Samenvatting
Samenvatting - Sociologie en Rechtssociologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting sociologie & rechtssociologie voor recht & criminologie studenten.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoud1. wat is rechtsfilosofie ............................................................................................................................ 8
1.1 Wat is recht.................................................................................................................................... 8
1.1.1 Law in books vs Law in action ................................................................................................. 8
1.2 Rechtssociologie ............................................................................................................................ 8
1.2.1 Sociale productie – invloed samenleving ............................................................................... 8
1.2.2 Maatschappelijke bronnen recht: .......................................................................................... 8
1.2.3 Sociale werking recht.............................................................................................................. 9
1.2.4 Onbedoelde gevolgen (intentionalisme) ................................................................................ 9
1.3 Juristen & sociologen............................................................................................................. 10
1.3.1 Afstandelijk vs betrokken ..................................................................................................... 11
1.3.2 Kritisch vs constructief ................................................................................................... 11
1.4 Juridisering ........................................................................................................................ 12
1.4.6 Determinanten van juridisering ..................................................................................... 14
1.4.7 Kritiek: onhoudbare veronderstellingen........................................................................ 14
1.5 Historische ontwikkeling van de rechtssociologie ................................................................... 14
1.5.2 Vier invloeden....................................................................................................................... 15
1.6 Karakteristieken van de rechtssociologie – schema = extra .................................................... 17
2 Wegbereiders van de rechtssociologie............................................................................................... 19
2.1 Sociologie als wetenschap........................................................................................................... 19
2.2 Onttovering ................................................................................................................................. 19
2.3 Achtergrond: verlichting (18e eeuw) ........................................................................................... 19
2.4 Karl Marx – 19e eeuw .................................................................................................................. 20
2.4.1 Industriële revolutie (1760 - 1840)....................................................................................... 20
2.4.2 Achtergrond.......................................................................................................................... 20
2.4.3 Houdsdiefstallen................................................................................................................... 21
2.4.4 Industriële rol van het recht ................................................................................................. 21
2.4.5 Das Kapital ............................................................................................................................ 21
2.4.6 !!! Arbeidsproces .................................................................................................................. 21
2.4.7 Meerwaarde ......................................................................................................................... 21
2.4.8 Productieverhoudingen ........................................................................................................ 21
2.4.9 Maatschappelijke ordening .................................................................................................. 22
2.4.10 Bewustzijn & verlichting ..................................................................................................... 23
2.4.11 Rol van de recht .................................................................................................................. 23
2.5 Emile Durkheim (19e – 20ste eeuw, Vogezen).............................................................................. 24
, 2.5.1 Zelfmoord ............................................................................................................................. 24
2.5.2 Arbeidsbedeling.................................................................................................................... 24
2.5.3 Rol van het recht .................................................................................................................. 25
2.5.4 Primitieve samenleving ........................................................................................................ 25
2.5.5 Moderne samenleving .......................................................................................................... 25
2.5.6 Misdaad ................................................................................................................................ 25
2.5.7 maakbaarheid van de samenleving ...................................................................................... 26
2.5.8 huidige relevantie ................................................................................................................. 26
2.6 Max Weber (19e – 20ste eeuw) ..................................................................................................... 27
2.6.1 Verstehende methode .......................................................................................................... 27
2.6.3 rationalisering – Weber !!! ................................................................................................... 28
2.6.4 onttovering van de wereld: .................................................................................................. 28
2.6.5 rationalisering van politiek ................................................................................................... 28
2.6.6 rationele rechtsorde ............................................................................................................. 28
2.6.7 Recht en maatschappij ......................................................................................................... 29
2.7 samenvatting ............................................................................................................................... 29
3. Basisbegrippen .................................................................................................................................. 30
3.1 Maatschappij ............................................................................................................................... 30
3.2 Dagelijks leven door de bril van de socioloog ............................................................................. 30
3.3 mogelijke studieobjecten voor sociologen .................................................................................. 30
3.3.1 eten & drinken ...................................................................................................................... 30
3.3.2 sport & lifestyle .................................................................................................................... 30
3.3.3 Liefde .................................................................................................................................... 30
3.4 contigent, maar niet arbitrair (toevallig, maar niet vanzelfsprekend)......................................... 31
3.4.1 echtscheiding ........................................................................................................................ 31
3.4.2 zelfdoding (Durkheim – individueel fenomeen) ................................................................... 31
3.4.3 Arbeid ................................................................................................................................... 32
3.5 Een eerste definitie van sociologie .............................................................................................. 32
3.5.1 de samenleving is een veld van tegengestelde (paradoxale) krachten ............................... 32
4. wekwijze & scholen ........................................................................................................................... 38
4.1 Sociologie als wetenschap ........................................................................................................... 38
4.1.1 waarmee zijn sociologen bezig? ........................................................................................... 39
4.2 verschillen natuurwetenschap & sociale wetenschap ................................................................ 40
4.3 sociale feiten................................................................................................................................ 41
4.3.1 Sociologie structureert de empirische werkelijkheid ........................................................... 42
4.3.2 sociologie ontdekt en verruimt ............................................................................................ 42
, 4.3.3 sociologie bestudeerd de sociale fenomenen ...................................................................... 43
4.4 Wetenschappelijke benadering – Beyond Common Sense .......................................................... 47
4.5 paradigma’s ................................................................................................................................. 48
4.5.1 empirische cyclus.................................................................................................................. 49
4.5.2 typologie paradigma’s in sociologie ..................................................................................... 49
5 Wetgeving ........................................................................................................................................... 58
5.1 De wet en het recht ..................................................................................................................... 58
5.2 deregulering als maatschappijhervorming .................................................................................. 58
5.2.1 Totale regeldruk ........................................................................................................................ 58
5.2.2 overregulering ...................................................................................................................... 58
5.2.3 vormen van deregulering ..................................................................................................... 59
5.3 regulering & instrumentalisering van het recht ...................................................................... 60
5.3.1 recht en maatschappij .......................................................................................................... 60
5.3.2 twee vormen van juridisch rationeel denken ....................................................................... 60
5.3.3 instrumentalisering............................................................................................................... 61
5.4 grenzen en risico’s aan deregulering ....................................................................................... 61
5.5 wetgevingspraktijken (Nick Huls)............................................................................................. 62
5.5.2 soevereine staat ................................................................................................................... 62
5.5.3 Kritiek op wetgever............................................................................................................... 63
5.5.3.2 wetgever ter discussie in het recht.................................................................................... 63
5.5.4 theorieën over wetgevingspraktijken ................................................................................... 63
5.6 wetgeving op ambtelijke werkvloer ............................................................................................ 67
5.6.1 onderhandelend wetgeven .................................................................................................. 67
6. Handhaving ........................................................................................................................................ 68
6.1 handhaving als thema van rechtssociologie ................................................................................ 68
6.1.1 discrepantie tussen wet en praktijk...................................................................................... 68
6.1.2 symboolwetgeving................................................................................................................ 68
6.2 handhaafbaarheid als aandachtspunt bij totstandkoming van wetten. ...................................... 68
6.2.1 sociaalwetenschappelijke inzichten – handhaving & naleving ............................................. 68
6.3 handhaafbaarheidstoetsen van regelgeving ............................................................................... 72
6.3.1 Tafel van Elf ........................................................................................................................... 72
6.3.2 dimensies van naleving......................................................................................................... 73
6.3.3 kritiek op Tafel ...................................................................................................................... 74
6.3.4 Communicatiewijzen ............................................................................................................ 74
6.3.5 stakeholder consultatie ........................................................................................................ 74
6.4 publieke handhaving ................................................................................................................... 74
, 6.4.1 toezicht op handhaving wetten door ambtenaren............................................................... 74
6.4.2 De politie als handhaver ....................................................................................................... 75
6.4.3 bijzondere en lokale handhaving .......................................................................................... 76
6.5 Private handhaving .................................................................................................................. 76
7. Formele geschillenbeslechting .......................................................................................................... 77
7.1 civiele rechtspraak in België ........................................................................................................ 77
7.2 Rechter werk in theorie & praktijk .............................................................................................. 78
7.2.1 In het spoor van Durkheims functionalisme ........................................................................ 78
7.2.2 Theorie van de sociale systemen – Luhmann ....................................................................... 78
7.3. functie van recht ......................................................................................................................... 79
7.3.1. legitimiteit ........................................................................................................................... 79
7.3.2 sociale bereidheid tot naleving. ........................................................................................... 79
7.3.3 juridische procedure als sociaal systeem ............................................................................. 80
7.4 2 soorten overheidsactiviteiten............................................................................................. 80
7.4.1 Relevantie Luhmann ............................................................................................................. 80
8. Straffen als sociale praktijk – gastencollege ...................................................................................... 81
8.1 hoe spreekt rechter recht ............................................................................................................ 81
8.1.1 Persoon van de verdachte .................................................................................................... 81
8.1.2 Persoon van de rechter......................................................................................................... 82
8.2 Empirisch onderzoek: doctoraat professor Beynes (2000) ........................................................ 83
8.2.1 onderzoeksonderwerp ............................................................................................................. 83
8.2.1 enkele bevindingen............................................................................................................... 84
8.3 algemene conclusie ..................................................................................................................... 87
8.3.1 rechter tussen rede & gevoel ............................................................................................... 87
8.3.2 rechtspreken als betekende praktijk .................................................................................... 87
8.3.3 straftoemetingscultuur ......................................................................................................... 87
8.3.4 gelijkheid versus dispariteit? ................................................................................................ 87
8.4 straftoeneming/rechtspreken in een maatschappelijk perspectief ............................................ 87
9. informele conflictbeslechting ............................................................................................................ 88
9.1 civiele rechtspraak in België ........................................................................................................ 88
9.2 paths to justice: pyramide van conflictbeslechting ..................................................................... 88
9.2.1 geschilbeslechtingsdelta (2004 & 2014) ............................................................................... 88
9.3 achtergrond ADR ......................................................................................................................... 90
9.3.1 onvrede met de rechtsgang .................................................................................................. 91
9.4 grondslagen (3) ............................................................................................................................ 91
9.4.1 informalisering & acces to justice......................................................................................... 91
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper landerpeeters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen