Deze samenvatting van het vak Farmaceutische hulpstoffen (2e jaar, 2e semester) bij prof. J. Rozenski is gebaseerd op zowel het boek als de lessen. Alle monografieën met uitgewerkte informatie zijn inbegrepen. Dankzij deze samenvatting behaalde ik een 16/20.
1.1. Structuur van de menselijke huid
Menselijke huid = verschillende lagen met 3 onderdelen:
o Opperhuid: epidermis
o Lederhuid: dermis
o Onderhuid: subcutis
1.1.1. De opperhuid (epidermis)
= bovenste zichtbare laag
Functie:
o bescherming van het lichaam
o aanmaak van vitamine D
o afscheiding van zweet en talg
*) talg = vetstof die zorgt voor soepelheid van de huid
*) zweet zorgt voor T-regulatie
Dikte: 0.05-0.1mm
Bovenste laag van opperhuid: verhoornd epitheelweefsel à bestaat uit dode cellen
Onderste laag van opperhuid: levende cellen
Functie:
o Voortdurend nieuwe cellen aanmaken à migreren naar bovenste laag
o Levende cellen veranderen naar verhoornde dode cel (= verhoorningsproces ± 28 dagen)
Opbouw uit 5 lagen (buiten naar binnen)
o Hoornlaag (stratum corneum)
o Doorschijnende laag (stratum lucidum)
o Korrel laag (stratum granulosum)
o Stekelcellen laag (stratum spinosum)
o Basaalcellen laag (stratum basale OF stratum cylindricum)
Structuur van opperhuid
1
,(1) De hoornlaag (stratum corneum)
Cellen helemaal afgestorven en verhoornd
o Bevatten voornamelijk keratine (=hoornstof)
o Geordend zoals dakpannen
o Cellen samenhouden door substantie die bestaat uit vetachtige stoffen zoals
zweetresten, talg (huidsmeer of sebum) en polaire stoffen afgescheiden door dermis en
epidermis
Sebum (afgescheiden uit talgklieren) bestaan uit vetzuren, vetten, wassen, KWS
(zoals squaleen) en steroïden
Wateroplosbare producten = natural moisuring factor (NMF) bestaan uit vrije
AZ, lactaat, ureum en anorganische zouten. Ze zorgen voor stabiele
emulsievorming op huidoppervlak
Relatief vette, licht zure laag
Wateroplosbare stoffen + vetachtige stoffen aanwezig uit talgklieren dat zorgen voor stabiele
emulsie met pH ± 5.5
Problemen: huidoppervlak wordt gemakkelijk vuil à huidporiën verstopt à opstapeling van
afgestorven epidermiscellen en talg
(2) De doorschijnende laag (stratum lucidum)
voornamelijk dode cellen
Verhoorningsproces is nog aan de gang
Cellen liggen ongeordend, helemaal plat
(3) De korrel laag (stratum granulosum)
Meerdere cellagen
Start verhoorningsproces: eiwitmoleculen veranderen in verhoornde protoplasmakorreltjes
(= keratohyalinekorreltjes wat de voorloper is van keratine (hoornstof))
Plattere cellen dan stekelcellen
Levende cellen maken plaats voor dode cellen
(4) De stekelcellen laag (stratum spinosum)
Meerdere lagen
Dikste laag van opperhuid
Kubische cellen, stekelvormige uitlopers (< “stekelcellen”) die bruggen maken van cel tot cel
zodat cellen onderling verbonden zijn in deze laag
Tot ± 10de levensjaar: celdeling vindt hier plaats
Laag van stekelcellen en basaalcellen vormen samen de laag van Malpighi of kiemlaag
2
,(5) De basaalcellen laag (stratum basale)
Eerste/ binnenste laag
Eenlagig cilindrisch epitheel
Cilindervormige cellen waarin veel vocht aanwezig is
Melanocyten (soort cellen) die melanine omzetten in melanogeen o.i.v. licht
Levende cellen:
o cellen worden steeds weer vervangen door celdeling (à voedingsstoffen nodig)
Cellen liggen op basale membraan: uitwisseling van voedingsstoffen en
afvalstoffen mogelijk
Cellen krijgen zuurstof
o verschuiving steeds meer naar boven waardoor ze steeds platter en droger worden want
minder voorziening van zuurstof en voedingsstoffen
Functie: aanmaken van nieuwe cellen + pigmentvorming
1.1.2. De lederhuid (corium/cutis)
Dikte: 0.5-3mm
Middelste laag van de huid:
o direct onder de opperhuid
o opgebouwd uit dicht bindweefsel verweven met geelachtige elastische vezels
verschillende structuren aanwezig
o bloedvaten
o lymfecapillairen- en vaten
o zweetklieren -en vaten
o talgklieren
o zenuwuiteinden (zorgen voor aanraking, reflex, temperatuurverschillen aanvoelen)
o arrectores pilorum (onwillekeurige spieren die zorgen voor “kippenvel”)
o haarwortels
onderscheidt in 2 lagen
o papillaire laag (stratum papillare)
o netvormige laag (stratum reticulare)
(1) Papillaire laag
papilvormige uitstulpingen die de opperhuid indringen (coriumpapillen of dermispapillen)
bloedvaten, lymfevaten en zenuwen aanwezig
o grootste deel van verdediging van huid
o virussen en bacteriën onschadelijk maken
o bloedvaten zullen basaalcellen laag van zuurstof en voedingsstoffen voorzien
eiwitachtige bindweefselvezels aanwezig
o elastische, golfvormige collageenvezels
o golfvormige structuur zorgt voor groter contact waardoor opperhuid optimaal voorzien
wordt van voedingsstoffen
o stevigheid en elasticiteit van lederhuid bepalen
3
, o verbinding vormen met glycosaminoglycanen zodat jonge huid onbeperkt vocht kan
vasthouden
o hoe ouder de huid wordt, hoe lager vochtvasthoudend vermogen
veroorzaakt cutislijsten of huidlijsten: soort lijntjes op oppervlak van huid (verschilt van elk
individu)
geen voortdurende vernieuwing: beschadiging blijft zichtbaar als litteken
(2) Netvormige laag
dikste laag van de lederhuid
gaat ongemerkt over in onderhuidse vetweefsel (subcutis)
opgebouwd uit net van collageenvezels en bindweefsel die parallel met andere lagen verlopen
functie: spankracht en elasticiteit aan huid
1.1.3. De onderhuid (subcutis)
bestaat uit 1 laag
Dikte ~ persoon tot persoon
Opgebouwd uit voornamelijk losmazig bindweefsel
o Mazen en vezels zijn groot
o Mazen bevatten vetcellen met als functie:
Vetopslag: vet opnemen om dikte van onderhuid te bepalen
Bescherming tegen koude en stoten
o Bloedvaten aanwezig
Functies
o Bescherming voor onderliggende organen (zoals rond nieren, oogbollen…)
o Veerkracht bepalen van huid en lichaamsvormen (persoon is dik of dun)
o Opslag vet als reservevoorraad: paar dagen niet eten à reservevoorraad gebruiken
Vet afbreken en omzetten naar energie die normaal uit voedsel gehaald wordt
o Isolerende laag: bescherming tegen koude
Dikkere mensen: minder snel koud
Bij handpalmen, voetzolen en zitvlak dient vetopslag enkel als stootkussen
1.2. Functies van de huid
Bescherming tegen mechanische, chemische en thermische beschadiging, uitdroging,
ongewenste fotochemische reacties en oxidaties
Opslag van reserves van vetten en vocht
Regeling van lichaamstemperatuur door uitstraling warmte en verdamping van zweet
Vocht opnemen, rechtstreeks door opperhuid of door haarzakjes, zweet- en talgklieren
Huid als onderdeel van zintuigen: tastzin
o Receptoren en zenuwuiteinden sturen waarnemingen naar hersenen
o 4 gespecialiseerde receptoren in huid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FarmaStudent01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,56. Je zit daarna nergens aan vast.
