Samenvatting
Samenvatting Communicatiewetenschappen II
Dit document bevat een samenvatting voor het vak Communicatiewetenschappen II, academiejaar , aan de VUB gedoceerd door prof. Willem Joris.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 71 pagina's
Voorbeeld 4 van de 71 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Les 1: Een verhaal in meervoud: inleidendebeschouwing
Belangrijk is hier om afwijkende visies te aanvaarden → ervan bewust worden dat er nog eigen
meningen bestaan naast die van jou
- Eén verhaal over communicatiewetenschappen? 3 I’s
➢ Interdisciplinair → de communicatiewetenschappen valt niet binnen 1 veld maar is
gebaseerd op verschillende domeinen: sociologie, politicologie, recht, …
➢ Internationaal gericht zijn (vanuit verschillende aspecten van de wereld)
➢ Intersectoreel → we onderzoeken hoe andere actoren hun rol spelen
- Wetenschap als slingerbeweging, geen lineaire vooruitgang, geen waarheidsaanspraken, er
zijn breuklijnen → vroeger werd er gestreefd naar 1 waarheid
- En/en-benadering
- Reflectie rond eigen positie als wetenschapper: wie spreekt/kijkt naar maatschappelijke
fenomenen?
➢ Westerse blik, mannelijke blik, Brusselse blik, …
= door wetenschap duisternis overwinnen
- Wetenschap = in het algemeen (de commwet, sociologie, filosofie, …)
- Duisternis = onderzoeksvragen of levensvragen die beantwoord moeten
worden
- Kennis, vrij onderzoek en kritisch denken
- Verlichting en humanisme + modernisme en postmodernisme
➢ De mens staat centraal
➔ Vb. Corona + ook opkomen voor personen die in duisternis zitten
1. Verlichting, humanisme & postmodernisme
Moderniteit → Postmoderniteit
Modernisme
- Moderniteit als historische fase
- Als cognitief denkkader
- Als artistieke stroming
→ Keerzijde en kritische stemmen
Postmodernisme
- Postmoderniteit als historische fase
- Als cognitief denkkader
➢ Stromingen binnen postmodern denken
- Als artistieke stroming
1
, 1.1 Modernisme/moderniteit
Er is een verschil tss (mag niet door elkaar worden gehaald)
- Modernisme → wordt weerspiegeld in gedrag, denken en handelen → het verwijst naar de
trends in kunst, cultuur en sociale relaties in de moderne wereld
- Moderniteit → verwijst naar de historische periode
Moderniteit als historische fase
Moderniteit: historische periode vanaf Europese verlichtingsdenken (17e eeuw) tot ten minste jaren
1980. De hoog jaren van de moderniteit worden geplaats in de 18de eeuw
- Belang rede (in plaats van geloof) → alles moet rationeel zijn
➢ Is dus voortvloeiend uit de verlichting
- Geloof in de maakbaarheid van de maatschappij
➢ De mens kan degelijk iets bijbrengen aan de sml, niet enkel God of de Kerk
- Humanisme (de mens staat centraal) → vrijheid, gelijkheid, verbondenheid
- Wereldbeeld verklaard door wetenschap
➢ De rede wordt belangrijker en dat vinden we in de wetenschappen
- Sociologische processen (zie volgende punten)
1. Secularisering:
➢ Einde dominantie religieuze autoriteit
➢ Werd (langzaamaan) vervangen door rationeel wetenschappelijk denken (rede)
➔ Verlichting
2. Rationalisering:
➢ Efficiëntie, voorspelbaarheid, controle over proces, berekenbaarheid, …
➔ Bv: Fordisme = de lopende band → in het leven gekomen om alles efficiënter te
maken
3. Kapitalisme:
➢ Winstmaximalisatie en vrije markt (Bv: monopolie)
➢ In tegenstrijd met het marxisme
4. Industrialisering:
➢ Machines om mens en dier te vervangen
➔ Voor de industrialisering was landbouw dominant en belangrijk
➢ Technologische ontwikkelingen: ontginnen fossiele brandstoffen, staalproductie en –
bewerking, …
5. Urbanisering:
➢ Door industrialisering grootschalige verhuis van landelijk naar verstedelijkt gebied
➔ Door industrialisering
➢ Toename bevolkingsdichtheid in steden
➢ Meer individualisme
➔ WANT mensen in grote aantallen leven op kleinere plekken (ze worden
individualistischer)
2
, 6. Bureaucratisering:
➢ Hiërarchische organisatie op basis van geschreven regels, procedures en
aanspreekpunten
➔ Voor alles werden regels gemaakt
➔ Bv: onderwijs, openbaar vervoer (wanneer mag je de trein opstappen)
➢ Onpersoonlijk door gestandaardiseerde procedures die in de regel geen uitzonderingen
toelaten
➔ Je moest de regels dus in principe altijd volgen
7. Democratisering:
➢ Inspraak en medezeggenschap
➢ Parlementair stelsel
➢ Vrijheid van meningsuiting, vrouwenstemrecht, democratisering onderwijs, etc.
8. Globalisering:
➢ Samenlevingen bestaan minder in isolatie
➢ Transnationale productie, handel en consumptie
➢ Personen zijn ook meer mobiel (door transport, zelfs over landgrenzen heen)
9. Consumentisme:
➢ Verlangen naar consumptie wordt als positief beschouwd (persoonlijke voldoening)
➔ Er is dus een grote toename in consumptie
➢ Materialisme en massaconsumptie
➢ Streven naar gevoel van vervulling, aangewakkerd door marketingcommunicatie
➢ Media is een middel om status en identiteit uit te drukken
→ Sociologische processen werden bekritiseerd maar hier worden ze in een goed licht gebracht
Modernisme als cognitief denkkader
- Verlichting en vooruitgangsdenken → klemtoon op universele, rationele en ware kennis
- Wetenschap en waarheidsvinding → waarheid leidt tot vrijheid
➢ Opzoek naar de kennis → het leidt tot vrijheid
- Grote ideologieën zijn opgekomen in die tijd
➢ Liberalisme, socialisme, communisme, christendom, marxisme, democratie, kapitalisme
➔ Mensen gingen hiervoor nog op de barricades staan
Modernisme als artistieke stroming
Er was veel mogelijk in de moderniteit
- Kritisch en experimenteel
- Herdefiniëren kunst en originaliteit: belang van kleur en vorm
➢ Bv: Verf die we vandaag kennen is in die tijd uitgevonden
- Werkelijkheid vatten in haar kern, niet illustreren
- Post-impressionisme, expressionisme, kubisme, abstracte kunst, …
3
, (Post)-impressionisme ➔ Expressionisme
- James Ensor → in de toekomst geschilderd, proberen expressie naar voren te laten te komen
- Edvard Munch → de persoon is geen echte weergave van de werkelijkheid, MAAR de
expressie wordt wel goed weergegeven; het is expressief (angst)
- Kubisme + abstracte kunst → geen link meer naar de realiteit
In de architectuur:
- Gewerkt met geometrische figuren: kubussen, kegels,
piramides, balken
- Geen draagmuren
- Platte daken → vroeger niet mogelijk
- Belang van functionalisme
- Moderne materialen gebruikt (bv: beton, …)
Kritische stemmen in/over moderniteit
Er werd kritiek gegeven op de moderniteit/modernisme → is niet een al te positieve periode
- Rationaliteit heeft ook negatieve consequenties:
➢ sociale ongelijkheden
➔ verschil tss elite en proletariaat werd groter
➢ gewapende conflicten (WOI en WOII)
➔ Allemaal te danken aan de industrialisering
➢ milieuvervuiling, klimaatopwarming
➢ excessen van kapitalisme
- ‘De waarheid’ bestaat niet: globalisering en media/ICT stimuleren een reflexieve en
contingente benadering in een gepercipieerde werkelijkheid
- Uniformiteit moet plaats maken voor diversiteit en pluraliteit
➢ Binnen het postmodernisme → meer diversiteit
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imanecharrat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen