INHOUDSOPGAVE
HOOFDSTUK 1: DE KIJK VAN DE SOCIOLOGIE ......................................................................................3
1.1 DE BETEKENIS VAN ARBEID............................................................................................................................................... 3
1.2 DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP VAN HET MAATSCHAPPELIJKE SPEL........................................................................... 3
1.3 DE VIJF BELANGRIJKSTE VRAAGSTUKKEN VAN DE SOCIOLOGIE........................................................................................ 4
1.4 DE SOCIOLOGIE: EEN WETENSCHAP VAN HET SOCIALE..................................................................................................... 6
HOOFDSTUK 2: DE SOCIOLOGISCHE KIJK OP ARBEID ..........................................................................7
2.1 INLEIDING........................................................................................................................................................................... 7
2.2 WAT IS WERK..................................................................................................................................................................... 8
2.3 WERK EN NIET-WERK........................................................................................................................................................ 8
2.4 WERK ALS BETAALDE ARBEID.......................................................................................................................................... 12
HOOFDSTUK 3: HET ARBEIDSBESTEL: CONCEPTUELE AFBAKENING ..................................................14
3.1 INLEIDING......................................................................................................................................................................... 14
3.2 DE CONCEPTUELE RUIMTE VAN HET ARBEIDSBESTEL...................................................................................................... 14
3.3 DE AGGREGATIENIVEAUS VAN HET ARBEIDSBESTEL....................................................................................................... 15
3.4 DE ARENA’S VAN HET ARBEIDSBESTEL............................................................................................................................ 15
3.5 HET MICRONIVEAU VAN DE ARBEIDSPLAATS: DE VIER A’S............................................................................................ 17
3.6 UITLEIDING: EEN CONCEPTUEEL MODEL VOOR HET ARBEIDSBESTEL............................................................................. 18
HOOFDSTUK 4: KAPITALISME EN DE OPKOMST VAN DE INDUSTRIËLE ARBEIDSORGANISATIE .......19
4.1 INLEIDING......................................................................................................................................................................... 19
4.2 DE INNIGE RELATIE TUSSEN MODERNISERING, KAPITALISME EN INDUSTRIALISERING (MACRO).........................19
4.3 WERKEN IN PRE-INDUSTRIËLE SAMENLEVINGEN (MICRO)..........................................................................20
4.4 DE TRANSITIE NAAR EEN INDUSTRIEEL-KAPITALISTISCHE ARBEIDSORGANISATIE........................................................... 21
4.5 DE DRIJFVEREN ACHTER DE OPKOMST VAN DE INDUSTRIEEL KAPITALISTISCHE SAMENLEVING (MACRO).............27
HOOFDSTUK 5: DE GRONDVESTEN VAN HET ARBEIDSBESTEL............................................................28
5.1 INLEIDING......................................................................................................................................................................... 28
5.2 HET KAPITALISME ALS ECONOMISCH SYSTEEM: FASEN IN HET INDUSTRIALISERINGSPROCES....................................... 28
5.3 DE CONTEXT VAN HET GEAVANCEERDE KAPITALISME.................................................................................................... 35
HOOFDSTUK 7: KRITISCHE PERSPECTIEVEN EN DEBATTEN OVER DE ARBEIDSORGANISATIE ..........41
1
,7.1 INLEIDING......................................................................................................................................................................... 41
7.2 BREUKLIJNEN IN DE (ARBEIDS)SOCIOLOGIE.................................................................................................................... 41
7.3 ARBEIDSORGANISATIEPERSPECTIEVEN: EEN KRITISCH DEBAT MET HET WETENSCHAPPELIJK MANAGEMENT..............43
7.4 VERVREEMDING EN DE(DE)KWALIFICATIE, TWEE KERNDEBATTEN ROND DE KAPITALISTISCHE ARBEIDSORGANISATIE
.............................................................................................................................................................49
HOOFDSTUK 9: DE ARBEIDSMARKT: DEFINITIES EN THEORETISCHE DEBATTEN................................53
9.1 INLEIDING......................................................................................................................................................................... 53
9.2 DE ARBEIDSMARKT: DEFINITIE........................................................................................................................................ 53
9.3 THEORETISCHE BENADERINGEN OVER DE ARBEIDSMARKT............................................................................................. 56
WERK EN WERKLOOSHEID ..................................................................................................................64
WAT IS WERKLOOSHEID?............................................................................................................................64
HOE WORDT WERKLOOSHEID GEZIEN VANUIT VERSCHILLENDE SOCIOLOGISCHE AUTEURS?......................................64
WERKLOOSHEID VOLGENS VERSCHILLENDE THEORETISCHE BENADERINGEN........................................................................ 64
GEVOLGEN VAN WERKLOOSHEID........................................................................................................................................... 66
HEDENDAAGSE TOPICS & TOEKOMSTIGE TRENDS................................................................................................................ 66
WAT ZIJN DIENSTEN?.................................................................................................................................69
SPECIFIEKE TYPES VAN DIENSTEN: CLASSIFICATIE.................................................................................................................. 69
DRIVERS VAN OPKOMST DIENSTENSECTOR........................................................................................................................... 70
HOE MOETEN WE DIENSTENSECTOR BEGRIJPEN?.............................................................................................70
WAT IS SOCIALE ECONOMIE?.......................................................................................................................72
SOCIAAL KAPITAAL................................................................................................................................................................. 73
VOORDELEN SOCIAAL KAPITAAL............................................................................................................................................ 74
SOCIAAL KAPITAAL EN ECONOMISCHE PERFORMANTIE......................................................................................................... 74
2
,HOOFDSTUK 1: DE KIJK VAN DE SOCIOLOGIE
DE BETEKENIS VAN ARBEID
Wat is sociologie?
Uitgangspunt Topic
Sociologie Vraag stellen waarom praktijken,
gebruiken, opvattingen op vlak van
arbeid en werkgelegenheid zijn
zoals
we ze kennen
Economie Handel in werk op de arbeidsmarkt Prijzen en lonen tot stand komen
Pyschologie Bestuderen persoonlijkheidskenmerken Factoren die motivatie,
van werknemers werktevredenheid en
prestaties beïnvloeden
Recht Contractuele afspraken Loon, werktijden, werving en ontslag
tussen werkgever en
werknemer
“Arbeid is contingent, maar niet arbitrair.”
o Contingent (veranderlijk) = wanneer iets ook anders had kunnen zijn dan het nu is (geldt
dus ook voor onze manier van werken)
o Arbitrair = willekeurig (het is niet omdat een bepaald sociaal gebruik, bv. de manier
waarop we werken, ook anders had kunnen zijn dat er geen goede reden is voor hoe het
nu is)
Taak sociologie: erop wijzen dat hoe we leven ook anders kan zijn + onze gebruiken verklaren
Het arbeidsbestel (= geheel van arbeidsverhoudingen)
o Micro (individu) – Meso (organisatie) – Macro (arbeidsmarkt)
Kenmerken individu (competenties, attitude, leeftijd, ervaring…)
Meso-structuur (afdelingen, eenheden, divisies…)
DE SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP VAN HET MAATSCHAPPELIJKE SPEL
Sociologie/samenlevingskunde probeert wetenschappelijk inzicht te geven in het hoe en waarom
van het samenleven van mensen in allerhande sociale verbanden of interactiekaders
De metafoor van het spel
o De samenleving (het speelveld)
Ook de samenleving is een geheel van posities (zoals de posities op
het veld) en daarmee gaan specifieke rollen gepaard (hiërarchisch of
complementair)
We verwachten dat ze zich aan deze rollen houden die verbonden
zijn aan hun maatschappelijke positie
Sociologen interesseren zich ook in de relatie tussen posities in
termen van belangrijkheid en status (bepaalde beroepen krijgen meer
aanzien en beloning) sociale verbanden/interactiekaders
Niet enkel kijken naar 1 speler maar kijken naar de verschillende
3
, individuen
o De mensen die handelen in de samenleving (spelers)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ttogneri14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.