Biologie in het het 4e middelbaar gaat in de eerste 2 thema's over voortplanting en verscheidenheid aan leven en biodiversiteit.
Bij voortplanting gaat het vooral over hoe de zwangerschap verloopt en over hoe de geslachtgemeenschap verloopt.
Bij de verscheidenheid aan leven en biodiversiteit gaa...
Soort = groep individuen die zich in natuurlijke omstandigheden samen kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen hebben.
Organismen van eenzelfde soort komen vaak voor in een groep. Een groep organismen
van dezelfde soort die samen voorkomt = populatie
Opdracht 4:
Behoren ezels en paarden tot dezelfde soort?
: neen, want een paard en ezel telkens opnieuw kruisen om tot een muildier ( =
Mongolië ) te komen. De nakomelingen zijn dus onvruchtbaar.
Een soort is een groep organismen die zich samen kunnen voortplanten en vruchtbare
nakomelingen hebben.
Verschillen binnen eenzelfde soort = variatie
Je kan nog kleinere groepjes maken
binnen die soort op basis van
uiterlijke kenmerken, bouw / gedrag.
Groepjes die onderling sterk op elkaar
lijken vormen dus een ras of
erfelijke variëteit
In deze foto zie je een aantal rassen
die tot dezelfde soort behoren, maar
ook andere rassen met een andere
soort. Die soorten kunnen onderling
geen nakomelingen hebben.
Je kan ze wel samenbrengen in een
grotere groep met meerdere soorten
die op elkaar lijken.
Zo een groep noemen we geslacht
of genus.
(= groep van meerdere soorten met gemeenschappelijke kenmerken )
Elk soort heeft een wetenschappelijke naam. Die bestaat uit 2 delen. ( binomiale naam
)
1. Geslachtsnaam ( met hoofdletter )
2. Kenmerk typisch voor die soort ( met kleine letter )
1.2 BIO-INDICATOREN BEOORDELING BIOTOOP
Biodiversiteit = rijkdom aan soorten in de natuur aan te geven.
Bio-indicatoren = helpen je de omstandigheden te bepalen. ( omgevingsfactoren en
gezondheid ) bio-indicatoren : bepalen hoe abiotische en
, biotische factoren in bepaalde omgeving gesteld is. à in welke mate de leefomgeving
geschikt is om andere soorten overlevingskansen op lange termijn te bieden.
Voorbeelden:
1. Aanwezigheid eedagsvlieglarven in zoetwaterplas : zuurstofgasrijk en gezond
2. Aanwezigheid brandnetels in buurt vijver : veel meststoffen in water of bodem
Heterotroof : dingen kopen als voedsel, eten andere organismen.
Autotroof : maakt eigen voedsel aan door fotosynthese.
1.3 ORGANISMEN OVERZICHTELIJK CLASSIFICEREN
= ordenen in groepen door gelijkenissen bij organismen
De criteria heeft vaak met hun morfologie ( vorm/bouw ) of gedrag :
De rijken Planten Dieren Schimmels Protisten Moneren
Celkern? Ja Ja ja ja ja ja nee
Een/ Meercell Meercell Meercell eencelli Eencellig eencellig
meercellig? ig ig ig g
Bladgroenkorr ja nee nee ne Ja nee
els? e
Auto/ Auto Hetero Hetero Hetero en auto hetero
heterotroof?
Celwand? ja nee ja Ja Ja
Omdat het erfelijk materiaal de kenmerken van een organisme bepaalt, kan het
worden gebruikt om organismen te groeperen. Voor wetenschappers is de overeenkomst
in erfelijk materiaal een algemeen aanvaard indelingscriterium.
1.4 WAAR KOMT BIODIVERSITEIT VANDAAN?
Ontstaan nieuwe soorten?: door kenmerken en overlevingskansen. De nakomelingen
zijn erfelijk bepaald; toch zijn hun kenmerken niet volledig gelijk; er is variatie. Bij
wijziging in de omstandigheden ( bv. klimaat, verschijning predator) zijn
de overlevingskansen niet voor elke nakomeling hetzelfde.= evolutie
Nakomelingen met de eigenschap waardoor die de wijziging in omstandigheden kan
doorstaan, zal een grotere overlevingskans hebben. = survival of the fittest
Erg gelijkend materiaal à erg gelijkende kenmerken. = soort is verwant
Wnr twee organismen een gemeenschappelijke voorouder hebben, zeggen we dat die
organismen:
Erfelijk materiaal gemeenschappelijk
Gelijkenissen in kenmerken
Verwant zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ysmllvr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
