DEEL 1 PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP ...................................................................... 3
1. WETENSCHAPPELIJKHEID VAN DE PSYCHOLOGIE .................................................................... 3
1.1 EEN DEFINITIE VAN PSYCHOLOGIE ......................................................................................... 3
1.2 WAT MAAKT PSYCHOLOGIE TOT EEN WETENSCHAP ................................................................. 3
1.3 EEN DEFINITIE VAN HET GEDRAG .......................................................................................... 5
1.4 WAT ZIJN INTERNE PROCESSEN? .......................................................................................... 6
1.5 WANNEER NEMEN WE DAN IETS VOOR “WAAR” AAN? .............................................................. 6
BESLUIT ................................................................................................................................... 6
2. KORTE GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE ......................................................................... 7
2.1 DE VROEGE PSYCHOLOGIE................................................................................................... 7
2.2 VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN .......................................................................................... 7
3. HEDENDAAGSE PSYCHOLOGIE ............................................................................................... 9
3.1 ECLECTISCH WERKEN .......................................................................................................... 9
3.2 HET BELANG VAN DE BIOLOGIE .............................................................................................. 9
3.3 DE ONMISBAARHEID VAN COGNITIEVE PROCESSEN ................................................................ 9
3.4 DE RELATIONELE MENS ........................................................................................................ 9
4. TERREINEN IN DE PSYCHOLOGIE .......................................................................................... 10
4.1 THEORETISCHE PSYCHOLGIE ............................................................................................. 10
4.2 TOEGEPASTE PSYCHOLGIE ................................................................................................ 10
5. ONDERZOEKSMETHODEN IN DE PSYCHOLOGIE ...................................................................... 12
5.1 BESCHRIJVENDE METHODES .............................................................................................. 12
5.2 VERKLARENDE METHODES ................................................................................................. 13
6. OEFENINGEN (ZIE CANVAS) .................................................................................................. 13
DEEL 2 LEERPSYCHOLOGIE ............................................................................................. 14
,5.2 ONTHOUDEN EN HERINNEREN ............................................................................................. 38
5.3 VERGETEN ........................................................................................................................ 41
5.4 VERVORMING VAN DE HERINNERING .................................................................................... 45
6. OEFENINGEN (ZIE CANVAS) .................................................................................................. 46
DEEL 3 EMOTIE ................................................................................................................... 47
INLEIDING ............................................................................................................................... 47
1. BEGRIPPEN ......................................................................................................................... 47
1.1 EMOTIES........................................................................................................................... 47
1.2 STEMMING ........................................................................................................................ 47
1.3 TEMPERAMENT ................................................................................................................. 48
1.4 KARAKTER EN PERSOONLIJKHEID ........................................................................................ 48
2. EXPRESSIE VAN EMOTIES ..................................................................................................... 49
2.1 UNIVERSELE EXPRESSIE..................................................................................................... 49
2.2 CULTURELE EXPRESSIES .................................................................................................... 49
3. DE FUNCTIES VAN EMOTIES.................................................................................................. 50
4. DE INVLOED VAN HET DENKEN OP ONZE EMOTIES: VIER VERKLARINGEN ................................. 51
4.1 DE PERIGERE THEORIE VAN JAMES EN LANGE ..................................................................... 51
4.2 ARNOLD: DE APPRAISALTHEORIE ........................................................................................ 51
4.3 DE TWEE FACTORENTHEORIE VAN SCHACHTER ................................................................... 52
4.4 MODERNE THEORIEËN ........................................................................................................ 53
5. STEMMING EN DENKEN ........................................................................................................ 54
5.1 EFFECT OP WAT WE DENKEN (AFFECTPRIMING).................................................................... 54
5.2 EMOTIE EN GEDRAG ........................................................................................................... 54
5.3 HET EMOTIONELE GEHEUGEN ............................................................................................. 56
6. OEFENINGEN (ZIE CANVAS) .................................................................................................. 56
DEEL 4 MOTIVATIE ............................................................................................................. 57
1. WAT IS MOTIVATIE?............................................................................................................. 57
1.1 DEFINITIE.......................................................................................................................... 57
1.2 STUDIEOBJECT: DE STERKSTE GEDRAGSTENDENS ............................................................... 57
2. THEORIEËN ......................................................................................................................... 58
2.1 INSTINCTTHEORIE .............................................................................................................. 58
2.2 DRIJFVEERTHEORIE ........................................................................................................... 58
2.3 DRIFTTHEORIE VAN FREUD ................................................................................................. 58
2.4 DE BEHOEFTEPIRAMIDE VAN MASLOW ................................................................................. 59
2.5 COGNITIEVE THEORIEËN .................................................................................................... 60
3. TOEPASSINGEN ................................................................................................................... 65
3.1 FAALANGST: DE VISIE VAN RAYNOR ..................................................................................... 65
3.2 AANGELEERDE HULPELOOSHEID: DE VISIE VAN DWECK ......................................................... 65
3.3 ROL VAN DE OPVOEDER ..................................................................................................... 66
4. OEFENINGEN (ZIE CANVAS) .................................................................................................. 66
2
, PSYCHOLOGIE
DEEL 1 PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP
1. WETENSCHAPPELIJKHEID VAN DE PSYCHOLOGIE
Groot verschil tussen mensenkennis en psychologie
→ Mensenkennis = interesse in het menselijk gedrag en hoe dat ontstaat
• Subjectief
• Waarde geladen
• Cultuurgebonden
→ Psychologie = stelt meer eisen aan die kennis (zie verder)
1.1 EEN DEFINITIE VAN PSYCHOLOGIE
Psychologie* = de wetenschappelijke studie van het gedrag en de onderliggende
mentale patronen
→ 4 belangrijke elementen: de wetenschappelijkheid, de studie, het gedrag en de
mentale processen
1.2 WAT MAAKT PSYCHOLOGIE TOT EEN WETENSCHAP
1.2.1 CRITERIA
Uitspraken worden als wetenschappelijk gezien als ze voldoen aan de 3 criteria:
1. Objectief waarneembaar
= de bevindingen zijn onafhankelijk van de onderzoeker die de fenomenen
waarneemt
= we kunnen duidelijk zien wat er gebeurt
2. Systematische observatie
= de wetenschapper legt op voorhand de methode van observatie vast en
beschrijft deze waardoor hij of iemand anders die observatie kan herhalen
3. Eénduidige verklaring
= de vastgestelde feiten moeten zo worden uitgelegd dat andere verklaringen
voor hetzelfde verband uitgesloten worden
3
, 1.2.2 WETENSCHAPPELIJKE METHODE
Vijf stappen om een psychologische theorie te toetsen volgens Zimbardo (2022)
• STAP 1 het ontwikkelen van een hypothese
➔ Expliciet formuleren van het verband dat men vermoedt tussen variabelen
➔ Hypothese* = een vooronderstelling over hoe 1 of meerder factoren zich
tegenover elkaar verhouden
Bv: hoe vaker studenten de les bijwonen, hoe hoger hun slaagkans
• STAP 2 een verband onderzoeken in een gecontroleerd experiment
➔ Onderscheid maken tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen
• Afhankelijk: hetgeen dat gemeten wordt
• Onafhankelijk: de reactie op de afhankelijke
➔ Variabelen* = feiten die afhankelijk van een aantal condities variëren
(condities die men gaat manipuleren zijn de onafhankelijke variabelen)
Bv: als onafhankelijke variabele deel ik de studentengroep in naargelang het
aantal lessen dat ze volgen, de afhankelijke variabele is dan het aantal
geslaagden van elke groep
➔ Positieve (stijging – stijging) of negatieve (stijging – daling) correlatie
• STAP 3 verzamelen van de onderzoeksresultaten op een objectieve manier
➔ Vermijden dat de observatie zo subjectief is dat de resultaten enkel de
hypothese van de wetenschapper bevestigd
Bv: ik laat iemand van het studentensecretariaat aanduiden welke student
aanwezig was, want die ie persoon heeft geen belang bij het beïnvloeden
van de gegevens en kan ook duidelijk waarnemen of een student
aanwezig is
• STAP 4 analyse van de gegevens
➔ Nagaan of de verzamelde data de hypothese bevestigd of tegenspreekt
➔ Gebruik maken van statistische methodes
Bv: door statistische analyse kijken of mensen die meer lessen bijwonen meer
slaagkans hebben
• STAP 5 bekendmaken en bediscussiëren van de resultaten
➔ Vragen naar representativiteit, significantie, betrouwbaarheid en validiteit
o Representativiteit = is de groep die betrokken is bij het onderzoek wel
een goede vertegenwoordiging van de hele groep waarover een
uitspraak wordt gedaan (steekproef)
o Significantie = is de mate waarin de onafhankelijke variabele de
afhankelijke beïnvloedt wel voldoende? Is het verband niet alleen te
verklaren door toeval? (éénduidige verklaring)
o Betrouwbaarheid = is de mate waarin de onafhankelijke variabele de
afhankelijke beïnvloedt wel voldoende? Is het verband niet alleen te
verklaren door toeval?
o Validiteit = is de mate waarin de onafhankelijke variabele de
afhankelijke beïnvloedt wel voldoende? Is het verband niet alleen te
verklaren door toeval? (meet ik wat ik moet meten?)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentlblommers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.