In deze samenvatting heb ik alle informatie van de powerpoints die gebruikt zijn in de lessen gecombineerd met mijn eigen aantekeningen van tijdens de les.
Ook staan er voorbeeldvragen in van alle farmacologie lessen en casussen met daarbij een uitgewerkt voorschrift.
Gespecialiseerde toegepaste
farmacologie
Inhoud
Farmacologie – Anticonceptiva (Tine Pairon).............................................2
Borstvoeding en medicatie (Els Driessen)..............................................13
Farmacologie – Geneesmiddelen voor hart- en vaatstelsel (Tine Pairon) 22
Farmacologie – Gastro-intestinaal stelsel (Tine Pairon)...........................30
Farmacologie – Geneesmiddelen van ademhalingsstelsel (Tine Pairon). 33
Farmacologie – Pijnstillers en ontstekingsremmende middelen (Tine
Pairon).....................................................................................................36
Farmacologie - Geneesmiddelen voor het zenuwstelsel (Tine Pairon)....40
Farmacologie - Geneesmiddelen van hormonale stelsels (Tine Pairon). .45
Farmacologie – Modulatoren van de uteriene contractie (Tine Pairon). . .55
Farmacologie – Infectie (Tine Pairon)......................................................59
Farmacologie – Geneesmiddelen betreffende imuniteit (Tine Pairon).....67
Farmacologie – Vitaminen en mineralen (Tine Pairon)............................73
Farmacologie – Geschlachtshormonen (Tine Pairon)...............................75
Recht & Elektronisch voorschrijven (Tine Pairon)....................................79
Herhalingsles farmacologie (Tine Pairon)................................................88
1
,Farmacologie – Anticonceptiva (Tine Pairon)
Wat is anticonceptiva?
Verzamelnaam voor methoden en middelen om een zwangerschap te voorkomen
Om een zo volledig mogelijke bescherming te bieden zonder de gezondheid te
schaden
Waarbij vruchtbaarheid min of meer direct terugkeert
Eenvoudig toepasbaar
Goedkoop
Zwangerschap voorkomen door:
Intravaginale ejaculatie vermijden tijdens vruchtbare dagen
Productie van eicellen en/ of zaadcellen tegengaan
Interfereren in het transport van zaadcellen
Verhinderen dat zaadcellen en eicellen elkaar kunnen bereiken
Welke methoden zijn er?
Klassieke methoden
Natuurlijke methoden
Barrièremiddelen
Hormonale methoden (combinatiepreparaten en progestageen – alleen
preparaten)
Intra-uteriene systemen
Definitieve methoden
2
,Betrouwbaarheid= pearl index:
Pearl-index= aantal zwangerschappen per 100
vrouwen per jaar
Sterilisatie: cumulatief over 10 jaar
o Theoretisch haalbare cijfer cijfer dat
in de praktijk wordt bereikt
o Cijfers praktische betrouwbaarheid
afkomstig van vergelijkende studies
waarvan de resultaten vaak sterk
uiteenlopen (zoals studies over pil, ring of
pleister in VS consequent slechtere cijfers
dan Europese studies)
Welke 2 groepen hormonen worden gebruikt als actieve bestanddelen in
hormonale anticonceptie?
Oestrogenen
Progestagenen
Hormonale methode werkingsmechanisme:
Verhindering van de normale productie van eicellen bij de vrouw en van zaadcellen
bij de man
Vrouw: onderdrukking van ovulatie via invloed op de hypothalamo-hypofysaire as.
Afgifte van FSH en LH uit de hypofyse wordt geremd door toedienen van
progestagenen/ oestrogenen. Geen LH-piek!
o Uitzondering Intra-uteriene systeem Mirena® nog wel eisprong
Vrouw door middel van:
o Combinatiepreparaten
o Progestageen-alleen-preparaten
Man: fase van klinisch onderzoek
Combinatiepreparaten:
Bestaan uit een oestrogene en een progestagene component
o Progestagene component: anticonceptieve effect
o Oestrogenen: stabilisatie van het endometrium bloedingspatroon lijkend
op een gewone cyclus
Geen eisprong
Zaadcellen geraken niet meer door het slijm van de baarmoederhals
(cervixslijm)
Bevruchte eicel kan zich niet in de slijmvliesbekleding
(endometrium) van de baarmoeder nestelen wegens remming van
de ontwikkeling ervan
Indeling in soorten preparaten: éénfase of meerfasenpillen
o Éénfase: allemaal dezelfde samenstelling gedurende 21 of 22 dagen (of 24
dagen + 4 dagen placebo)= Monofasische
o Meerfase: samenstelling over de weken verschillend
Bifasische
Trifasische
Sequentiele
Verlengd schema (paar placebo’s erbij)
3
, Indeling naar generatie (progestagenen)
o Relevantie: het al dan niet kunnen onderscheiden van eventuele risico’s op
hartvaatziektes of veneuze embolieën
o 1e generatie: 50μg ethinylestradiol + norethisteron
o 2e generatie: < 50μg ethinylestradiol + levonorgestrel of
norgestimaat (meest populaire, deze onthouden!)
o 3e generatie: < 50μg ethinylestradiol + desogestrel of gestodeen
o 4e generatie: < 50μg ethinylestradiol + diënogest, chloormadinon,
drospirenon
Combinatiepreparaten: criteria voor geneesmiddel keuze
WERKZAAMHEID
o PEARL 0.1 (alle dosissen hebben aanvaardbaar anticonceptief effect)
o DOSIS
EE (=ethinyloestradiol) >30μg: geen klinische meerwaarde (zoals
Microgynon 50)
EE < 30μg: onregelmatig bloedverlies/ spotting en meer pilfalen bij
obesitas (bijvoorbeeld Eleonor 20)
o SOORT
Nieuwe Oestrogene anticonceptiva: Estradiol geen klinische
meerwaarde ten opzichte van ethinylestradiol (zoals Zoely)
Alle natuurlijke oestrogenen: onvoldoende bewijs
o FASEN
Bifasische preparaten kan bij bloedverlies eerste cyclus
Trifasische: geen betere controle cyclus of minder ongewenste
effecten
VEILIGHEID:
o Risico op DVT (= diep veneuze trombose)
o Kans op DVT is 2 x zo groot bij pillen 3e en 4e generatie dan 2e generatie
ondanks recentere nieuwe ontwikkelingen en duurder
o Androgene karakter van de progestagenen 2e generatie anticipeert sterker
de trombogene effecten van oestrogeen dan de nieuwere progestagenen
o Kans op trombo-embolie
Niet pilgebruikster: 0.5-1/10 000
2e generatie: 2/ 10 000
3e, 4e generatie: 3-4/ 10 000
Zwangerschap: 6/ 10 000
VEILIGHEID - FREQUENTE ONGEWENSTE EFFECTEN:
o GI stoornissen, acne, chloasma
o Neiging tot depressie, prikkelbaarheid, libidovermindering, hoofdpijn,
migraine
o Water en zoutretentie, gewichtstoename (vooral prikpil), mastodynie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Amber300304. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
