Samenvatting
Volledige samenvatting aardwetenschappen
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Een volledige samenvatting van het vak aardwetenschappen in het eerste jaar bio-ingenieur + wooclap vragen en antwoorden van tijdens de les.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
AARDWETENSCHAPPENHOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 INLEIDING EN RICHTLIJNEN
1.1.1 Geologie als wetenschap
- Geologie = de studie van de evolutie van de Aarde en het leven
• Bestudeert totaliteit aarde (ook planeten…)
- Geografie = bestudeert de mens-milieu interacties op Aarde
• Bestudeert oppervlak aarde
Verschillende disciplines
- Basis: mineralogie, petrologie, sedimentologie, stratigrafie
- Scheikunde: (bio)geochemie, isotopengeologie, geochronologie, hydrogeologie
- Fysica: geofysica, (paleo)seismologie, mariene geologie, teledetectie
- Biologie: paleontologie, paleobiologie, paleoklimatologie, paleoceanografie
1.1.2 De maatschappelijke relevantie van geologie
Inzetten op duurzaam beheer in de geologie (Sustainable Development Goals):
- hydro-elektrische energie
- geothermie: diep natuurlijk opgewarmd grondwater kan worden opgepompt voor
verwarming of energie
- ertsen
- bouwstenen
- zanden en aggregaten
samenwerking van wetenschappen en toegepaste wetenschappen:
- opsporen van vervuiling in bodem- en grondwater
- Verantwoord landgebruik in een groeiende bevolking
- Veilige (!) opslag van radioactief en toxisch materiaal
- Onshore & offshore constructies: kanalen, havens, windmolenparken
- Civiele werken: dammen, snelwegen, tunnels
- Kwaliteitscontrole bouwmaterialen
- Restauratie aangetaste gesteenten (kerken, standbeelden,...)
1
, 1.2 CURRICULUM VITAE VAN DE AARDE
Aarde is uniek:
- Leven
• Stabiele atmosfeer die leven kan onderhouden
- Water
• Aanwezig in alle vormen (gas, vloeistof, vast)
- Continenten
• Onderscheid tussen oceanische en continentale lithosfeer
• Platentektoniek: regelmatige beweging en recyclage van de lithosfeer
1.2.1 “Third Rock from the Sun”
Aarde is gelegen in de bewoonbare zone van het zonnestelsel = Goldilocks zone
- Topografie = plaatsbeschrijving
• Vlaktes, gebergteketens, valleien
- bathymetrie = variatie van diepte van de zeebodem
• abyssale vlaktes (relatief vlakke zeebodem), spreidingsassen, diepzeetroggen,
continentale shelf
Hypsometrische curve = verdeling van
hoogteligging ten opzichte van
bedekking
- Lithosfeerplaten = volledige oppervlak van aarde (zonder water) is verdeeld in verschillende
grote platen
- 7 continenten
• Groot en geïsoleerd
• Niet altijd boven water
• Niet altijd op 1 plaat
1.2.2 Levensloop
Tijdstip (vast gedefinieerd):
Ga = miljard jaar
Ma = Miljoen jaar
ka = duizend jaar
Tijdsduur (duurt aantal jaar):
Gy = Miljard jaar
My = miljoen jaar
ka = duizend jaar
2
,Periodiciteit van geologische processen
- Quasi periodische processen
• Cycli duikt regelmatig op
•
• Vb. omwenteling aarde rond zon, aardrotatie, getijden,..
- Niet-periodische processen
• Onregelmatige herhalingstijd
• Vb. meteorietenregen, El nino
1.2.3 Anatomie en metabolisme
Aardse sferen
1) Geosfeer
- Korst
• Continentale korst : heterogene samenstelling: graniet
• oceanische korst: homogene samenstelling: basalt (extrusief) en gabbro (intrusief)
- Mantel (82%)
• vast
• Boven mantel (hier zitten lithosfeer en asthenosfeer + hier gebeurt platentektoniek)
• Onder mantel
• Tussen boven en onder mantel = overgangszone
• Vaste silicaatgesteenten : peridotite
→ Korst en mantel gescheiden door discontinuïteit van Mohorovicic (=moho)
- Kern
• Buitenkern : vloeibaar: metallische smelt
• Binnenkern: vast: Fe-Ni legering
→Ongeveer kennen (niet de exacte kommagetallen)
- Rheologische indeling = vervormingsgedrag van gesteenten onder druk en temperatuur
- Lithosfeer : koude en elastisch breekbare korst + bovenmantel < 1600 K
- Asthenosfeer : warme en plastische vervormbare bovenmantel > 1600 K
→ Beweging maar wel in vaste toestand
2) Hydrosfeer
= al het vloeibaar water
- Oceanen, meren, rivieren, bodemwater, grondwater
3
, 3) Cryosfeer
= al het ijs opgeslagen in water
- Ijs (zeeijs, rivierijs, sneeuw,…)
- Communicerende vaten met hydrosfeer: lopen in elkaar over
4) Atmosfeer
- Atmosfeer = laag die over oppervlakte van aarde gaat en alles gaat beïnvloeden
- Zorgt voor vormgeving van landschap
- Essentieel voor leven
- Atmosfeer dunner met toenemende hoogte
- Grens = Karman lijn
• Boven grens = exosfeer
• Drastische toename temperatuur
5) Biosfeer
- globale som van alle ecosystemen
- Interacties met alles (hydro-, atmo-, cryo-, geosfeer)
6) Technosfeer
- Som van alle producten van menselijk ondernemen (met biotechnologie)
- Anthropoceen = nieuwe geologishe tijd
Metabolisme (energiebronnen van aarde)
Voor de werking van de aarde is energie nodig, in de vorm van warmte:
- externe energie
• de zon
• hoe groter cryosferische oppervlakte, hoe groter albede (=reflectie zonnewarmte)
• herverdling van warmte (atmosferische ne oceanische circulatie)
- interne energie
• Geothermische gradiënt = toename van warmte met diepte
• Snelle toename temperatuur ter hoogte van
o bovenmantel
o CMB = kernmantelgrens
• Bronnen van interne energie:
o 20% : Residuele accretiewarmte = warmte is overblijfsel van de vorming
van de aarde, warmte afkomstig van impacten van
meteorietenbombardement
o 80%: Radiogene warmte = warmte afkomstig van radioactief verval
o Latente warmte = warmte nodig om een stof een faseovergang te doen
ondergaan onder constante druk en temperatuur (smeltwarmte,
verdamping, sublimatie)
Wooclap:
1) De aarde is uniek omwille van de aanwezigheid van continenten
2) De grens tussen korst en mantel ligt NIET op 1600K (= grens lithosfeer en asthenosfeer)
3) De warmteproductie van de aarde lag 3 Gy geleden veel hoger, met meer radiogene warmte
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurenboogers13. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen