Een samenvatting over 'mensenrechten' van het vak Gezondheid & Maatschappij op basis van de powerpoints en de hoorcolleges van professor Stéphanie De Maesschalck. De inhoud weerspiegelt exact de te kennen leerstof voor het examen. Begrippen, definities en processen zijn duidelijk met eventuele afb...
Universele verklaring van de rechten van de mens 75j geleden opgesteld nog toepasbaar?
(mensenrechten blijken niet meer zo universeel en tijdloos)
Cultuur = dynamisch in tijd en ruimte idem voor mensenrechten?
- Het westen had het meest invloed tijdens het opstellen van die verklaring (blanke, welgestelde, westerse
mannen)
- De machtsverschillen zijn nu volledig anders als toen (maar mensenrechten blijven hetzelfde)
- Nog steeds heel beperkte input van niet-Westerse landen
Er zijn evoluties in de mensenrechten.
- Doodstraf in België pas in 1996 afgeschaft in de wet. In andere landen bestaat het wel nog.
- Verschillende reacties en acties tegenover bezetting door staten.
o Bv. oorlog in Oekraïne, militaire hulp wel lakse houden voor oorlog in Israël
- Wij zullen nog andere rechten erkennen en rechten van vroeger op een andere manier toepassen.
- 2020: Het recht op een gezonde leefomgeving
= 1 van de meest recente rechten toegevoegd aan de verklaring
Mensenrechten VS ethiek
- Lang niet alle kwesties kunnen door mensenrechten worden opgelost
o Mensenrechten geven extra handvaten om ethische beslissingen te nemen.
- Je hebt recht op je mening te uiten, maar moet je het daarvoor doen?
- Moet de overheid financieel tussenkomen bij aandoeningen die uitgelokt zijn door ongezonde levensstijl/
het niet nemen van een vaccin?
Mensenrechten geven extra handvaten om ethische beslissingen te nemen
Waarom zijn mensenrechten belangrijk?
Zeer actueel
Waar beginnen de mensenrechten? in elke buurt (= basis van de universele verklaring vd …)
In België vandaag;
- Seksueel en geslacht-gerelateerd geweld is als consent opgenomen in de wet
- Sekswerk is uit het strafboek
- Er is structurele discriminatie op de arbeids- en woningmarkt op basis van etnische herkomst
- Tijdens covid: schending van recht op gezondheid en recht op leven van ouderen
+
- Rechten in opvangcentra werden geschonden
- Recht op opvang in asielwet geschonden
- Staten zijn verplicht om mensenrechten te beschermen van iedereen op hun grondgebied.
Mensenrechtenorganisaties onder druk
- Impliciet en expliciet
, Wat kan leiden tot ontbreken van mensenrechten?
1. Armoede, oorlog, milieurampen
2. Superioriteitsdenken (wetenschappelijk racisme, apartheid, kolonisatie, fascisme)
3. Polarisering en populisme (maatschappelijk VS individueel schuldgevoel)
4. Framing (denken in cognitieve kaders) en dehumanisering (ontkennen dat een medemens een volwaardig
mens is)
Waarom is dit belangrijk voor ons als arts?
- Artsen hebben een grote impact op de maatschappij
- Artsen staan hoog op maatschappelijke ladder qua aanzien
- Artsen hebben impact op verdedigen van mensenrechten en voorkomen en aanklagen van schendingen
ervan
Organisaties
- Physicians of Human Rights
o Actie rond maagdenvlies: wat is impact van tekort aan kennis over maagdenvlies op het recht van
menselijke benaderingen van meisjes en vrouwen in de gzhzorg
o (zowel bij zorgverlener en patiënten) veel meisjes worden onterecht onderzocht
o Hun veiligheid en gelijkheid komt in het gedrang door onnodige onderzoeken
- Johannes Wier Stichting
- Artsen zonder grenzen
- Bemsa (binnen de opleiding geeft deze organisatie ook aandacht aan mensenrechten)
Beleid van deze grote organisaties geeft weer wat mensenrechten betekenen in het beroep van arts/ …
Medische neutraliteit is de mensenrechten die er zijn respecteren, geen schenden en geen extra opleggen.
Mensenrechten in historische context
Historiek
- Rechten zijn er al heel lang, niet neergeschreven
- Oudste neergeschreven wetboeken: 1750 VC Babylonische koning (idee=kwetsbaren van de bevolking
moeten beschermd worden)
- De grondslag van ideeën over menselijke waardigheid, zoals vastgelegd in diverse vormen van godsdienst.
Voor 17e eeuw:
- Noties van mensenrechten bij Romeinen en Grieken
- Eerder gedragsregels om conflict te vermijden, plichten en privileges door status/netwerk
- Religies: morele codes neergeschreven: ‘behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden’
In 17e – 18e eeuw: de verlichting
- Shift van sociale verantwoordelijkheid naar individuele noden
Franse revolutie 1789: Déclaration des droits de l’homme et du citoyen. (= 1e keer dat
mensenrechten/burgerrechten werden beschreven op papier)
Maar nog geen universele rechten … 19e eeuw: hoogtepunt koloniale expansie europese grootmachten
Vergoeilijking:
- Religie: onderwerping van vreemde volkeren (ziel
- Wetenschap: op zoek naar biologische verklaringen voor technologische/culturele achterstand
wetenschappelijk racisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper izapopuliere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,66. Je zit daarna nergens aan vast.
