DEEL 1: STAATSRECHT
HOOFDSTUK 1: Wat is recht
1 Definitie
2 Onderscheiden rechtstakken
3 De bronnen van het Belgische recht
4 Draagwijdte van de rechtsbronnen
__________________________________________________________________________________
1 Definitie
RECHT
= geheel van regels die ontworpen zijn door de wetgevende macht met als doel de orde
te handhaven
→ reglementering MOET afdwingbaar zijn ZODAT sancties opgelegd kunnen worden
❖ Niet 1 definitie
❖ WEL verschillende elementen samen => geeft rechtsleer
❖ Elementen die steeds terugkomen in definities:
A. Een geheel van gedragsregels
B. Rechtsregels worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
C. Doel is de ordening van de maatschappij
D. De rechtsregel worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
---------------------------------------------------------------------------
A Een geheel van gedragsregels
geheel van gedragsregels of kader waarbinnen verder recht ontstaat
1
, ➢ juridische regels: schrijven bepaald gedrag voor
➢ toepassing op iedereen bepaalde situatie bevindt
➢ Geheel van gedragsregls of kader waarbinnen verder recht ontstaat
voorbeeld:
koop-verkoop: leveren en betalen: van laptop, brood, cd
art. 5.69 BW: "een contract dat geldig tot stand is gekomen, strekt degenen die
het hebben gesloten tot wet"
= belofte maakt schuld
van toepassing op koopcontract, huurcontract, opdracht met vastgoedmakelaar,
opdracht tot opmeting door landmeter
Recht bevat: voorschriften die voor kader moeten zorgen waarbinnen op bepaalde
manier moet gedragen
Voorbeeld:
Grondwettelijk recht, gerechtelijk recht: hoe rechtszaak beginnen, hoe
parlementair worden
B Rechtsregel worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
Verschillende soorten gedragsregels (bv. Morele, religieuze, sportieve…)
Rechtsregels onderscheidt zich hiervan: OMDAT gehele gemeenschap dergelijke gedragsregels
tot rechtsnorm heeft gemaakt
2
,vooral gemaakt door parlementen: vertegenwoordigers van volk
➢ Vertegenwoordigers kiezen en zijn gaan wet maken
C Doel is ordening van de maatschappij
➢ (letterlijk: ruimtelijke ordening) → Ruimte ordenen → Je mag niet gaan bouwen
waar je wilt
➢ Voorbeeld: Verkeer
Via opgeledge gedragsregels: maatschappij fuctioneren zoals het hoort → iedereen kan samen-
leven
D Rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk
gezag
In maatschappij: bepaalde overheidsinstellingen die rechtsregels moeten uitvoeren (uitvoerende
macht) + overtreding moeten sanctioneren (rechterlijke macht)
Controle nodig → politieapparaat
Als je geen controle hebt: dan gaan de mensen zich niet aan de regels aanpassen
DAAROM politie, rechtbank…
3 De bronnen van het Belgisch recht
Boven Belgische recht: internationale verdragen + Europees recht
Internationale verdragen + Europees recht
puur Belgisch recht
3
, 3.1 Internationale verdragen
➢ Om samenwerking met andere landen te vergemakkelen
Inhoud ervan is verschillend:
- Betrekking op rechten en plichten v. staten tegenover elkaar
- Rechtsregels bepalen ook op onderdanen van toepassing
Verdragen niet direct werkend:
nationale wetgever moet bepaalde afspraken overnemen in nationaal recht
Verdragen directe werking:
afgesproken rechtsregels moeten niet eerste in nationaal recht omgezet worden
→ primeert op nationale wetgeving
Verdragen die soevereiniteitsdelegatie aan internationaal orgaan inhouden:
deel van wetten + rechtspraak door internationale organen gebeuren, NIET nationaal
Voorbeeld:
• Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens (EVRM):
fundamentele vrijheden zoals recht op leven, recht op privacy, recht op eerlijk
proces
• dubbelbelastingverdragen: om eenzelfde materie geen 2 x te laten belasten
→ belast in België en in buitenland ➔ 2 keer betalen MAAR België overeenkomst
met buitenland gesloten
3.2 Europees recht
➢ speciale plaats in Belgische rechtsorde
➢ recht op privacy, op eerlijk proces...
Basis: Vedrag tot oprichitng vd Europese Economische Unie
➢ verdrag: directe werking + primeert op Belgische wetten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alienor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.