Samenvatting
Samenvatting historische grondslagen van het (straf)recht (geslaagd 1ste zit)
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting op basis van de les en de slides.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
InhoudHoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht.......................................................................................2
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen.................................................................................................2
1.2 De alleroudste rechtsteksten........................................................................................................2
1.3 Codex hammoerabi......................................................................................................................3
1.4 Grondslagen van het recht?..........................................................................................................4
Hoofdstuk 2: De vroege middeleeuwen.................................................................................................4
2.1. Rechtstreekse Romeinse invloed uiterst beperkt........................................................................4
2.2. Germaans recht is gewoonterecht...............................................................................................5
2.3. Enkele principes van het strafrecht bij de Franken......................................................................6
2.4. Het bewijs in strafzaken...............................................................................................................6
Hoofdstuk 3: De kentering: laat-middeleeuws strafrecht.......................................................................6
3.1 bronnen van het strafrecht...........................................................................................................6
3.2. Grondslagen van het strafrecht...................................................................................................7
3.3. Enkele bijzondere misdrijven.......................................................................................................8
3.4. Enkele bijzondere straffen...........................................................................................................8
3.5. De invloed van het geleerde recht...............................................................................................8
Hoofdstuk 4: De vroegmoderne periode: absolutisme en verlichtingsideeën......................................10
4.1 De absolute monarchie...............................................................................................................10
4.2 De verlichting..............................................................................................................................13
4.3 De evolutie van het strafrecht....................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Strafrecht van de Franse revolutie tot nu.......................................................................15
5.1 De Franse Tijd.............................................................................................................................15
5.2 Koninkrijk der Nederlanden........................................................................................................16
5.3 België..........................................................................................................................................17
Historische grondslagen
1
,Hoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen
Materiele sporen:
- Rechtsarcheologie
- Bvb. Gerechtsgebouwen, schandpalen, zwaarden, tortuurinstrumenten… (->
weerspiegelen het recht in die tijd en ruimte)
- Rechtsiconografie: de afbeeldingen van het recht interpreteren
- Rechtsiconologie: in welke maatschappelijke context is het beeld tot stand gekomen?
- Bvb. serie recht, gerechtigheidstaferelen, symbool recht, afbeelding advocaat…
(toepassingen)
Joos de Damhouder (16e E):
- jurist, Universiteit Leuven
- schrijft teksten/boeken van andere jurist (Wilant) over -> boek: criminele praktijk
- criminele praktijk:
- stap voor stap uitleggen hoe een proces verloopt (grotendeels gelijk aan
heden)
- geleerde recht vertaald naar simpelere taal belangrijke rol Nederlandse
rechtstaal ontstaan Nederlandse rechtstaal
- toevoegen van prenten -> zien hoe recht in die tijd eruit zag -> iconografisch
belang
Gerechtigheidstaferelen:
- = kunstwerken gemaakt in opdracht v/d rechtbank, met als doel een juridische boodschap
over te brengen en hier uit iets te leren
- bvb. schilderij laatste oordeel: liegen in rechtbank resulteert in naar de hel gaan
Geschreven bronnen (belangrijkst, meer info!)
- Rechtsbronnen: de bronnen waaruit het recht ontstaat
- Materiele rechtsbronnen: inhoud, eindeloze rechtsbronnen
- Formele rechtsbronnen: procedure
- wetgeving
- goede historische bron? Nee, we weten niet of die wet is toegepast
- probleem: verschrifting pas vanaf bepaald moment, daarvoor geen
zekerheid
- rechtspraak:
- betere historische bron: wel kijken of regel is toegepast (+ feiten
waarover het gaat en motivering)
- probleem: verschriftelijkingsgraad
- rechtsleer: bvb. Damhouder
- probleem: de praktijk, standpunt?
- gewoonterecht: ongeschreven
- algemene rechtsbeginselen: ongeschreven
- Rechtstoepassingen:
- probleem: representativiteit -> dark number
1.2 De alleroudste rechtsteksten
bakermat West-Europese cultuur:
2
, - Religie (Jeruzalem)
- Ratio (Athene)
- Recht (Rome)
Waarom daar?
- Eerste steden -> taakverdeling (WE toen jagers en verzamelaars -> weinig taakverdeling)
-> ontstaan school -> schriftstelsels (kennisopbouw door recht en religie) (bvb Codex
Hammoerabi, zie later)
Waar? Vruchtbare halve maan
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan:
- Toepassing? Begrip? Redactie?
- Gevaar voor Hineininterpretierung
- Hedendaagse kennis projecteren op oorspronkelijke context
Belang oude rechtsteksten: legitimatie recht en macht:
- Weber: onderzoek: hoe slaagt een macht erin zich te legitimeren, waarom aanvaarden
onderworpenen de macht?
- Soorten legitmatie :
- Rationeel (vanaf 18e E) rede, rechtswetenschap
- Charistmatisch: macht door uitstraling (bvb. Napoleon, macht door
legitimiteit god) openbaring
- Traditioneel: geen vragen stellen, gewoon overnemen gewoonte
Toepassing: Hammoerabi (oudste wettekst):
- Legitimatie: Goddelijke wil
- Niet de rede, geen rechtswetenschap
- Wel: openbaring en gewoonte -> charismatische (en traditionele) macht
1.3 Codex hammoerabi
Teken van macht (charismatische legitimatie): neerzitten en rechtstaan
Wanneer: 18de E.v.Chr.
Wie: Hammoerabi (bouwt 1ste babylonische Dynastie uit)
Wetboek:
- Noch formeel, noch materieel exhaustief (282 artn.)
- Niet systematisch
- Geen concepten, maar casuïstiek (geen overkoepelende concepten, werkt kleiner, per
gevallen/casussen)
- Zowel ‘wetten’ (?) als gewoonte
Codex? Nee
Interessant? Ja
- Omwille van legitimatie
- Alleroudste systeem strafrecht (geschreven)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marteottoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen