Samenvatting
samenvatting algemene psychologie (geslaagd 1ste zit, 14/20)
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting op basis van de les, de slides en de cursus (de te kennen onderdelen).
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 119 pagina's
Voorbeeld 4 van de 119 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Algemene psychologieHoofdstuk 1: Wat is psychologie?
1. Een definitie van psychologie
Psychologie:
- de wetenschappelijke studie van gedrag
- Gedrag: breed begrip (bvb. Spelen, lezen, praten, luisteren…)
- Methode bepaalt wat wetenschappen is!!
- Systematisch empirisme: systematisch onderzoek -> Adhv experimenten
- Experimenten: waarin we een variabele manipuleren (alle andere variabelen controleren) en
zien wat het effect is op gedrag (bvb. effect van videogames op agressie)
- …met als doel deze gedragsevidentie te gebruiken om de interne processen te begrijpen die aan dit gedrag
ten grondslag liggen
- Informatieverwerking is studieobject, eerder dan gedrag
2. Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk gemaakt hebben
2.1 Rede, intuïtie en geloof
Filosofie in het Oude Griekenland:
- Plato: Kennis vanuit menselijke geest, niet vanuit observaties
- Onderscheid ware wereld (onzichtbare, onveranderlijke) en onvolmaakte afspiegeling ware wereld
(zichtbare, veranderlijke)
- Menselijke ziel = deel v/d ware wereld -> de ziel had kennis die de mens kon bereiken adhv rede
- Minder belang observaties?: deel van het zichtbare
- Aristoteles: kennis vanuit axioma’s, deze worden herkend door de menselijke ziel als ‘zelfevident’ (=
demonstraties). Vanuit deze demonstraties kon de rest v/d kennis worden afgeleid.
- Axioma: een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering
- ‘herkennen’ = demonstratie: bvb. demonstraties dat aarde en water spontaan naar centrum wilden
+ beiden fan van wiskunde: ‘de ideale wetenschap’
De Rooms-Katholieke Kerk:
- Vertalen van geschriften van Plato en Aristoteles in kerkelijke leer
- Plato: ideeën over ziel stemden overeen met hemel
- Aristoteles: demonstraties konden gezien worden als goddelijke ingevingen
- God vertelt de waarheid -> meest betrouwbare bron
- Later: overtuiging dat mensen veel kennis waren verloren -> teruggrijpen naar Oude Griekse
handschriften
2.2 De wetenschappelijke revolutie
Een nieuwe manier van denken: de wetenschappelijke en de Copernicaanse Revolutie (16e-17e eeuw)
- = Observatie is dé wetenschappelijke methode
De Copernicaanse Revolutie:
- Voorgeschiedenis:
- Kalender klopt niet -> kalender onderschatte de lengte van jaren -> grote achterstand
- Axioma ter discussie -> de demonstratie dat de aarde stilstond in het centrum
- = het inzicht dat de aarde niet het centrum is v/h universum
1
,Nieuwe kennis komt voort uit observatie en experimenten, niet uit het bestuderen van oude meesters!!
2.3 De groeiende macht van de wetenschappen en het ontstaan van twee culturen
De twee culturen (Snow):
- Opdeling in 2 culturen
- Klassieke, humanistische cultuur
- Basis: uitbreiden en bestuderen v/d bestaande cultuur
- Nieuwe, natuurwetenschappelijke cultuur
- Basis: compleet samenleving herinrichten obv wet. inzichten
- Weinig contact en compleet andere ideeën
2.4 De toepassing van de wetenschappelijke methode op het functioneren
18e -19e eeuw: hoe goed is de menselijke informatieverwerking? Beperkingen? → vragen beginnen stellen rond de
menselijke informatie verwerking)
Eerste studies rondmenselijke informatieverwerking: (belangrijke bijdragen ontstaan studie psychologie)
1. Astronomie: ‘de persoonlijke fout’
- Niet iedereen is even goed in detecteren van tijdsmomenten wanneer hemellichamen een bepaald
traject afleggen
- Vroeger: nog geen besef dat mensen geen betrouwbare bron waren
- 18e eeuw: de persoonlijke fout: iedereen heft een afwijking (systematisch) → voor het
eerst zien dat mensen geen betrouwbare bron waren
2. Snelheid van informatieverwerking (Von Helmholtz)
- Vroeger: informatieverwerking werd niet gezien als een process (‘poef, je kent het’)
- 19e eeuw: besef dat informatieverwerking tijd vraagt -> process/complexiteit, niet passief!
3. Substractiemethode (Donders)
- 19e eeuw: substractiemethode: meten hoe lang het duurt om informatie te gaan verwerken adhv
klanken (hoe lang duurt het om klanken te onderscheiden?) → toont complexiteit aan, niet
passief!
Uitleg onderzoek:
- ki ki ki: eenzelfde reactie op eenzelfde stimulus → a-reactie
2
, - = zo snel mogelijk klanken herhalen
- Ka ke ki: reactie waarbij er een discriminatie (v/d stimulus en keuze (v/h antwoord) moest
gemaakt worden → b-reactie
- = zo snel mogelijk klanken herhalen (door elkaar)
- Ka ke ki: reactie waarbij enkele een discriminatie moest gemaakt worden → c-reactie
- enkel reageren op ki klank (maar hoort alles)
→ Substractie: tijd meten tussen aanbod stimulus en antwoord
- perceptueel discrimineren duurt zeer lang = 46ms
- aftrekken tijd a-reactie van tijd c-reactie (c-a)
- Keuze van Antwoord duurt ook lang (logischer) = 42ms
- Aftrekken tijd c-reactie van tijd a (b-c)
- Begin van de mentale chronometrie: een techniek waarbij men de psychologische processen in
informatieverwerking probeert te achterhalen adhv reactietijd
Voorbeeld: gelijkaardige oefening kunnen op examen!!
2.5 De evolutietheorie
Tweede belangrijke ontwikkeling (19e eeuw) voor het ontstaan van psychologie: evolutietheorie
- Darwin
- Basis: levende wezens zijn het resultaat van een aanpassingsproces aan veranderende omstandigheden
(omgeving)
- Gevolg (relevant voor psychologie): kijk op de mens veranderd
- Voorheen: mensen kunnen niet begrepen worden adhv studie gedrag, focus op ziel die niet
verbonden was met de rest v/d wereld en niet onderworpen was aan aardse wetmatigheden
- Nadien: menselijk gedrag kan bestudeerd worden op dezelfde manier als dieren (afstamming)
3. Het ontstaan van de psychologie
3.1 Ontwikkelingen binnen de filosofie
Descartes:
- Greep terug naar Oud Griekse filosofen en katholieke kerk (A) + beïnvloeding uit eigen tijd (B)
- 3 principes: dualisme, rationalisme en nativisme
- Dualisme: de overtuiging dat mensen uit twee onafhankelijke elementen bestaan: lichaam en geest.
- Geest: vrije wil (niet onderhevig aan natuurwetten), vormt de kern v/h menselijk denken
- Lichaam: louter omhulsel
- Rationalisme: ware kennis is gebaseerd op rede, die door het toepassen van logica nieuwe info
afleidt uit bestaande
3
, - Nativisme: de overtuiging dat de mens aangeboren kennis heeft, die het uitgangspunt vormt van alle
andere, afgeleide kennis
- Mechanische kijk op de wereld
- = het universum is een machine die wiskundig beschreven kon worden, een creatie van God. Het
menselijke lichaam was een onderdeel van deze machine, hierdoor kon het lichaam wet bestudeerd
worden (<-> geest)
Empirisme in plaats van rationalisme:
- Verandering?: Copernicaanse Revolutie (zie eerder)
- Empirisme: de inhoud v/d geest wordt niet gevormd door aangeboren ideeën en afgeleide inzichten, maar
via zintuigelijke ervaringen die met elkaar geassocieerd worden
Psychologie wordt een belangrijk thema binnen de filosofie
3.2 Psychologie als nieuwe wetenschap
Wundt: eerste psychologische onderzoekslaboratorium in Leipzig (1879)
- Nog niet echt wetenschappelijk -> gebaseerd op waarneming => introspective (achterhaald)
- Introspectie: kijken naar bewustzijn van binnenuit (bvb. wat viel op?)
Binet: de geboorte v/d toegepaste psychologie
- Eerste labo in Frankrijk
- Onderzoek: hebben kinderen met leerachterstand een tekort aan intelligentie opgelopen?
- Methode (eerst): schedelomtrek en registreren van prestaties op waarnemingsproeven in labo ->
resultaten kwamen nauwelijks overeen met oordeel leerkracht
- Methode (daarna): gedicht onthouden en later opschrijven -> resultaten kwamen overeen met
oordeel leerkracht
Vertaling naar de Amerikaanse context: functionalisme
- Psychologie in de VS
- Evolutie buiten VS: Studenten van wundts waren vooral Amerikaans -> na hun studies trokken ze
terug
- Gevolg: veel psychologische wetenschap en vele laboratoria
- Evolutie binnen VS: grote bevolkingsgroei
- Gevolg: veel universiteiten
- Gevolg beiden: grootschalige investering in wetenschap -> grote dominantie rond psychologie tov
wereld
- Functionalisme: Psychologie diende om praktische problemen op te lossen (toegepaste psychologie)
- Belangrijk figuur: William James (nog altijd veel geciteerd en gelezen)
Watson: Psychology as the behaviorist views it., Wetenschap van het gedrag (boek, 1913)
- Introductie echte wetenschap -> experimenten
Het behaviorisme
- 3 belangrijke invloeden v/h ontstaan van behaviorisme
- Watson: om een natuurwetenschappen te worden moet het gedrag bestudeerd worden, niet het
bewustzijn (pamflet) => beginpunt behaviorisme
- Inspiratie uit positivisme: nawe = beste manier om de wereld te begrijpen en kennis te generen
- 3 dingen overgenomen: operationele definities, onderscheid OV en AV en relatie OV en AV
- Inspiratie uit psychoanalyse (Freud): aandacht voor onbewuste, minder voor gedrag en bewustzijn
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marteottoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,36. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen