Privaatrecht
Les 1:
Situering:
- Veel aandacht aan begrippen
- Nieuwe stukken qua wetgeving, bv onrechtmatig daad (niet terugvallen op
wetboek).
- Burgerlijk wetboek moet meest recent zijn 2024-2025 (boek 6 aankopen)
- Examenstof: thema’s die behandelt zijn in de les.
- Studeren met het wetboek
Verbintenissen:
1. Overeenkomst: koop-verkoop
2. Extra-contractuele aansprakelijkheid: ik breng schade aan iemand door
onzorgvuldig gedrag (moet je dit vergoeden).
Personenrecht:
1. Euthanasie
2. Abortus
Zeggenschap over je eigen lichaam.
Relatie(vermogens)recht
1. Samenwonen (wettelijk, feitelijk)
2. Huwelijk
Voornamelijk de financiële zaken (uitkering bij een sterfgeval,…)
Rechtspersonenrecht
Fysieke persoon vervangen door rechtspersonen (Vennootschap)
Goederenrecht, zekerheden
Zekerheden: bv indien je failliet bent, krijgt de schuldeiser de opbrengst van het
verkoop van activa.
Les 2:
Afdeling 1: Bestaan van de fysieke persoon
Alleen personen die bestaan, hebben rechtspersoonlijkheid.
Zijn drager van rechten en verplichtingen (bv erven, ontvangen van
schenkingen,…)
Levend en levensvatbaar geboren => rechtspersoonlijkheid
Artikel: 43/44 BW
1. 2Embryobescherming
- Door evolutie medische wetenschap
- Wet van 11 mei 2003 betreffende het onderzoek op embryo’s in vitro
Kader gecreëerd om voorafgaande fase qua embryo te beschermen.
- Eugenetica
- …
, 2. Abortus
- Kantelmoment 1990: voor het jaar 1990 was het niet mogelijk om abortus
uit te voeren.
Wet 15 oktober 2018 vrijwillige zwangerschapsafbreking:
- Onder cumulatieve voorwaarden: alle voorwaarden moesten vervuld zijn.
- Artikel 2 (niet in codex)
- De zwangere vrouw mag een arts verzoeken om de zwangerschap af te
breken onder volgende voorwaarden:
- Moet gebeuren voor einde van de 12 e week. (zelfbeschikking van de
vrouw, eigen initiatief, zonder een reden te geven)
- Rekening houden met een wachttermijn van 6 dagen.
- + Schriftelijk te kennen geven dat ze de ingreep wilt ondergaan.
- Zwangerschap stopzetten kan ook omdat het voortzetten een gevaar is
voor de moeder (gezondheid van de vrouw komt in het gedrang als de
zwangerschap wordt voorgezet of als vaststaat dat het kind zal leiden aan
een ongeneeselijke/uiterst zware kwaal).
- Verkrachting is geen reden om na 12 maanden te kunnen overgaan tot
abortus.
- Geen dokter/verpleegster kan gedwongen worden om mee te werken aan
een abortus.
- => alle voorwaarden zijn cumulatief.
3. Dood
- Einde van de fysieke persoon en einde rechtspersoonlijkheid.
Problemen:
- Vaststelling overlijden (geen wettelijk criterium)
- Recht om rustig en menswaardig te sterven
1. • Therapeutische hardnekkigheid
- ‣ Wanneer een behandeling te lang en zinloos wordt volgehouden en ze
niet meer levensverlengend, maar eerder stervensverlangen is
- ‣ wanneer men in een zinloos geworden behandeling blijft volharden en
de behandeling niet in verhouding is met het verwachte resultaat voor de
patiënt
- ‣ Wanneer een behandeling zelfs schadelijk is voor een patiënt omdat ze
zijn/haar levens- of stervenskwaliteit aantast
- ‣ Kan uitgaan van zowel de patiënt, zijn familie als het medisch team
2. • diagnostische hardnekkigheid
- ‣ wanneer het uitvoeren van onderzoeken niet in verhouding staat tot wat
men nog als behandeling kan aanbieden
Geen wettelijk definitie voor wanneer iemand dood is!
,Recht om rustig te sterven:
- Pagina 10 : wat betekent het recht om in rust te sterven?
1. Leven onaantastbaar
=> bv iemand heeft een tumor, is uitbehandeld. Het levenseinde gaat
gepaard met heel veel pijn, maar toch mogen we niet ingrijpen door het
onaantastbaarheid van het leven.
2. Euthanasie/ rechtssubject
Iedereen is een rechtssubject, juridisch gezien is er geen zelfbeschikking.
Maar de wereld verandert:
= Rol van de religie/context waarin we opgroeien verandert, we kijken anders
naar onze beschikking over ons lichaam dan een paar jaar geleden.
=> ons beschikkingsrecht neemt toe, wat er mss voor zorgt dat we een grotere
inspraak krijgen in de kwaliteit van het leven.
Het handboek voegt nu ook toe dat enkel fysiek lijden aanleiding kan vormen bij
een oordeel bekwame minderjarige patiënt. Psychisch lijden komt hier dus niet in
aanmerking.
Minderjarigen:
Patiënt oordeel bekwaam, medisch uitzichtloze toestand door een fysiek
lijden, het leid binnen afzienbare termijn tot een overlijden (TERMINAAL)
Formele vereisten (bv tussenkomst andere arts)
Wilsverklaring: u kan vandaag een wil op papier zetten, bv vragen dat
een arts euthanasie toepast als ik lijd aan een ernstige en ongeneesbare
aandoening, niet meer bij bewustzijn bent en/of als het onomkeerbaar is.
1, kunstmatig verleggen van het stervensproces
2, het verkorten van het stervensproces (euthanasie): pg 11 (a)
Euthanasie: het opzettelijk levensbeëindigende optreden of handelen door een
andere dan de betrokkenen op diens verzoek.
Arts pleegt geen misdrijf onder bepaalde voorwaarden:
Verschil tussen meerder- en minderjarig:
1, patiënt is een handelingsbekwame meerderjarige, en is bewust op ogenblik
van zijn verzoek.
2, verzoek is vrijwillig, overwogen en herhaald
Interessant: meerderjarig: patiënt bevindt zich in een uitzichtloze toestand,
aanhoudend of ondraaglijk fysiek lijden (kan niet opgelost worden het zal altijd zo
zijn).
, Het gevolg van een aandoening die erg is en ongeneeslijk is. (niet alleen om
mensen die zich in een terminale toestand bevinden).
Euthanasie die goed verlopen is, beschouwen we als een natuurlijk
overlijden.
niet strafbaar (geen misdrijf):
- de meerderjarige of ontvoogde minderjarige patiënt zich in
een medisch uitzichtloze toestand bevindt van aanhoudend
en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden en dat het gevolg is
van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte
veroorzaakte aandoening;
- de minderjarige patiënt die oordeelsbekwaam is, zich in een
medisch uitzichtloze toestand bevindt van aanhoudend en
ondraaglijk fysiek lijden dat niet gelenigd kan worden en dat
binnen afzienbare termijn het overlijden tot gevolg heeft, en
dat het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke, door
ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening;
Wilsverklaring:
- Wilsverklaring opstellen voor later euthanasie toe te passen als hij/zij zijn
wil niet meer kan uiten.
Leidt aan ernstige, ongeneselijke ziekte
Niet meer bij bewustzijn is
Onomkeerbaar
Dementie?! Kunnen we erop euthanasie toepassen, je moet voor euthanasie bij
bewustzijn zijn => bij dementie kan bewustzijn afgewisseld worden door
momenten waarbij je niet meer bij bewustzijn bent
Dit kader dwingt tot preventief euthanasie plegen, wordt te vroeg gedaan
om dementie voor te zijn.
Euthanasie is geen mensenrecht!
Rechtsstatuut van het lijk
1. Lijk (=res sacra)
- Niet verhandelbaar
- De beschikkingen van de overledene moet je respecteren.
Beschikking gaat zover dat je kan kiezen om na je dood onderzocht te
worden ( evolutie wetenschap ) => afstand van het lijk ( juridisch gezien )
2. Transplantatie
- Wet 13 juni 1986: onderscheid in regeling tussen de transplantatie van
organen uit een dood lichaam of onder levende.
- => Dood lichaam: geldt het principe van de anonimiteit van het
donorschap, bij zaad is er geen volledige anonimiteit meer ( grondwettelijk
hof )
Erna tot en met afdeling 3: persoonlijkheidsrechten in het boek studeren!
