Samenvatting
Samenvatting aardrijkskunde Zenit5/6 H18-21
kleine samenvatting van boek Zenit5/6 van H18-21, bevat niet alles uitgebreid, maar is korte samenvatting met extra eigen notities
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 18: OPBOUW VAN DE AARDEONTSTAAN VAN DE AARDE
restanten van diverse supernova’s
⇓
vorming interstellaire wolk
⇓
contractie
⇙ ⇘
groeiende gasbol in het midden microscopische deeltjes klitten samen
⇓ ⇓
jetfase: geboorde vd zon grotere brokken klitten samen
- start kernfusie ⇓
- alle stof wordt weggeblazen ⇒ vorming planetesimalen (babyplaneet)
⇓
groeien tot protoplaneten door
meteorietinslagen
⇓
temperatuur stijgt in proto-aarde
⇓
vorming vloeibare planeten met oeratmosfeer
meteorieten slaan in ⇒ impactwarmte:
ordening op basis van massadichtheid is de oorzaak vd gelaagde structuur vd aarde
ONDERZOEK NAAR INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
1) boringen tot 12km diep, minieme fractie vh bovenste deel vd aarde
2) vulkanisme: onderscheid tussen magma (in de aardbol) en lava (als het er uit komt)
- voor informatie over samenstelling van dieper gelegen lagen
- kan waargenomen worden bij vulkaanuitbarstingen
3) meteorieten & kometen
4) golven en trillingen bij een aardbeving:
- P-golf (primair) = longitudinale golf (snelste)
- S-golf (secundair) = transversale golf (niet door vloeistof)
- O-golf = oppervlaktegolf (meeste schade)
snelheid waarmee golven zich voortplanten hangt af vd aard vh materiaal en het soort golf,
veranderingen in snelheid maken het mogelijk om te bepalen door welk materiaal ze zich voortplanten
INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
straal vd aarde: 6.400km
druk, temperatuur en massadichtheid nemen toe met de
diepte
discontinuïteitsvlakken door massadichtheid verschil
asthenosfeer = plastisch (met magma)
geologie: de wetenschap die de Aarde bestudeert
bestudeert de geschiedenis vd aarde en de processen die de
Aarde vormen en gevormd hebben
1
, 1. continentaal plat: het gedeelte vh continent dat onder water staat
2. continentale helling: de zone waar de zeebodem overgaat van het continentaal plat naar de
diepere oceaan, met hoogteverschillen tot een paar kilometer
3. abyssale vlakte: vlakke diepere delen vd oceaanbodems (tussen 2200 en 5500m onder zeeniveau)
4. oceanische korst: de korst die zich onder de oceanen bevindt
(grotere massadichtheid, jonger en minder dik)
5. continentale korst: de korst die onder de continenten en het continentaal plat ligt
(kleinere massadichtheid, ouder en dik)
VERTICALE BEWEGINGEN VAN DE LITHOSFEER
zorgt voor geen doden, aardbevingen en vulkanen…
isostatisch evenwicht wordt bereikt wanneer de opwaartse stuwkracht (of Archimedeskracht)
uitgeoefend door het magma in de asthenosfeer in evenwicht is met de neerwaartse zwaartekracht die
inwerkt op de vaste lithosfeer
in Scandinavië is er geen evenwicht ⇒ continent gaat omhoog (Fa > Fz)
vroeger: 4km ijs op Sc. ⇒ continent zakt in asthenosfeer
nu: ijs is weg ⇒ continent terug omhoog (1 cm/jaar)
stopt als Fa = Fz
Doordat het gebergte erodeert zal
de massa vh gebergte afnemen,
het gevolg hiervan is dat de
zwaartekracht zal dalen. Daardoor
zal de continentale korst minder
diep zakken in de asthenosfeer.
Doordat er in de oceaan sedimentatie plaatsvindt, zal de massa op de korst toenemen en de zwaartekracht stijgen. Het
gevolg hiervan is dat de oceanische korst daalt en zal nu dieper zakken in de asthenosfeer.
Dit proces gaat verder tot het gebergte uiteindelijk volledig erodeert waardoor de continentale korst dunner wordt en sterk zal
stijgen, op de oceanische korst is er veel sediment verzameld, waardoor deze dieper in de asthenosfeer zakt
sedimentatie: bezinken van bodemmateriaal
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lolaatje179. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,06. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen