De samenvatting bestaat uit lesnotities en slides van de professor. Het is een mastervak dat gegeven wordt in het eerste semester door professor Symons.
GEZONDHEIDSCOMMUNICATIE
1: PLANMATIGE BEVORDERING VAN GEZOND GEDRAG
INLEIDING
- Wat is gezondheidscommunicatie?
- Uitgangspunt
o Communicatie essentieel bij “gezondheidsinformatie”
▪ Genereren
▪ Verzamelen
▪ Delen van “gezondheidsinformatie”
- 2 belangrijke focussen:
o Face-to-face communiatie in gezondheidszorg en bij gezondheidspromotie
o Gemedieerde communicatie in gezondheidszorg en bij gezondheidspromotie
- → Subdisciplines die naar elkaar toe groeien
GEZONDHEIDSVOORLICHTING EN GEZONDHEIDSBEVORDERING
GEZONDHEIDSVOORLICHING:
- Alle (communicatie)activiteiten die kunnen worden ondernomen om te stimuleren
dat mensen zich op vrijwillige basis gezonder gaan gedragen
o Denk aan folders, social media campagnes, trainingen, lesmateriaal…
o Vnl. gericht op op educatie en bewustwording > ”waarom” is het belangrijk
om meer te bewegen?
- Gezondheidsvoorliching past binnen ruimere kader van de gezondheidsbevordering
(health promotion) / ziektepreventie
o Combinatie van voorlichting en omgevingsveranderingen die gezond gedrag
& gezonde leefomgeving stimuleren
, o Vnl. gericht op het gedragsverandering en omgevingsverandering > “hoe”
moet ik meer bewegen?
- Planmatigheid
o Systematisch gebruik van bevingingen van wetenschappelijk onderzoek om
gezondheidsvoorlichting richting, inhoud en uitvoering te geven
GEZONDHEIDSBEVORDERING: DOELEN
- Primaire preventie = VOORKOMEN
o Voorkomen van specifiek gezondheidsprobleem door het wegnemen van
oorzaken of risicofactoren van de aandoeningen
▪ Stoppen met roken = preventie hart- en vaatziekten
▪ Handen wassen = preventie COVID-19
▪ Medische vorm = vaccinatie zoals griepprik
Enkel mogelijk als de oorzaken van het probleem voldoende bekend zijn én deze
oorzaken te beïnvloeden zijn
- Secundaire preventie = VROEGE OPSPORING
o Mensen in voor- of vroeg stadium van ziekte bereiken
▪ Bevolkingsonderzoeken zoals borst- en darmkanker
Zinvol wanneer een goede test / zelfonderzoek bestaat + wanneer de aandoening
effectief vroegtijdig behandeld kan worden
- Tertiaire preventie = NA DIAGNOSE
o Beheersing van welbepaalde ziekte (na diagnose)
o Cure (poging tot genezing) + Care (zorg)
▪ Denk aan (zwangerschaps)diabetespatiënten = dieetvoorlichting,
training voor bloedsuikerconroles, toedienen van medicatie
GEZONDHEIDSBEVORDERING: DOELGROEPEN
- Hoogrisico benadering
o Het risico is bij weinig mensen sterk verhoogd
o Bijv. interventie gebaseerd op erfelijke eigenschappen (zoals borstkanker)
- Populatiebenadering
o Het risco is bij veel mensen beperkt verhoogd
o Bijv. interventies die focussen op gezond eten / meer bewegen
- Universele Preventie
o Gericht op totale bevolking / grote groep
o Doel: bij alle mensen gezondheid verbeteren / ziekte verminderen
o Primaire preventie d.m.v. populatiebenadering
, - Selectieve Preventie
o Gericht op bevolgingsgroepen met verhoogd risico
o Doel: gezondheid van een specifieke groep verbeteren
o Vorm van hoogrisico benadering
- Geïndiceerde Preventie
o Gericht op individuen met nog geen gediagnosticeerde ziekte, maar wel
symptomen
o Doel: ontstaan van de ziekte of verdere gezondheidssschade voorkomen
o Secundaire preventie d.m.v. hoogrisico benadering
- Zorgerelateerde Preventie
o Gericht op individuen met de ziekte (bv. Zwangerschapsdiabetes)
o Doel: ziektelast reduceren
o Tertiaire preventie
MIDDELEN OM GEZONDHEIDSBEVORDERING TE BEREIKEN
- Voorlichting (SERMON)
o Mensen motiveren tot, trainen in en ondersteunen bij gezond gedrag
o Meer dan informatieoverdacht: vaardigheidstrainingen, zelftests, rollenspel…
o Combinatie van activiteiten → voorlichtingsinterventies &
voorlichtingsprogramma’s
o Gebaseerd op (min of meer) vrijwillige gedragsverandering
- Voozieningen (CARROT)
o Gezond gedrag gemakkelijker en beter beschikbaar maken
o Nudging: Mensen zachtjes in de goede richting duwen door gezonde
alternatief aantrekkelijker te maken d.m.v. Kleine aanpassingen in de
omgeving
- Regelgeving, controle & sancties (STICK)
o Gebaseerd op het afdwingen van gezond gedrag
- Regelgeving = gordel dragen is verplicht
- Voorziening = notificatie bij niet dragen
- Voorlichting = regelgeving en voorziening toelichten (billboards langs de weg)
, GEDRAG EN OMGEVING
- Doelgroepen op 5 niveaus
o Individueel niveau: individuele beslissing → personen die het risico lopen vb.
kinderen
o Interpersoonlijk of groepsniveau: ouders, vrienden, leerkrachten, verzorgers…
vb. ouders als je interventie voor kinderen wilt
o Organisatieniveau: directeuren, managers vb. school, havenbedrijf cafetaria
o Lokaal niveau: opinieleiders, redacteuren in lokale dorpen, regionale politici
vb. krant
o Samenlevingsniveau: vakbonden, werkgeversorganisaties, landelijke politici
vb. voorlichting, regels
MODEL VOOR PLANMATIGE GEZONDHEIDSVOORLICHTING &
GEDRAGSVERANDERING
- Gezondheidsvoorlichting op basis van wetenschappelijke inzichten
o Stapsgewijs & planpatig ontwikkelen, implementeren & evalueren = grootste
kans op SUCCES!
- Wij volgen Model voor Planmatie Gezondheidsvoorlichting & Gedragsverandering
o Gebaseerd op PRECEDE-PROCEED Model (Green, 2022)
o Intervention Mapping (Bartholomew Eldredge en anderen, 2016)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sitavanbilsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,16. Je zit daarna nergens aan vast.
