Samenvatting van alle theoretische leerstof voor bloedingsziekte en veneuze trombo-embolie van prof P. Verhamme binnen het OPO Bloedsomloop. Deze samenvatting is gemaakt obv de slides uit de hoorcolleges + noties.
Bloedingsziekte en veneuze trombo-embolie
P. Verhamme
LES - Trombose en Hemostase (college 4a – stolling en antistolling)
Bloedstolling-hemostase
- Vasoconstrictie gedreven door endotheel
- Primaire heomstase gedreven door bloedplaatjes/von Willebrandfactor
- Bloedstolling
o Vorming van trombine en fibrine
o Controlemechanismen
§ Natuurlijke anticoagulatie
à antitrombine
Proteine C/S pathway
§ Fibrinolyse
VASOCONSTRICTIE
à Bloedverlies verminderen
PRIMAIRE HEMOSTASE
VWF à BP: adhesie, activeren en aggregeren
Evaluatie van bloedplaatjesfunctie – bloedingstijd
= Manchet opblazen tot boven veneuze druk, kijken
hoelang het duurt voordat er een hemostatische
plug gaat komen (vrij rudimentair)
à Verlenging van de bloedingstijd
- Trombocytopenie
- Kwalitatieve bloedplaatjesstoornis
(inclusief aspirine)
- Von Willebrand ziekte
- Vasculaire afwijkingen
Nu = gespecialiseerde bloedplaatjesfunctietesten
(aggregatie, secretie) beschikbaar
BLOEDSTOLLING
Vorming van trombine en fibrine
Stollingscascade:
Als BV-wand beschadigd wordt à factor in BV-wand die de stolling zal activeren = stollingsfactor
® Het is een factor die in weefsel aanwezig is = tissue factor
Als TF in contact met bloed à stollingsfactoren activeren: factor IX en factor X
® Heeft een cofactor nodig = geactiveerd factor VII (circuleert altijd in circulatie) à factor IXa en Xa
MAAR hebben zelf ook co-factoren: factor VIII (van factor IX) en factor V (van factor X)
Factor IXa activeert ook factor X, samen met factor Va en dit complex activeert protrombine tot
trombine (= factor IIa) = sleutelenzyme van stollingscascade
WANT gaat de andere factoren activeren: factor V, factor VIII, factor XI (die factor IX zal activeren)
DUS een klein beetje TF, klein beetje factor Xa en klein beetje trombine => amplificatie
1
,Trombine zal bloedplaatjes verder activeren = meest krachtige bloedplaatjesactivator
EN zal fibrinogeen omzetten tot fibrine en factor XIII activeren om fibrine te polymeriseren
Factor XII = bijkomend mechanisme om stolling te activeren
® Indien te kort: pt zal NIET bloeden DUS factor XII is geen essentieel deel van de hemostase maar
wordt wel geactiveerd door vreemde voorwerpen: bacterie, kunstklep, katheter, pathogenen dus
kan in dat geval wel belangrijk zijn = contact-activatie
Gele stollingsfactoren = vit K afhankelijk
Belangrijke klasse van anti-stollingsmiddelen = vitamine K antagonisten, intereferen met de synthese van
functionele stollingsfactoren (in elk complex zit een Vit K afhankelijke stollingsfactor => stolling
voorkomen, = anticoaguleren)
Vitamine K afhankelijke factoren hebben een GLA-domein
® Gamma carboxylgroepen complexeren met calcium om membranen van geactiveerde
fosfolipiden en gaan complexen van stollingsfactoren vastankeren op geactiveerde bloedplaatjes
Controlemechanismen
Natuurlijke antistollingsmechanismen
We willen enkel dat defect gedicht wordt à nodig: systeem dat voorkomt dat klonters ontstaan waar het
niet nodig is = tissue factor pathway inhibitor
® Als er een spoor is van factor Xa à neutraliseren
!! mutaties in tissue factor/ TF-pathway inhibitor = niet compatbiel met het leven, andere defecten minder
erg en vertalen zich in ziekte
Antitrombine en proteïne C/S pathway
- Komt in actie als trombine gegenereerd wordt waar het niet nodig is (normaal endotheel)
- trombine-receptor = trombomoduline à moduleert functie van trombine (pro-coagulans à anti-
coagulans)
- Complex trombine/antitrombine à proteIne C activeren tot geactiveerd proteine C met als
cofactor = proteine S => factor V en VIII inactiveren
2
, - Antitrombine bindt op heparine-achtige structuren aanwezig op normale endotheelcellen
- Heparine gebonden aan geactiveerd antrimbine à neutralisatie van factor IIa, Xa, IXa, XIa, XIIa
- pt met te kort aan proteine C/S of antitrombine => meer vatbaar voor trombose
o Meest frequente erflijke variant met verhoogd risico op veneuze trombo-embolie = factor
V-lijden (bij 4-5% aanwezig) à factor V is resistent tegen neutralisatie door geactiveerd
proteïne C
o 2% trombine-variant die ook te actief is
o Belangrijkste oorzaak van maternele mortaliteit bij zwangerschap = post partum
trombose en long-embolie
Afbraak fibrine klonters = fibrinolyse
- Eenmaal fibrinedraden gevormd à generatie plasmine met enige vertraging door plasminogeen-
activatoren à klonter oplossen
- Endogene plasminogeen-activatoren = tPA en urokinase (plasminogeen à plasmine)
- Plasmine: fibrine oplossen tot fibrine afbraakproducten (D-dimeren zijn belangrijkst)
- D-dimeren: als fibrinogeen omgezet wordt tot fibrine en wordt gepolymeriseerd dan gaan 2 D-
domeinen aan elkaar gelast worden
- Plasmine zal dit knippen en zet D-dimeren (D-domein van ander fibrinogeen-fibrine moleculen)
vrij in circulatie (zien via ELISA)
- Verhoogde D-dimeren in circulatie à wijst op activatie van stollingssysteem
- Lage D-dimeren à bijna zeker uitsluiten dat er een significant trombotisch proces bezig is
Onderzoek van bloedstolling
- Bloedname op anticoagulans
- Onderzoek op bloedplaatjesarm plasma
- Bijmengen van lichaams- of infuusvocht (heparine!) vermijden
Oriënterende stollingstesten
- Protrombinetijd (PT)
o Seconden/procent/INR (ratio)
o PT bepalen: grote hoeveelheid recombinant TF
toevoegen aan tube à TF zal factor X activeren
en samen met factor X ook trombine genereren
en fibrine
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliefeyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
