dit is een volledige samenvatting van het boek eerlijke wetenschappen. Dit boek moest gekend zijn voor het vak wijsbegeerte van het wetenschappelijke denken. deze samenvatting behandelt iedere hoofdstuk apart in puntjes.
● Het boek wil toegankelijk uitleggen waarom wetenschappelijke fraude voorkomt en hoe
dit aangepakt kan worden.
● Het is bewust kort gehouden om in een halve dag te lezen, passend bij de snelle
consumentenwereld.
● De auteur richt zich op collega-wetenschappers en beleidsmakers, met oplossingen om
de problemen in de wetenschap aan te pakken.
2. Academische aard en erkenning
● Het boek kreeg het GPRC-label (peer-reviewed content), wat de academische waarde
bevestigt.
● Kritiek van reviewers betrof de stijl (spreektaal, ironie, essayisme), maar de meerderheid
keurde het goed.
● De tekst is aangepast naar aanleiding van feedback om kwaliteit te verbeteren.
● De auteur wijst op de willekeur in de academische erkenning: verschillen in interpretatie
en subjectiviteit van reviewers.
3. Onderliggende problemen in de wetenschap
● Wetenschappers werken onder hoge druk door publicatie-eisen, administratieve lasten
en onderwijsverplichtingen.
● Deze druk kan leiden tot fouten, biases en oneerlijke praktijken.
● Een minder stressvolle werksfeer zou de betrouwbaarheid van wetenschappelijke kennis
kunnen vergroten.
4. Persoonlijke betrokkenheid en motivatie
● De auteur is wetenschapsfilosoof en universitair docent (Vrije Universiteit Brussel en
Universiteit Antwerpen) en heeft ervaring met academische uitdagingen.
● Het boek is een persoonlijk project, geïnspireerd door frustraties over fraude en de wens
om de academische wereld te verbeteren.
● De tekst is openhartig en confronterend, bedoeld om collega's bewust te maken en te
helpen.
5. Waarden in de wetenschap
● Wetenschap is niet waardevrij; onderzoekers worden beïnvloed door persoonlijke
waarden en betrokkenheid.
● Een gedeeld waardesysteem is essentieel voor samenwerking, betrouwbaarheid en
eerlijkheid in wetenschappelijk werk.
● De auteur bepleit een humanistisch geïnspireerde moraal voor de academische wereld.
,6. Dankwoord en omstandigheden
● De auteur bedankt zijn echtgenote en uitgever voor hun onvoorwaardelijke steun.
● Het boek is geschreven onder de druk van deadlines en verplichtingen, maar met
oprechte intenties en eerlijkheid.
7. Willekeur en kritiek bij de tweede druk
● In 2014 werd het GPRC-label ingetrokken omdat het boek werd geclassificeerd als een
"essay voor breed publiek" en niet "hoogwetenschappelijk".
● Dit werd door de auteur en uitgever gezien als een semantische kwestie en illustratie
van willekeur in academische erkenning.
● De auteur benadrukt dat het boek een precedent vormt voor eerlijkheid en openheid
binnen de academie.
8. Centrale boodschap
● Wetenschap vereist wederzijds vertrouwen en eerlijke condities om kennis te creëren.
● Mensen blijven beïnvloed door biases en persoonlijke waarden, maar een ethisch en
humanistisch kader kan dit in goede banen leiden.
● Het boek roept op tot een reflectie over hoe wetenschap georganiseerd en beoordeeld
wordt.
1. Schade door wetenschappelijk wangedrag
○ Onderzoeksmisdragingen schaden de reputatie van de wetenschap en
ondermijnen publieke steun.
○ Vertrouwen tussen onderzoekers, instituten en het publiek wordt aangetast.
2. Wijdverspreid oneerlijk gedrag
○ Liegen en bedriegen komen vaak voor in de samenleving en dus ook binnen de
wetenschap.
○ Universiteitsstudenten en onderzoekers liegen regelmatig, soms uit
zelfbescherming of opportunisme.
○ Liegen in de wetenschap wordt soms als normaal beschouwd, maar heeft
ernstige gevolgen.
3. Fraude als menselijk en systemisch probleem
○ Wetenschappers zijn mensen met biases zoals confirmatie- en contrastbias.
○ Historische voorbeelden (zoals Eddington en Pasteur) tonen hoe persoonlijke
overtuigingen kunnen leiden tot fraude.
○ Fraude wordt versterkt door cognitieve en culturele factoren, zoals ambitie en
druk.
4. Toename van fraudegevallen
○ Wetenschapsfraude komt vaker aan het licht door betere controlemechanismen
en meer aandacht in de media.
○ Uit onderzoeken blijkt:
, ■ 1 op 4 onderzoekers laat negatieve resultaten weg.
■ Bijna 2% van de wetenschappers heeft minstens één keer gegevens
vervalst of gefabriceerd.
■ 47% kent andermans fraude maar rapporteert dit niet.
○ Vooral biomedische en farmacologische wetenschappen zijn kwetsbaar.
5. Gevolgen en pakkans
○ Slechts 0,01% van wetenschappelijke artikelen wordt ingetrokken wegens
fraude, wat aantoont dat veel fraude onopgemerkt blijft.
○ De lage pakkans en milde straffen maken fraude aantrekkelijk voor sommigen.
6. Noodzaak van ethiek in de wetenschap
○ Ethiek biedt een kader om wetenschapsfraude tegen te gaan.
○ Een sterk ethisch bewustzijn is essentieel om de integriteit van de wetenschap te
waarborgen.
○ Onderzoekers moeten worden gestimuleerd om verantwoordelijkheid en
eerlijkheid te omarmen.
hoofdstuk 1: waarom wetenschap nood heeft aan
ethiek
Uitgebreide samenvatting: Waarom wetenschap nood heeft aan ethiek
1. Impact van wetenschappelijk wangedrag
○ Wangedrag in onderzoek schaadt de reputatie van de wetenschap en vermindert
publieke steun.
○ Vertrouwen tussen onderzoekers en instituten wordt aangetast, wat leidt tot een
toxische werksfeer in de academische wereld.
2. De alledaagsheid van liegen
○ Liegen en bedriegen zijn alledaags gedrag, ook binnen de wetenschap.
○ Universiteitsstudenten liegen bijvoorbeeld vaker dan de algemene bevolking.
○ Wetenschappers liegen zowel in hun privéleven als in hun werk, soms met het
idee dat het "moet" of "mag" omwille van het algemeen belang.
3. Wetenschapsfraude: een historisch en menselijk probleem
○ Wetenschapsfraude is niet nieuw; historische voorbeelden (zoals Eddington en
Pasteur) tonen hoe persoonlijke overtuigingen en bias tot fraude kunnen leiden.
○ Cognitieve biases zoals confirmatiebias (bevestigen van eigen overtuigingen) en
contrastbias (focus op wat voordelig lijkt) spelen een rol in fraude.
4. Toename van fraude en bewustwording
○ Fraudegevallen worden zichtbaarder door meer controle en aandacht in de
media.
○ Statistieken:
■ 25% van de wetenschappers laat negatieve resultaten weg.
■ 47% heeft weet van fraude maar rapporteert dit niet.
■ 7 op de 10 onderzoekers staan op publicaties zonder bijdrage te hebben
geleverd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper colsonannelore. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,26. Je zit daarna nergens aan vast.
