PSYCHODIAGNOSTIEK:
Inleiding:
Definitie klinische psychodiagnostiek:
• Besluitvormingsproces voor het dysfunctionele
• Gericht info verzamelen en analyseren (ernst, frequentie,…) (op wetenschappelijke
manier) = cruciaal
• Wetenschappelijk onderbouwde methodiek
• Doelen:
I. Begrijpen waarom deze cliënt zich op dit moment bij ons presenteert met deze
klachten
➔ Onderkenning (labeling)
II. Inzicht krijgen in de onderliggende mechanismen (cliënten willen dit graag)
➔ Verklaring
III. Bepalen hoe we deze cliënt het beste verder kunnen helpen
➔ Indicatie (interventies)
Foutenbronnen die kunnen gebeuren tijdens psychodiagnostisch proces:
• Geen systematische en consistente werkwijze hanteren
• Informatie zoeken die idee bevestigt
• Gebrekkige kwaliteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte normen
• Onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
• Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
• Voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
• Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen objectieve
criteria hanteren
• Besluitvorming onvoldoende expliciteren en daardoor onvoldoende duidelijk voor
collega’s en cliënten
• Teveel vakjargon in de communicatie
• Te vlug adviezen formuleren
Psychodiagnostische modellen:
Empirische cyclus van De Groot
Centraal: genereren en toetsen van hypothesen !
= basis van alle ontwikkeling in de wetenschappelijke psychodiagnostiek dwz meeste
modellen hebben HYPOTHESETOETSEND karakter.
• Werkveldoverschrijdend
• Los van specifiek psychologisch denkkader
• Expliciteren van denkproces achterliggend aan het handelen
➔ Kwaliteitsverhogend
Door systematisch, transparant, beredeneerd werken – fouten voorkomen – tevredenheid
vergroten
1
,Uitgangspunten:
Overzicht:
1. Scientist - Practitioner
2. Cliënt centraal
3. Interventiegericht
4. Systematisch
5. Transactioneel referentiekader
6. Constructief samenwerken
7. Fair en cultuurbewust
8. Versterken en benutten positieve aspecten
9. Deontologische code, wettelijke richtlijnen en ethische normen en waarden
Scientist – Practitioner:
De psychodiagnosticus handelt en denkt als een scientist – practitioner
= staat in de praktijk/frontlinie om mensen te helpen
De psychodiagnosticus hanteert als professional in het werkveld (“practitioner”) een
wetenschappelijke basishouding (“scientist”)
• Hypothesen formuleren obv wetenschappelijke kennis
• Instrumenten kiezen met goede psychometrische eigenschappen
• Op betrouwbare manier resultaten van het onderzoek bepalen
• Evidence based interventies aanbevelen
! Hulpmiddel: evidence based richtlijnen !
Cliënt centraal:
De psychodiagnosticus stelt de cliënt steeds centraal
Interventiegericht:
De psychodiagnosticus handelt en denkt interventiegericht → Indicatie
Psychodiagnostisch onderzoek in functie van advies op maat
Diagnose en/of intergatief beeld doel
= middel om mensen richting te geven
Systematisch:
De psychodiagnosticus handelt en denkt systematisch
Model
= expliciteert stappen in denken en handelen
= ideale of wenselijke werkwijze
! Systematische reflectie en evaluatie na elke stap !
2
,Transactioneel referentiekader:
De psychodiagnosticus hanteert een transactioneel referentiekader
Afstemming
Individu Omgeving
Klachten/problemen
Wisselwerking omgeving met cliënt. De interactie hiertussen gaat meestal aanleiding geven
naar klachten.
Constructief samenwerken:
De psychodiagnosticus werkt constructief samen met de cliënt en andere betrokkenen.
De psychodiagnosticus werkt samen met:
• Cliënt
• Omgeving (ouders, leerkrachten, werkgevers, partners, broers/zussen,…)
• Andere disciplines (artsen, verpleegkundigen, maatschappelijk werker, HR-
consultant, logopedist,…)
Fair en cultuurbewust:
De psychodiagnosticus handelt en denkt op een faire en cultuurbewuste manier
Je eigen referentiekader telt hier niet mee, kijken naar de referentiekader van cliënt.
= kwaliteitsvolle diagnostiek bij:
• Kansarmen
• Allochtonen
• Personen met een beperking
Versterken en benutten positieve aspecten:
De psychodiagnosticus benut en versterkt de positieve aspecten van de cliënt en zijn
omgeving.
Neiging om te focussen op negatieve
Expliciete aandacht voor positieve:
• Krachten cliënt
• Protectieve factoren cliënt en/of omgeving
Deontologische code, wettelijke richtlijnen en ethische normen en waarden:
Het handelen van de psychodiagnosticus is steeds in lijn met…
• Wettelijke en deontologische richtlijnen
Bv. rechten en plichten cliënt uitleggen, dossier correct bijhouden, respecteren
gedeeld beroepsgeheim
• Ethische waarden en normen
Bv. respect, verantwoordelijkheid, integriteit, competentie, vertrouwensrelatie
3
, Psychodiagnostiek in de praktijk:
1) Belang van clusteren & classificeren: KOP-model & ICF-model
Noodzakelijke stap in het opstellen van een voorlopig integratief beeld & daaruit volgend de
hypothesevorming/toetsing
= overzichtelijke samenvatting van info in fase van aanmelding & intake (“bouwplan”)
De manier waarop je gaat clusteren & classificeren bepaalt welke hypothese je stelt en welke
instrumenten geschikt zijn.
Verschillende modellen &
schema’s
= hulpmiddelen
KOP – model ICF – model Alternatieve diagnostische
modellen
KOP – model:
Klachten (K) zijn het gevolg van een wisselwerking tussen omstandigheden (O) en de
persoonlijke stijl (eigen temperament, intelligentie, eigen leerervaring die kleur geeft aan de
klachten) (P) waarmee een individu op die omstandigheden reageert.
K=OxP
Situering KOP:
• Kortdurende interventies in eerste lijns GGZorg
- Stapsgewijs protocol aan patiënten met lichte tot matige psychische problematiek
(5 stappen)
- Gebaseerd op KOP-model
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Otley. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.