Migratierecht: korte overzicht
Inhoud
Migratierecht: korte overzicht ...................................................................................................................... 1
Module 1: Inleiding ................................................................................................................................... 4
1. Het begrip “Migratierecht”................................................................................................................ 4
2. Migratie was/is een zaak van nationale staatssoevereiniteit? .......................................................... 4
3. The ZZ-Case: des défis procéduraux .................................................................................................. 4
Module 2: Wie is een vreemdeling? .......................................................................................................... 5
1. Voorafgaand: een eigen juridisch jargon ........................................................................................... 5
2. Wie is een vreemdeling? ................................................................................................................... 5
2.1 Juridisch begrip............................................................................................................................ 5
2.2 Is de Belg een vreemdeling? ........................................................................................................ 5
2.3 Onderscheid Belg, BU en vreemdeling niet verouderd? ..................................................... 6
3. Wie is een Belg?................................................................................................................................. 7
3.1 Basisprincipes inzake VERKRIJGING en VERLIES van de Belgische nationaliteit .......................... 7
3.2 VERWERVING van de Belgische nationaliteit .............................................................................. 9
3.3 VERLIES van de Belgische nationaliteit ...................................................................................... 11
4. BU – Derdelander als fundamenteel onderscheid .......................................................................... 13
4.1 Burger van de Unie (BU): heeft persoonlijke rechten ................................................................ 13
4.2 Familielid van de BU: heeft geen persoonlijke rechten ............................................................. 14
4.3 Met BU gelijkgestelde vreemdelingen....................................................................................... 15
4.4 Derdelander ............................................................................................................................... 15
5. Andere onderscheiden vreemdelingen ........................................................................................... 15
5.1 Internationale bescherming ...................................................................................................... 15
5.2 Staatloze .................................................................................................................................... 15
5.3 Legaal vs. illegaal verblijf ........................................................................................................... 16
5.4 Inwijkeling .................................................................................................................................. 17
Module 3: Bronnen.................................................................................................................................. 18
1. Internationale en Europese bronnen .............................................................................................. 18
1.1 UVRM......................................................................................................................................... 18
1.2 EVRM ......................................................................................................................................... 18
1
, 1.3 Bilaterale Tewerkstellingsakkoord Buitenlandse Werknemers.................................................. 21
2. Nationale bronnen........................................................................................................................... 21
2.1 De Belgische Grondwet ............................................................................................................. 21
Module 4: De bevoegdheidsverdeling in België (zie tabel samenvatting)............................................... 22
Module 5: De toegang en het kort verblijf .............................................................................................. 22
1. Basisonderscheid: Binnenkomst, toegang en (legaal) verblijf ......................................................... 22
2. Toegang............................................................................................................................................ 23
2.1 Principes inzake toegang qua personen .................................................................................... 23
2.2 Toegang is Unierecht: Schengenaquis ............................................................................... 23
2.3 Toegangsvoorwaarden voor derdelanders tot Schengenruimte ............................................... 24
2.4 Toegangsvoorwaarden voor BU en hun familieleden die derdelanders zijn tot Schengenruimte
......................................................................................................................................................... 28
2.5 Regelmatige binnenkomst en aanmelding ................................................................................ 29
3. Kort verblijf ...................................................................................................................................... 29
Module 6: Het lang verblijf ...................................................................................................................... 31
1. Verblijfsrecht vs. verblijfstitel .......................................................................................................... 31
2. Het lang verblijf van een derdelander (art. 9 & 10 Vw.) .................................................................. 32
2.1 Machtiging vs. toelating inzake het wettig verblijf .................................................................... 32
2.2 Procedure tot MACHTIGING van het lang verblijf ..................................................................... 32
2.3 Procedure tot TOELATING van het lang verblijf ......................................................................... 38
3. Het lang verblijf van de BU + FAM BU (art. 40 en 40bis e.v. Vw.) .................................................... 38
4. Het lang verblijf van FAM BE (art. 40ter Vw.) .................................................................................. 38
Module 7: Vestiging ................................................................................................................................. 40
1. Concepten........................................................................................................................................ 40
2. Regeling ........................................................................................................................................... 40
2.1 Vestiging .................................................................................................................................... 40
2.2 Statuut van een langdurig ingezetene ....................................................................................... 41
3. Verschillen ....................................................................................................................................... 41
4. Rechtsbescherming bij weigering aanvraag/beëindiging vestiging of statuut langdurig ingezetene
............................................................................................................................................................. 42
Module 8: Internationale bescherming en tijdelijk statuut ontheemde ................................................. 42
1. Begrippenkader ............................................................................................................................... 42
1.1 Verzoeker om internationale bescherming (voorheen: asielzoeker) en vreemdeling die
subsidiaire bescherming geniet ....................................................................................................... 42
2
, 1.2 Vluchteling ................................................................................................................................. 43
1.3 Verhouding: Vluchtelingenstatus vs. Subsidiairebeschermingsstatus....................................... 43
2. IL-bescherming: Erkenningscriteria vluchtelingen (zie artikel 1A, lid 2 Vluchtelingenverdrag)....... 44
3. IL-bescherming: Voorwaarden voor subsidiaire bescherming (zie artikel 48/4 Vw.) ...................... 46
4. Ontheemden: Bijzonder statuut ...................................................................................................... 46
4.1 Wat?........................................................................................................................................... 46
4.2 Inwerkingtreding statuut ........................................................................................................... 47
4.3 Gevolg ........................................................................................................................................ 47
4.4 Samenloop met IL-bescherming ................................................................................................ 47
5. Asiel: Palestijnen, Gaza .................................................................................................................... 48
6. Asiel: Rusland vs. Oekraïne .............................................................................................................. 49
Module 9: Rechtsbescherming ................................................................................................................ 50
1. Rechtsmacht van de Raad voor Vreemdelingenbetwisting ............................................................. 51
1.1 Op niveau van de grieven: Rechtstreeks beroep bij gewone rechtscolleges............................. 51
1.2 Op niveau van de middelen: Toegewezen bevoegdheid administratieve rechtscolleges ......... 51
2. Bevoegdheid van de Raad voor Vreemdelingenbetwisting ............................................................. 51
2.1 Beroepen tegen beslissingen van het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en
Staatlozen (CGVS) ............................................................................................................................ 51
2.2 Beroepen tegen beslissingen van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) ................................. 52
3. Algemene procedurekwesties ......................................................................................................... 52
Module 10: Crimmigratie ........................................................................................................................ 52
1. Begrippenkader ............................................................................................................................... 52
1.1 Verstrengeling tussen het Strafrecht en het Migratierecht ....................................................... 52
1.2 De 3 pijlers van het Crimmigratierecht ...................................................................................... 53
2. Criminalisering van het Migratierecht (Strafrecht = handhavingsinstrument)................................ 53
2.1 Principe ...................................................................................................................................... 53
2.2 Onwettige binnenkomst en onwettig verblijf (artikel 75 Vw.) ................................................... 54
2.3 Hulpverlening bij onwettige binnenkomst en onwettig verblijf (artikel 72 Vw.)....................... 54
3. Migrationalisering van het Strafrecht (Migratierecht = handhavingsinstrument) .......................... 55
3.1 Regeling inzake strafuitvoering en strafmodaliteiten ................................................................ 55
3.2 Uitsluiting van bepaalde strafmodaliteiten ............................................................................... 55
3.3 Verwijdering als autonome straf ............................................................................................... 55
3.4 Verwijdering als straf bij misdrijven .......................................................................................... 55
3
, Module 1: Inleiding
1. Het begrip “Migratierecht”
➔ Traditioneel onderscheid tussen migratierecht en migrantenrecht.
2. Migratie was/is een zaak van nationale staatssoevereiniteit?
➔ Klassieke zienswijze
• Nationale staatssoevereiniteit: dit gebeurde zonder enige inmenging. Soevereine gelijkheid
van Staten op grond van art. 2(7) VNHV.
o Machtiging (= beleidsvrijheid: discretionaire bevoegdheid/appreciatiebevoegdheid
bestuurder)
vs. toelating (= geen beleidsvrijheid: subjectief recht) tot het verblijf.
o Politiek subjectief recht (art. 145 Gw.)
o Beslissing tot verwijdering door Raad voor Vreemdelingenbetwisting.
o Beslissing tot vasthouding door de Raadkamer.
➔ Evolutie naar internationalisering
• Rechtstreeks
vs. onrechtstreekse doorwerking
3. The ZZ-Case: des défis procéduraux
➔ Le défi: Eis van formele motivering houdt verband met het recht op effectieve rechtsbescherming
in artikel 47 Handvest Grondrechten EU. Opdat het recht op hoor/wederhoor kan worden
toegepast, moet kennisgenomen worden van motieven waarop essentiële beslissing is gesteund.
3 aspecten:
• Formele motivering van een beslissing inzake staatsveiligheid
• Rechterlijke controle op het bestaan en gegrondheid van ingeroepen gronden
• Bekendmaking en toegang van rechterlijke beslissing
➔ Etendu du contrôle jurisdictionnel-effectif? De rechter moet effectief rechtspreken en daarbij het
bestaan en gegrondheid van de ingeroepen gronden inzake staatsveiligheid kunnen onderzoeken,
aldus uitleggen waarom staatsveiligheid in het gedrang is.
• Principe van motiveringsplicht: het bestuur moet op een afdoende wijze motiveren en deze
motieven als dusdanig meedelen zodat de betrokkene met kennis van zaken kan beoordelen
of men al dan niet in beroep kan gaan.
• Uitzondering op motiveringsplicht: het bestuur kan besluiten om geen motieven te
communiceren die verband houden met openbare orde, nationale veiligheid of andere zeer
gevoelige staatsbelangen. Zelfs als er geen verplichting is om de motieven mee te delen, dat
de essentie van de motieven vermelden als het ware volstaat dat de betrokkene zich kan
verweren voor de rechter. Als de redenen pertinent zijn zich te kunnen beroepen op de
staatsveiligheid dat aan de verwerende partij de mogelijkheid wordt gegeven om de essentie
van de motieven mee te delen.
• Toepassing van uitzondering op motiveringsplicht wordt expliciet vermeld in de beslissing, zo
niet: motivering moet dan achteraf gegeven worden. Gebrek aan een duidelijke uitleg kan
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudentatVUB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.