beperkte bewegingen
● houdingspatronen
● deconditionering
● pijngedrag
(10) Clinical decision making
● voorgaande onderdelen vormen samen beslissing
● weergave diagnose, stage en belangrijke inwerkende factoren van de aandoening
H4: SPECIFIEKE ASPECTEN VAN MSK REVALIDATIE IN BIOPSYCHOSOCIAAL
DENKKADER
1. BELANG VAN PERCEPTIES VAN PATIËNT EN THERAPEUT
1.1 Percepties van de patiënt
Perceptie = representatie van een concept
● elke patiënt heeft bepaalde gedachten, emoties, verwachtingen, ….
● onderscheid herstelbevorderende en herstel belemmerende gedachten
● in ICF → persoonlijke factoren
● in planetair model → psychosociale factoren
8
, ● patiënt = mens ≠ functiestoornissen
Gele vlaggen
● belangrijke voorspeller van pijngerelateerde uitkomsten
● cognitief, emotioneel, gedragsmatige factoren
➔ Attitude and beliefs
➔ Behavior
➔ Compensation
➔ Diagnosis
➔ Emotions
➔ Family
➔ Work
Wat beïnvloedt de percepties?
● mogelijks ALLES
● sociale media
● verhalen
● reportages
● …
Vereenvoudigd model van Leventhal bij patiënten
● je hebt gedachten
● verwerk je tot interpretaties
● dan heb je een bepaald gedrag
● nociceptie = het omzetten van signalen in hersenen
Vereenvoudigd model van Leventhal bij therapeuten
● T ook een idee bij de klacht en wat ze dan voorschrijven
Common sense model van Leventhal
Cognitieve ziektepercepties
● “mijn pijn is te wijten aan kanker”
● “mijn klachten zijn omdat het erfelijk is”
● coping strategie: blijven zoeken naar
analyses om er zeker van te zijn of het
kanker is of niet
Emotionele ziektepercepties
● “ik heb angst omwille van de klachten”
● coping strategie: ik ga mij isoleren
Model van Leventhal toegepast op LRK
● het is een hernia → ik moet een MRI laten nemen en niet
meer voorover buigen → maar pijn blijft → vicieuze cirkel
9
, Stappenplan
(1) inventarisatie ziektepercepties patiënt
(2) nagaan in welke mate deze percepties herstelbevorderend of herstelbelemmerend zijn
Hoe ziektepercepties evalueren?
(1) Door anamnese
● vragen stellen die de domeinen aan bod laten komen
(2) Door vragenlijsten: Illness perception Questionnaire (IPQ-R)
⇒ lange versie
Illness Identity ● symptomen (pijn, tintelingen, vermoeidheid, …)
● relatie met pathologie (gerelateerd aan de klacht?)
Beliefs Domain ● tijdlijn
- acuut / chronisch
- cyclisch (doorheen de dag)
● gevolgen
● controleerbaarheid (wat persoon zelf kan doen om klachten te ↘↘)
● behandelbaarheid (vertrouwen in behandeling)
● coherentie (is het een logisch geheel?)
● emotionele respons
Causal Domain ● intern / extern
● somatisch (fysiek: lang zitten, …) / psychologisch
⇒ korte versie (ingevuld door een patiënt) KENNEN VOOR CASUS
● identity: pijn, kramp, …
● cause: discus hernia, compressie zenuw
● consequenties: niet kunnen werken zonder pijn
● tijdlijn: ik denk dat dit lang kan duren
● persoonlijke en behandelbare controle: ik weet niet wat ik moet doen om de pijn te ↘
● coherence: ik versta de symptomen
● emotionele reactie: niet zo boos of depressief
4.2 Percepties van de therapeut
● attitudes and beliefs (T) ipv illness perception (P)
● keuze die therapeut maakt wordt bepaald door…
- theoretische achtergrond
- eigen percepties
● HCP met nog steeds een biomedische kijk en niet een biopsychosociale kijk
- meer geneigd om fysieke activiteit en werk te verminderen
- in strijd met alle richtlijnen
● probleem is dat je deze kijk kan doorgeven aan je patiënt
● soms botst de perceptie van patient met perceptie therapeut → moeilijk, want je kan niet
zeggen “je bent fout” → op termijn percepties in dezelfde richting krijgen
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EG12345. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen