Dit is een volledige samenvatting van de 3 thema's van een inleiding tot de psychodiagnostiek + de verplichte teksten in de reader. Gedoceerd door Sofie Wouters. Gebaseerd op de lessen van 2024/2025.
Les 1: Situering van psychodiagnostiek
Overzicht college 1
Wat is psychodiagnostiek?
o Gangbare definities
o De test
Rol van diagnostiek in het werkveld
Classificatie van testen
Wat is psychodiagnostiek?
Etymologie:
<< psychodiagnostiek >>
o < Grieks
o Psychè ‘ziel’
o Dia ‘uiteen’
o Gnosis ‘kennis’
Basisassumpties
Mensen hebben herkenbare (psychologische) trekken of eigenschappen
o die potentieel belangrijk zijn (link met effectief gedrag niet zomaar
kenmerken die geen impact hebben op het leven van mensen)
o waarin mensen individueel verschillen
o Kunnen gekwantificeerd worden mensen op een continuüm plaatsen
o Zekere mate van stabiliteit
Psychodiagnostiek
“Systematisch beslissingsproces waarin verschillende theoretische en empirische
onderzoekslijnen samengebracht worden” - De Bruyn (1988)
“Individuele verschillen tussen mensen vaststellen om deze kennis toe te passen op
het enkele individu, de persoon ten dienste van zijn of haar belang in persoonlijk of
maatschappelijk opzicht” - De Zeeuw (1983)
“Op wetenschappelijk verantwoorde wijze verzamelen van informatie omtrent de
persoon en zijn omgeving met het oog op het nemen van beslissingen” - Van Aarle
(1990)
, “Proces van hulp bieden aan personen met hun vragen en problemen
(informatieverzameling, begrijpen van de informatie, integreren van de informatie
tot een oordeel en advies, interventie om het probleem op te lossen)” - Walsh & Betz
(2001)
Diagnostiek is meer dan het stellen van een diagnose
“Wetenschappelijke discipline die methoden ontwikkelt en toepast om relevante
kenmerken van personen, groepen, situaties, instituties en zelfs voorwerpen vast te
stellen, die vervolgens in een oordeel geïntegreerd moeten worden” - Jager &
Petermann (1999)
European Federation of Psychologists’ Associations (EFPA) – Board of Assessment:
The Board agreed a definition of assessment as “a systematic method or procedure
for ascertaining the psychological characteristics of an individual or group of
individuals, or the performance of an individual or group of individuals”.
The Board emphasizes that it intends a broad view of ‘psychological characteristics’
De (psychologische) test
Meer dan gewoon de test
Definitie van de psychologische test = ?
Niet gemakkelijk
Op vele manieren gebruikt
Vaak circulair
Binnen gedragswetenschappen toch 6 centrale
definiërende elementen/kenmerken:
1) Soort of materiaal dat
2) Informatie oplevert over
3) Een steekproef van
4) Gedrag en cognitieve processen
5) Op systematische, gestandaardiseerde wijze
6) Resulterend in 1 of andere kwantificatie
,Rol van diagnostiek in het psychologisch/pedagogisch werkveld
Belangrijk in zo goed als al de werkvelden
Psychologencommissie
o Klinisch psychologen
Hoge GezondheidsRaad
o ‘Diagnosis and assessment of health problems’
Vlaamse Vereniging van Orthopedagogen (VVO)
…
Voorbeelden impact:
Kan gaan van subtielere tot ernstigere consequenties…
Een begaafd meisje dat cognitief onderschat werd door haar leerkracht mag na een
psychodiagnostisch proces dan toch naar de kangeroeklas waar ze eindelijk zichzelf
kan zijn en voldoende wordt uitgedaagd
Een 25-jarige man die politieagent wil worden, wordt niet aangenomen ondanks een
indrukwekkend sollicitatiegesprek omdat een persoonlijkheidstest laat zien dat hij
impulsief is en moeilijk om kan met autoriteit
Een 40-jarige vrouw die recent een depressie heeft doorgemaakt, vertelt bij de
psycholoog dat ze heel gefrustreerd is nu ze beseft dat ze in het verleden een
verkeerde studie- of carrièrekeuze (in het financiële domein) heeft gemaakt na
testing door het toenmalige PMS. Ze twijfelt of ze zich nu nog kan herscholen tot
kinderverzorgster.
Classificatie
Verschillende indelingen! Categorieën kunnen overlappen
1. Volgens instructie & afname
Individuele versus groepstesten
Snelheidstest versus niveautest
2. Volgens de aard van de vragen die gesteld worden
Cultuurvrij of niet?
o Bv. Raven Progressive Matrices = ‘meer cultuurvrij’ dan ‘gewone’
intelligentietest
Directe versus indirecte testen
3. Vanuit onderzoek naar individuele verschillen
4. Volgens testgedrag
Testen voor prestatieniveau
Testen voor gedragswijze
5. Volgens Inhoud
, Snelheidstest Niveautest
- Peilt naar snelheid waarmee de - Peilt naar prestatieniveau dat de
onderzochte kan werken onderzochte behaalt
- Maat = aantal opgaven dat - Maat = aantal correct opgeloste
onderzochte kan voltooien binnen opgaven
een bepaalde tijd
Directe testen Indirecte testen
Test met vrije antwoorden Test met keuze-antwoorden
- Onderzochte moet zelf het - Onderzochte moet een keuze te
antwoord moet bedenken en maken uit vooraf door de
formuleren testconstructeur geformuleerde
antwoordmogelijkheden
- Bv. Open vragen, ongecodeerde
vragen - Bv. Gesloten vragen, geprecodeerde
vragen
Vanuit onderzoek naar individuele verschillen
- 4 soorten bronnen/soorten gegevens voor informatie over verschillen tussen/binnen
mensen:
1) S-data: Self-reported data
2) O-data: Observer reported data
3) T-data: testgegevens of test data
4) L-data: life data of life-outcome data of levensgegevens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merel2405. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,66. Je zit daarna nergens aan vast.
