2 Basisbeginselen van het (constitutioneel) straf(proces)recht .................................................. 5
2.1 (Constitutioneel) strafrecht is publiek recht ........................................................................... 5
2.2 Strafrecht moet legaal zijn .................................................................................................... 6
2.2.1 Niet retroactiviteit van strafwet ...................................................................................... 7
2.2.2 Wetgevende macht beslist............................................................................................. 8
2.2.3 Wet als enige bron van Belgisch straf(proces)recht ......................................................... 8
2.2.4 Is geen strafrecht, omdat de wet het zegt … .................................................................... 9
2.3 Straf is lijden ter vervolging van schuld................................................................................... 9
2.4 (Constitutioneel) strafrecht is ‘straf’ en ‘recht’ tegelijkertijd ...................................................11
2.4.1 Rechtsbeschermende of intrinsieke functies SR ........................................................... 12
2.4.2 Instrumentele functies SR............................................................................................ 12
2.5 Epiloog ...............................................................................................................................12
3 Actoren van strafrechtsbedeling ........................................................................................... 13
3.1 Definitie en (constitutionele) finaliteit van strafproces ...........................................................13
3.2 Verloop van strafproces in twee fasen ..................................................................................14
3.2.1 FASE 1: inquisitoir vooronderzoek (onderzoeksfase) ..................................................... 14
3.2.2 FASE 2: accusatoir proces ten gronde (gerechtelijke fase) ............................................. 15
3.3 Schema strafprocedure .......................................................................................................16
3.4 Rechtsmiddelen na proces ..................................................................................................17
3.5 Actoren...............................................................................................................................17
3.5.1 Gerechtelijk landschap................................................................................................ 18
3.5.2 Openbaar ministerie .................................................................................................... 18
3.5.3 Onderzoeksrechter (en onderzoeksgerechten) ............................................................. 19
3.5.4 Strafgerechten ............................................................................................................ 20
3.5.5 Verdachte ................................................................................................................... 22
3.5.6 Slachtoffer .................................................................................................................. 22
3.6 Epiloog: strafrechtelijk beleid ...............................................................................................22
4 Historisch en (constitutioneel) strafrechtstheoretisch perspectief ........................................ 23
4.1 Archaïsche stelsels (oudheid): God en gewoonte ..................................................................23
4.2 Romeinse recht (5e eeuw v.C. - 5e eeuw): rationalisering en verwetenschappelijking ...............23
4.3 Vroege ME (6e - 12e eeuw): terug naar God en gewoonte.........................................................24
4.4 Late ME (12e-16e eeuw): Renaissance, inquisitie, constitutionalisme en parlementarisme .......25
4.5 Nieuwe (vroegmoderne) Tijd (16e-17e eeuw): absolute macht versus scheiding der machten ...28
4.6 Moderne Tijd (vanaf 18e eeuw): Verlichting en ontstaan grondwet en klassiek strafrecht ..........29
4.6.1 Focus op eerste grondwet............................................................................................ 31
4.7 Van Frans revolutionair SR naar Napoleontische codificatiegolf en Belgische klassieke SR .....33
4.8 Totalitarisme: crisis van constitutioneel strafrecht ................................................................34
4.9 Reacties op WO II en impact op (Belgisch) strafrecht.............................................................35
4.10 Strafrechtstheoretische epiloog ...........................................................................................38
2
, RECHT EN CRIMINOLOGIE
5 Europees mensenrechtelijk perspectief ................................................................................ 39
5.1 Grondwettelijke verankering van strafrecht ...........................................................................39
5.2 Waarom Raad van Europa en EVRM? ....................................................................................41
5.2.1 Werking Raad van Europa (RvE) .................................................................................... 42
5.2.2 Niet te verwarren met Europese Unie (EU) .................................................................... 42
5.3 Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) .............................................................43
5.4 Inhoud EVRM?.....................................................................................................................44
5.5 Impact van case-law van EHRM op straf(proces)recht ...........................................................45
5.5.1 Voorbeelden HUDOC (databank EHRM) ....................................................................... 45
6 Belgisch constitutioneel perspectief..................................................................................... 47
6.1 Ontstaan Belgische Grondwet en fundamentele wijzigingen ..................................................47
6.2 Formele grondwet ...............................................................................................................48
6.3 Materiële grondwet .............................................................................................................48
6.3.1 Scheiding der machten ................................................................................................ 48
6.3.2 Rechten en vrijheden van burgers................................................................................. 49
6.4 Het Grondwettelijk Hof ........................................................................................................51
6.4.1 Andere vormen van constitutionele toetsing ................................................................. 53
6.5 Bevoegdheidsverdeling op vlak van straf(proces)recht ..........................................................53
6.5.1 Staatshervormingen .................................................................................................... 53
6.5.2 Bijzondere Meerderheidswetten................................................................................... 54
6.5.3 Beleidsniveaus in België .............................................................................................. 55
6.5.3.1 Strafrechtelijke handhaving ..................................................................................... 56
6.5.3.2 Bestuurlijke handhaving........................................................................................... 56
6.5.4 Bevoegdheidsverdeling in België (op strafrechtelijk vlak) ............................................... 57
6.5.4.1 Art. 11 BWHI............................................................................................................ 58
6.5.4.2 Art. 11bis BWHI ....................................................................................................... 58
6.5.5 Epiloog: (strafrechtelijke) bevoegdheden van centrale beleidsniveaus in België.............. 59
6.5.5.1 Federaal niveau ....................................................................................................... 59
6.5.5.2 Gemeenschappen ................................................................................................... 59
6.5.5.3 Gewesten ............................................................................................................... 59
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankemebis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,16. Je zit daarna nergens aan vast.