Samenvatting
samenvatting antropia 5 sociale en gedragswetenschappen: deel 1 hoofdstuk 1
- Instelling
- 3e Graad
Een samenvatting van antropia 5 sociale en gedragswetenschappen met vaktaal op het einde. Het is hoofdstuk 1 van deel 1
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: ontwikkelingspsychologische theorieënIntro
Psychologie = de wetenschap van het menselijke gedrag (ik)
gedrag = 1: uiterlijke (waarneembaar)
= 2: innerlijke
-> fysiologisch
-> psychologisch (mentaal)
Onderzoeksgebieden:
functieleer, ontwikkelingspsychologie, persoonlijkheidspsychologie, klinische psychologie,
sociale psychologie, arbeids- en organisatiepsychologie
Sociologie= de wetenschap van het samenleven (de ander)
microniveau, mesoniveau, macroniveau
Gelijkenis= gedrag bestuderen/ verschil= individueel gedrag vs. Groepsgedrag
Onderzoeksmethodes: literatuuronderzoek, observatie, interview en enquête, test,
experiment
1: ontwikkeling
= wordt verandering of evolutie mee bedoeld
de mens verandert zijn hele leven lang, zowel op lichamelijk als op psychisch vlak. Deze
veranderingen zijn meestal langdurig of blijvend.
Ontwikkeling kan vooruitgang zijn, als de persoon nieuwe mogelijkheden verwerft.
Ontwikkeling kan ook achteruitgang zijn, de verandering kan inhouden dat we bepaalde
vaardigheden minder goed kunnen
De meeste mensen maken in de loop van hun leven vergelijkbare veranderingen maar die
zorgen ervoor dat er verschillen zijn tussen mensen in hun gedrag en hun levensbeslissingen.
Een verwant begrip is groei. Sommige wetenschappers gebruiken groei als een synoniem
voor ontwikkeling. Ze bedoelen er dan verandering op alle vlakken. Maar wij beperken het
woord groei tot lichamelijke veranderingen.
Rijping is een gevolg van lichamelijke groei. Doordat het lichaam en het brein veranderen, is
de persoon tot nieuw gedrag in staat. Rijping houdt veranderingen in die vanzelf gebeuren als
de omstandigheden (opvoeding) meezitten. Rijping verwijst naar aangeboren mogelijkheden
die in de loop van het leven tot ontplooiing kunnen komen het gaat dus over nature.
Mensen ontwikkelen zich ook door te leren. Leren verwijst naar veranderingen die zich
voordoen onder invloed van de omgeving (moedertaal leren) meestal gaat dit gepaard met
inoefening.
= heel wat vormen van ontwikkeling komen voort uit een combinatie van groei, rijping en
leren.
Groei= lichamelijke groei
rijping= klaar maken voor gebruik
leren = veranderingen onder invloed van omgeving
2: vraagstukken in de ontwikkelingspsychologie
Continuïteit vs. Discontinuïteit
Discontinu Continue verandering
Zij geloven dat de ontwikkeling trapsgewijs Zij geloven dat de ontwikkeling geleidelijk
gebeurt als een vloeiende lijn. Er zijn geen plotse
veranderingen.
Kwalitatief. Ze gaan de ontwikkeling in fases De verandering is kwantitatief, het gedrag
of stadiums verdelen. In een fase blijft het verandert niet maar wel het niveau en de
,gedrag +- gelijk dan komt er een hoeveelheid vaardigheden
overgangsfase, soms in de vorm van een (informatieverwerkingstheorie)
crisis
In elke stadium kunnen we gedrag vertonen Argument: de verschillende
dat kwalitatief anders is dan het gedrag in ontwikkelingsgebieden binnen een persoon
eerdere stadia. De manier van denken, vaak niet gelijktijdig evolueren.
voelen en handelen is anders dan voorheen. + in bepaalde culturen komen sommige
Argument: de verandering is duidelijk fases niet voor.
herkenbaar in het dagelijkse leven (Vb.: in westerse culturen: jongvolwassen en
adolescentie apart en in andere word je
direct volwassen)
= het gedrag van mensen verandert
continu, maar dat gaat zo langzaam
dat je het nauwelijks opmerkt.
Veranderingen vallen pas op als je
iemand voor een lange tijd niet hebt
gezien.
Kinderen: gaat de evolutie zo vlot vooruit, dat we de neiging hebben om hen snel in een
nieuwe fase in te delen. De ontwikkeling lijkt bij hen discontinu te verlopen
volwassenen: lijkt de ontwikkeling trager en het ontwikkelingstempo van verschillende
volwassen ligt ook verder uiteen dan dat van kinderen daarom dat de ontwikkeling van
volwassenen eerder continu te verlopen en het moeilijker is hun in fases in te delen.
= veel deskundigen gaan ervan uit dat beide soorten ontwikkeling naast elkaar bestaan:
mensen doorlopen herkenbare stadia, maar de ontwikkeling gaat zo geleidelijk dat de
veranderingen van de ene fase naar de andere amper opvalt.
Kritieke vs. Gevoelige periodes
Vooral vroegere ontwikkelingspsychologen dachten dat het heel belangrijk is dat een bepaald
aspect van de ontwikkeling (leren praten) in een bepaalde ontwikkelingsfase gebeurt
(peutertijd). Als die fase voorbijgaat zonder dat de persoon die nieuwe vaardigheid leert, zou
het te laat zijn. Of als er zich iets schadelijks voordoet in het leven, zouden de gevolgen
blijvend zijn. = kritieke periodes: specifieke momenten in de ontwikkeling waarin een
bepaalde gebeurtenis de grootste gevolgen heeft (voorbeeld: een overleden persoon)
Tegenwoordige wetenschappers beweren dat de mensen flexibeler zijn dan vroeger en
daarom spreken we nu van gevoelige periodes: dat zijn momenten in de ontwikkeling
waarop we extra ontvankelijk zijn voor bepaalde gebeurtenissen, waarop we het beste in staat
zijn om specifieke vaardigheden aan te leren. (Voorbeeld: het aanleren van een taal of
fietsen…)
Het verschil met de term kritieke periodes is dat de gevolgen van de gebeurtenissen in
gevoelige periodes minder vaststaan. Vandaag meer aandacht voor de plasticiteit van
gedrag: de mate waarin een persoon nog kan veranderen, ook na de gevoelige periode.
Kinderpsychologie vs. Levenslooppsychologie
1: Halfweg de 20ste eeuw = veel aandacht naar de ontwikkeling van de baby’s en kinderen
-> door invloed van de sociologie
2: meer aandacht naar de adolescentie en door de leerplicht die verlengd werd, werd dit ook
gezien als een fase. Maar nog heel veel ontwikkelingspsychologen eindigen met een
hoofdstuk over de adolescentie.
, 3: Vanaf jaren 1960: verdere fases van het leven meer een meer onderwerp van een
onderzoek onder invloed van de gerontologie kwam de ouderdom in de kijker te staan. Meer
en meer mensen bereiken een hoge leeftijd met de bijbehorende fysieke, cognitieve en socio-
emotionele gevolgen.
4: De laatste decennia kwamen ook de jong- en midden volwassen in de belangstelling.
Vroeger werd die beschouwd als een lange, rustige periode met weinig veranderingen. Maar
in onze huidige maatschappij waarin heel wat volwassen geconfronteerd worden met een
burn-out of met echtscheidingen en nieuwe relaties lijkt dat niet meer te kloppen. 5:
Tegenwoordig zijn vele ontwikkelingspsychologen dan ook voorstander van een
levensloopmodel. Dat de ontwikkeling voorstelt als een nooit eindigend, levenslang proces.
+ of het leven bestaat uit vooruitgang tijdens de kindertijd, een
hoogtepunt tijdens de volwassenheid en achteruitgang tijdens de
ouderdom?
(Dit werd afgebeeld in de vorm van een stijgende en dalende
levenstrap)
de huidige versie is goed doordacht. Bepaalde aspecten van de
ontwikkeling komen snel tot een hoogtepunt (lichamelijk conditie) op
andere gebieden blijven mensen tot ver in de ouderdom vooruitgang boeken (levenswijsheid)
Nature, nurture of zelfbepaling
Nature: verwijst naar eigenschappen die mensen van hun biologische ouders erven. =
erfelijkheid
nurture: omvat alles wat een persoon meemaakt na de bevruchting dus al van in de
baarmoeder. We spreken van omgevings- of milieu -invloeden. Het kan daarbij gaan om
invloeden uit de directe omgeving, zoals het gezin of uit een bredere omgeving. (Cultuur)
De discussie tussen nature en nurture was een hevige strijd maar nu is het erfelijkheid als
omgevingsinvloeden van even vele belang zijn.
Nature aanhanger= hechten minder belang aan de opvoeding die zeggen dat het vastlag wat
voor persoon je wordt nurture aanhangers= hechten juist super veel belang aan de omgeving.
Convergentietheorie -> Tegenwoordig gaan veel wetenschappers ervan uit dat zowel nature
als nurture een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling. Ze zouden elke 50% van de
verschillen tussen mensen bepalen. De interactie tussen nature en nurture is ingewikkeld. Ze
leveren niet elk apart hun bijdrage aan de ontwikkeling. Er is immers ook een wisselwerking
tussen beide, zodat het moeilijk vast te stellen is of bepaalde eigenschappen nu aangeboren
of aangeleerd zijn
De discussie tussen nature en nurture behoort dan wel langzamerhand tot het verleden, toch
blijft het thema wetenschappers verdelen.
Volgens sommige wetenschappers is er ook zelfbepaling namelijk een persoonlijk vrijheid.
Zelfbepaling zou er dan voor zorgen dat we ons van aanleg en omgeving kunnen bevrijden en
ons eigen levenspad kunnen uitstippelen. Maar hier is niet iedereen van overtuigd.
We hebben een sterk zelfbewustzijn. Aan onze genen kunnen we moeilijk ontsnappen maar
we kunnen wel van omgeving veranderen, bestaat zelfbepaling dan toch?
Universele vs. Cultuurgebonden ontwikkeling
veel van de klassieke ontwikkelingstheorieën zijn ontstaan in westerse landen. De theorieën
zijn dus grotendeels getest op witte proefpersonen die in een westerse cultuur zijn opgevoed.
Maar cross culturele psychologen doen daar onderzoek naar -> cross cultureel onderzoek
Onderzoek op basis van nature- verschillen tussen groepen mensen zoals huidskleur... is
weinig zinvol. Mensen zijn genetisch voor meer dan 99% identiek. Biologisch gezien zijn er
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nelemons1820. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51036 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen