Samenvatting
Samenvatting - Juridische Bronnen
Aangezien ik dit vak pas heb gehaald in mijn tweede jaar, kan ik zeggen dat deze samenvatting up-to-date is. Ik ben opnieuw naar de les geweest dus deze informatie zit er ook in verwerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Juridische bronnen1. Wat is recht?
= verzamelnaam voor alle regels die er bestaan, waar iedereen zich aan moet houden.
Doel : ordenen van een samenleving van mensen
Soorten rechtsregels :
Berechtingsregels (=procesrecht)
Wijzigingsregels
Erkenningsregels (= gelding, interpretatie en verhouding)
Verbanden :
- Recht & godsdienst (belang secularisatie)
- Recht & moraal (positivisme vs. Natuurrecht)
- Recht & sociale zeden (temporeel en cultureel bepaald)
Wat is het verschil tussen communistisch en kapitalistisch?
Het communisme vraagt van de bewoners van een land om de samenleving en het belang van de
samenleving boven de individuele belangen te zetten. Het kapitalisme stelt het individuele belang
boven het gemeenschappelijke belang
Communisme = wij
Kapitalisme = ik
Recht als middel :
Op niveau van rechtsregel (= gedragsregels of normen)
Op niveau van rechtspraak
Op niveau van rechtshandhaving (= het in stand houden van de rechtsorde en het toezien op
naleving wetten + afdwingbaarheid)
1) Wat zegt de regel?
2) Hoe wordt de regel toegepast?
3) Wordt de regel afgedwongen en wat
gebeurd er zo niet?
, 2. Indeling van het recht
Objectief recht -> geheel van rechtsregels en normen, zoals die voorvloeien uit wetgeving,
rechtspraak en gewoonten. (geld voor iedereen)
Subjectief recht -> bevoegdheid of macht om iets te vragen, eisen of vorderen (geld voor bepaalde
personen/groepen)
Materieel -> regelt alle inhoudelijke rechten en plichten van (recht) personen
Formeel -> regels die aangeven op welke wijze een proces moet gevoerd worden. (procedure)
Recht wordt onderverdeeld in domeinen :
Volgens activiteit (vb. fiscaal recht)
Volgens techniek (vb. strafrecht)
Volgens niveau (vb. Europees recht)
Onderscheid privaat- en publiekrecht
Privaat = het recht van de burger
Private belangen, relaties tussen burgers
+ privatist -> zorgt & werkt voor de mens zelf, belang bij burger
‘ fout kan meestal rechtgezet worden (bv. Vragen voor uitstel)
Publiek = het recht van handelen van de overheid
Algemeen belang, verhoudingen tussen verschillende overheden onderling + verhouding
overheid – burger
+ publicist -> zorgt en werkt voor de staat
‘ fout wordt niet getolereerd en niet geaccepteerd (bv. 1min. Te laat = zaak verpest)
$ privépersonen kunnen worden belast met overheidstaken en overheden kunnen deelnemen aan
privaatrechtelijk rechtsverkeer $ (vb. AP -> publieke instelling dat soms lokalen verhuurt, wat wel
private taak is)
Categorieën afdwingbaarheid van rechtsregels :
1) Aanvullend recht (suppletief recht)
U kan afwijken van overeenkomst
Legislatieve indicatie
, 2) Dwingend recht (imperatief recht)
U kan niet afwijken van overeenkomst
Bescherming van private belangen
3) Openbare orde en goede zeden(wijzigt in tijd & ruimte)
= economische en morele steunpilaren van de samenleving
Bescherming van algemeen belang
*Rechtsregels hebben steeds materieel, personeel en territoriaal toepassingsgebied*
3. Bronnen van het recht
Scheiding der machten
Drie staatsmachten :
- Wetgevende macht (WM) – parlement en regering
- Uitvoerende macht (UM) – enkel regering
- Rechterlijke macht (RM) – rechters en openbaar ministerie
Twee rechtsbronnen :
- Materiële = factoren die inhoudelijke invloed uitoefenen op het vormen van wet
~ politieke, feitelijke, ideologische, juridische,… inspiratiebronnen
* ruim – norm hetzij wetgevend of uitvoerende macht (kan ook van parlement komen) +
bronnen geven aanleiding tot 1 of meerdere regels
- Formele = uiterlijke verschijningsvormen van geldend recht
~ 1) Wet
2) Rechtspraak
3) Rechtsleer
4) Gewoonte
5) Algemene rechtsbeginselen
6) Billijkheid
* beperkt (oriënteren op een aantal zaken) – wet wordt altijd gestemd door parlement +
bronnen die zich alleen maar met recht an sich bezighouden
1) Grondwet
2) Bijzondere wetten
3) De wet
4) Besluitwetten
5) Koninklijk besluit
6) Ministerieel besluit
7) Ministeriële omzendbrief
De wet = algemene regel die door de bevoegde overheid wordt uitgevaardigd en algemeen bindend
is voor wie eraan is onderworpen
(in materiele zin – inhoud is van belang, uitgevaardigd door een bevoegde overheid & afdwingbaar |
in formele zin – vorm is belangrijk, uitgevaardigd door gezamenlijke werking van 2 of 3 takken van
WM & afdwingbaar)
Wet op federaal niveau :
Grondwet {1}
Bijzondere wetten {2}
, De grondwet = verzameling van fundamentele rechtsregels en nationaal de belangrijkste norm (kan
nog altijd veranderen door de jaren heen & wordt regelmatig aangevuld en herzien om actueel te
blijven => momentopname van datgene dat op bepaald moment van belang is)
+ niet elke wetstaat heeft een grondwet, maar is wel een kenmerk van federale staat (confederale
staat heeft een verdrag)+
Wijzigen van grondwet gebeurt in 3 fasen (Art. 195 Gw):
1) De preconstituante : wetgevende macht – koning + kamer + senaat -> gaan lijst opstellen met
artikelen om te herzien
= begin van grondwetgevende vergadering
Ze moeten motiveren 1)waarom ze die artikelen willen herzien of wanneer ze een 2)nieuw
artikel willen toevoegen/verwijderen (moet niet bij het wijzigen van een artikel)
2) Ontbinden van de kamers (herziensverklaringen – verkiezingen : burgers gaan stemmen 40
dagen na ontbinding)
Parlement – kamer + senaat -> wordt ontbonden binnen 40 dagen en binnen 2 maanden
moet er een nieuwe verkozen worden & samengeroepen worden
3) De afgeleide constituante = nieuw parlement
Nieuwe K+K+S buigen zich over herzieningsverklaringen en kunnen maar moeten niet
herzien. Indien wel dan wordt er gestemd -> enkel bepalingen die gemeenschappelijk zijn op
3 lijsten kunnen worden herzien
Verschil pre en afgeleide constituante :
Als de ene meer rechts is of net links, dan gaat er niets overeengekomen worden omdat
beide parlementen totaal iets anders denken
Oplossing : deconstitutionaliseren
Aanvullen van grondwet d.m.v andere rechtsnormen (bv. bijzondere wetten, wetten, KB’s,… &
rechtsbronnen (bv. smeerkaasarrest)
Voordeel : eenvoudigere procedure & actualiseren van Grondwet zonder haar te wijzigen
Nadeel : minder duidelijk wat er nu onder de noemer grondwet komt te staan
Gevolgen :
Discussie omtrent de formele Grondwet (= document waarop staat dat dit de Grondwet is) en
materiële Grondwet (= alle rechtsnormen en rechtsbronnen die als Grondwet kunnen worden
gekwalificeerd of die grondwettelijke waarde hebben).
Onrechtstreekse bevoegdheidsuitbreiding Grondwettelijk Hof?
Hoewel (formele) Grondwet hoger in hiërarchie der normen staat, is zij eenvoudiger te wijzigen
dan bijzondere wetten (omwille van de vereiste meerderheid in elke taalgroep).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tansensmarieanne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
