Samenvatting
Samenvatting: Klinische chemie 1
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting van het vak 'Klinische chemie en urineanalyse', onderdeel van de opleiding Medische laboratoriumstechnologie.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding tot klinische chemiea) Klinische chemie = analyse op lichaamsvochten
Aanvraagformulier (manueel of elektronisch)
Staalafname Afdraaien van het serum of aliquotes
Geautomatiseerd
Kalibratie & kwaliteitszorg
Cito-bepalingen: Dringende bepalingen
Doelstelling = Diagnose en therapie = Bevestiging, uitsluiting of
ernst vaststellen
TDM = Therapeutic Drug Monitoring = Therapie opvolgen en bijsturen
b) Controle monster
Hemolyse (kersenrood) Hyperbilirubinemie (geel) Hyperlipidemie (troebel)
Arterieel bloed: Bepaling van pO2 en pCO2 zegt iets over de conditie van de longen en hart
Variatiecoëfficiënt: 0,5-3 % voor courante testen en 3-7 % voor immunologische bepalingen
Specifiek: Kleurreagens mag enkel reageren met stof die men wil bepalen
Selectief: Reactie met bepaalde functionele groepen/verbindingen
Gevoeligheid: Laagste concentratie die men met zekerheid kan aantonen of
onderscheiden van een blanco.
Glucose & koolhydraatmetabolisme
1. Koolhydraten (Bestaan uit C-, H- en O-atomen)
Monosacchariden
Glucose Groene planten, zoete vruchten, honing en druivensuiker: Snelle opname
Fructose Druiven en zoete vruchten: Zelfde bruto formule als glucose
Galactose Hydrolyseproduct van lactose (melk) = Verhoogd is erfelijke metabole aandoening
Disachariden
Sucrose Kristalsuiker opgebouwd uit glucose + fructose
Lactose Melksuiker opgebouwd uit glucose + galactose (sommige zijn lactose intolerant)
Maltose Hydrolyseproduct van zetmeel
Polysachariden
Zetmeel Aanwezig in plantaardige voedingstoffen en afgebroken door amylase tot glucose
Cellulose Stevigheid in planten en hout = enkel herkauwers breken het af (enzymen bacteriën)
2. Glucosemetabolisme
Exogene bron
Inname voedsel Afbraak van zetmeel door amylase in speeksel en pancreassap
Resorptie van glucose en monosacchariden in gasto-intestinaal stelsel
Monosacchariden worden in lever door enzymen omgezet naar glucose
Eilandjes van Langerhans: Productie van insuline
1
, Endogene bron
Glycogenolyse = Glycogeen wordt afgebroken tot glucose Glucagon
Gluconeogenese = Aminozuren, glycerol en lactaat opbouwen tot glucose Cortisol
3. Glycemie
Resultante van aanvoer, excretie via nier, verbruik, opstapeling (glycogeen) en opzetting naar vetten
Glycemie verlagend: Insuline
Glycemie verhogend: Glucagon, adrenaline, cortisol, …
Nuchtere patiënt: 60-110 mg% (plasma)
Diabetes mellitus: Hyperosmolariteit van het bloed door hyperglycemie = Schade CZS (coma)
4. Glucosurie
Nierdrempel = Plasmaconcentratie op het punt waarop glucose in de urine voorkomt
Gezonde personen: 180 mg%
Diabetes mellitus: Vaak overschreden = glucosurie (of afwezig indien hoge drempel)
Lage nierdrempel (bv defect tubuli): Renale glucosurie maar geen diabetes mellitus
a) Fanconi syndroom
= Syndroom waarbij transport-defecten voorkomen
Verhoogde waarden aminozuren, glucose, urinezuur, fosfaat en bicarbonaat in urine
b) Diabetes mellitus
Type 1: Absoluut tekort door auto-immuunziekte
Type 2: Cellen zijn minder gevoelig voor insuline: Cellen nemen minder glucose op
5. Ketonurie
Diabetes mellitus Type 1: Insuline gebrek moeilijke glucose opname
Verhoogde afbraak van vetzuren = Verhoogde vorming van ketozuren
Ketolichamen worden verbrand en bij verder productie opgestapeld
Overmaat aan ketolichamen zorgt voor acetongeur en acidose
Ketonurie ontstaat
Indien het lichaam lage pH heeft zal het lichaam dit compenseren door de pCO 2 te verlagen en CO2
dus kwijt te raken.
Hyperglycemie en hyperosmolariteit = Dehydratatie en verhoogde diurese Schade CZS
Acetylazijnzuur en β-OH-boterzuur = acidose Coma
Bepaling
Spectrofotometrie: Enzymatische methoden
Elektrochemisch: Amperometrie
Via teststroken (glucose en ketonen)
Serumwaarde: Ketonen < 3 mg/dl
2
, 6. Afname
Staal moet gecentrifugeerd worden (zo niet glycolyse) Serum
Staalafname in Na-Fluoride buis (Hiermee kan men 24u op KT bewaren) Plasma & volbloed
Hemolyse maakt de test ongeldig (Fluoride buis)
Patiënt moet nuchter zijn
Capillair bloed kan gebruikt worden voor glucose-oxidase sticks
7. Hypoglycemie
Te hoge insuline dosis bij diabetespatiënten
Na vasten of na intensieve fysieke activiteit bij diabetespatiënten
Insuline producerende tumor
8. Opsporen van diabetes mellitus
Klinische symptomen: Poly-urie, vermoeidheid en heroptredende infecties
Glucosurie (nierdrempel kan verschil maken)
Glycemie: Nuchter
OGTT
2 uurs-waarde na KH-belasting
Ketonurie en ketonemie
C-peptide bepaling = endogene insulineproductie
Insuline bepaling
9. Orale glucose intolerantie-test
Elke 30 minuten: Glucose, insuline, C-peptide en glucosurie bepalen
Normaal: Snelle resorptie en secretie insuline maar nooit glucosurie
Diabetes: Nuchter > 126 mg/dl en na 2 uur > 200 mg/dl
Nut van OGTT
Testen van patiënten met nuchtere bloedsuikerspiegel tussen 110-140 mg/dl
Patiënten screenen met familiale diabetes
Chronische pancreatitis of acute pancreatitis opvolgen
Zwangere vrouwen met vermoeden tot glucose-intolerantie onderzoeken
10. Diagnose van diabetes
Klinische symptomen van diabetes en plasma-glucose-concentratie van > 200 mg/dl
Nuchtere glycemie: > 126 mg/dl
OGTT: 2 uur na inname van glucose > 200 mg/dl
Glucosurie
Ketonemie en ketonurie
Zwangerschapsdiabetes
Tijdelijk verstoorde glucosetolerantie tijdens zwangerschap
Behandeling: Dieet en insuline
Oorzaak: Progesteron, oestriol en cortisol gaan werking insuline tegen
Gevolgen: Macrosomie en hypoglycemie bij pasgeboren baby
11. Monitoring van diabetes mellitus
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mlt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66475 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen