Samenvatting
samenvatting forensische psychiatrie 2024/2025. Gegeven door prof. Elise Wuyts
Samenvatting van alle lessen die gegeven werden door professor Elise Wuyts. Bevat de powerpoint slides en lesnotities.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 88 pagina's
Voorbeeld 10 van de 88 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting lessen Forensische psychiatrieTable of Contents
0- Inleiding ........................................................................................................... 9
Medisch vs. Juridisch ............................................................................................ 9
Geschiedenis: ...................................................................................................... 9
Medisch vs. Maatschappelijk ................................................................................ 9
Rollen forensische psychiater ..............................................................................10
1- Expertise ..................................................................................................10
2- Behandeling .............................................................................................10
Erkenning ........................................................................................................11
Wetenschappelijk onderzoek ............................................................................12
1- Internering en deskundigenonderzoek ...............................................................13
In het hoofd van een psychiater? ..........................................................................13
Verschillende denkwijzen .................................................................................13
Classificatiesysteem ........................................................................................13
Wat is een internering? ........................................................................................14
Interneringswet (art. 9, § 1) ...............................................................................14
Interneringswet (art.9, § 2) ................................................................................15
Klinische observatie .........................................................................................15
Wat na een internering? .......................................................................................15
Kamer ter bescherming van de maatschappij .....................................................15
Interneringen in België ......................................................................................15
Profiel van geïnterneerde ..................................................................................16
Wat is het doel van deskundigenonderzoek?..........................................................16
Algemeen ........................................................................................................16
Tegensprekelijkheid (art. 7) ...............................................................................16
Tegensprekelijkheid (art. 8 § 1) ..........................................................................16
Waarom? ........................................................................................................17
Wannneer?......................................................................................................17
Deskundigenonderzoek voor interening.................................................................17
1
, Is er een stoornis aanwezig? .............................................................................17
Is er causaliteit tussen de feiten en de stoornis? .................................................18
Wat is risico op recidive? ..................................................................................18
Wat is het advies voor behandeling? ..................................................................18
Hoe goed werkt deskundigenonderzoek? ..............................................................18
2- Niet-strafrechtelijke deskundigenonderzoeken ..................................................19
Rechtelijke organisatie.........................................................................................19
Basis paradigma .................................................................................................21
Vragen aan forensisch psychiater .........................................................................22
DSM-V ................................................................................................................22
Schadebepaling in niet-strafrechtelijke context: enkele topics ................................22
SSS (Conversion), factitious, malingering ...........................................................23
Schadebepaling in niet-strafrechtelijke context: percentages .................................25
Schadebepaling in niet-strafrechtelijke context: hersentraumata ............................26
Schedeltraumata .............................................................................................26
3- Psychopathologie ............................................................................................28
Deel 1: episodische stoornissen = stoornissen die komen en gaan ..........................28
Psychiatrie in detentie ......................................................................................28
In het hoofd van een psychiater ............................................................................28
Biologisch denkkader .......................................................................................28
Een vleugje neurobiologie .................................................................................28
Psychotische stoornissen ....................................................................................29
Symptomatologie ............................................................................................29
Syndromen (DSM) ............................................................................................30
Behandeling ....................................................................................................30
Link met criminaliteit .......................................................................................31
Stemmingsstoornissen ........................................................................................31
Symptomatologie ............................................................................................31
Syndromen......................................................................................................32
Behandeling ....................................................................................................32
Link met criminaliteit .......................................................................................33
Verslavingsstoornissen ........................................................................................34
2
, Verslavende middelen ......................................................................................34
Gedragsverslavingen ........................................................................................35
Symptomatologie ............................................................................................35
Syndromen (DSM) ............................................................................................35
Behandeling ....................................................................................................36
Link met criminaliteit .......................................................................................36
Gedragsstoornissen ............................................................................................37
Periodiek explosieve stoornis ............................................................................37
Kleptomanie ....................................................................................................37
Pyromanie .......................................................................................................37
Munchausen-by-proxy: ....................................................................................38
Pseudologia fantastica (staat niet in DSM) .........................................................38
Deel 2: stoornissen die in de levensloop aanwezig blijven .......................................39
Trauma ...............................................................................................................39
Wat is hechting? ..............................................................................................39
Wat is trauma? ................................................................................................39
Impact van trauma ...........................................................................................40
Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................40
Wat is persoonlijkheid? ....................................................................................40
Wat is een persoonlijkheidsstoornis? ................................................................41
Cluster A .........................................................................................................41
Cluster C.........................................................................................................41
Cluster B .........................................................................................................42
Psychopathie...................................................................................................43
Behandeling persoonlijkheidsstoornissen ..........................................................43
Link met criminaliteit .......................................................................................44
Verstandelijke beperking ......................................................................................44
Wat is intelligentie? ..........................................................................................44
Classificatie ....................................................................................................44
Schaal emotionele ontwikkeling........................................................................45
Behandeling ....................................................................................................45
Link met criminaliteit .......................................................................................45
3
, Neurocognitieve stoornissen ................................................................................46
Symptomatologie ............................................................................................46
Syndromen......................................................................................................46
Behandeling ....................................................................................................47
Link met criminaliteit .......................................................................................47
4- Personen die zedenfeiten hebben gepleegd .......................................................48
Seksueel geweld .................................................................................................48
Wat is seksueel geweld? .....................................................................................48
Prevalentie .......................................................................................................48
Impact .............................................................................................................48
Belgisch strafrecht.............................................................................................48
Hoofdstuk I/1 ....................................................................................................49
Hoofdstuk III bis/1 .............................................................................................49
Profiel van iemand die zedenfeiten pleegt .............................................................50
Algemeen.........................................................................................................50
- Heterogeen: ontzettend veel verschillende profielen (nood aan opdeling) .....50
Psychiatrische comorbiditeit ...............................................................................50
Seksuele stoornissen .........................................................................................50
Vrouwelijke plegers ............................................................................................51
Stigma .............................................................................................................51
Behandeling voor plegers van zedenfeiten .............................................................52
Algemeen.........................................................................................................52
Wat werkt? .......................................................................................................52
Psychotherapiemodellen ....................................................................................53
Psychofarmaca .................................................................................................53
COSA ..............................................................................................................53
Belgisch behandel landschap ..............................................................................54
Extramuraal ......................................................................................................54
Intramuraal .......................................................................................................54
5- Vrouwen die feiten hebben gepleegd .................................................................55
Casus ................................................................................................................55
Annet (fictieve naam) .........................................................................................55
4
, Algemeen ...........................................................................................................56
Blik op vrouwen .................................................................................................56
Prevalentie .......................................................................................................56
Aard van de feiten ..............................................................................................56
Profiel van een vrouw die feiten pleegt ..................................................................57
Algemeen.........................................................................................................57
Gedetineerde vrouwen .......................................................................................57
Trauma ............................................................................................................57
Psychiatrische morbiditeit ...................................................................................57
Psychopathie ....................................................................................................58
Behandeling voor vrouwen die feiten plegen ..........................................................58
Algemeen.........................................................................................................58
Risicotaxatie .....................................................................................................58
Gender-responsieve zorg ....................................................................................59
Medicatie .........................................................................................................59
Belgisch behandel landschap ..............................................................................59
Intramuraal .......................................................................................................59
Extramuraal ......................................................................................................59
6- Diversiteit in forensische psychiatrie .................................................................60
Dimensies van diversiteit .....................................................................................60
Minority stress model .......................................................................................60
What is intersectionality ...................................................................................60
Culturele diversiteit .............................................................................................61
Stigma ............................................................................................................61
Prevalentie .......................................................................................................61
Tijdens strafonderzoek .....................................................................................61
Tijdens detentie.................................................................................................62
Cultuur-sensitieve zorg.....................................................................................62
LGBTQIA+ diversiteit ............................................................................................63
Waar staat het voor? ........................................................................................63
Stigma ............................................................................................................63
Prevalentie ......................................................................................................63
5
, LGBTQIA+ in detentie .........................................................................................63
Psychiatrische profiel .......................................................................................64
Gender-sensitieve zorg .......................................................................................64
Diversiteit in leeftijd .............................................................................................64
Wat bedoelen we hiermee?...............................................................................64
Prevalentie ......................................................................................................64
Profiel van de oudere gedetineerde ...................................................................64
Tijdens detentie.................................................................................................65
Unieke zorgnoden ............................................................................................65
7- Behandelcontexten ..........................................................................................66
Algemeen psychiatrisch landschap ......................................................................66
Ambulante psychiatrie .....................................................................................66
Residentiële psychiatrie......................................................................................66
Vlaamse psychiatrie .........................................................................................67
Forensisch psychiatrisch landschap .....................................................................67
Behandelprincipes.............................................................................................67
Penitentiaire psychiatrie ...................................................................................68
Forensisch psychiatrische centra (FPC’s) ..............................................................69
Forensisch psychiatrische afdelingen ................................................................69
Algemeen psychiatrische afdelingen .....................................................................69
Forensisch mobiele teams ...............................................................................70
Ambulante forensische zorg ................................................................................70
8- Jongeren en neurodiversiteit .............................................................................71
Jongeren .............................................................................................................71
Wat doet een kinder- en jeugdpsychiater hierin ..................................................71
Een ingewikkeld zorglandschap ........................................................................71
Wanneer krijgt een kind of jongere jeugdrechter toegewezen ...............................71
Wat gebeurt met jeugddelict plegers? ................................................................72
Werken met de jeugdrechtbank.........................................................................72
Integratie van behandeling delicten en psychiatrische pathologie ...........................72
Behandeling delicten .......................................................................................72
Behandeling psychiatrische pathologie .............................................................72
6
, Diagnostiek ........................................................................................................73
Criminaliteit en geweld vanuit een ontwikkelingsperspectief ...............................73
Centrale rol van hechting ..................................................................................73
SEO: schaal van emotionele ontwikkeling ..........................................................74
(Forensisch) zorgwekkende patronen bij jongeren ..................................................74
ODD: ..................................................................................................................74
Normoverschrijdend-gedragsstoornis (CD) ........................................................75
Specifieer: ‘met beperkte prosociale emoties’ ....................................................75
Impact CD op delictgedrag ...............................................................................75
Comorbiditeiten bij forensische jongerenpopulatie ............................................75
For-K: Behandeling van justitiële jongeren met psychiatrische problemen ............76
Risicotaxatie: bv. SAVRY ...................................................................................76
Kloof forensische werking KJP en volwassenenpsych: wat na 18? ........................76
Ontwikkelingsstoornissen ....................................................................................77
Wat is ADHD? ..................................................................................................77
ADHD-verklaringsmodel ...................................................................................77
Wat is autisme? DSM-5 ....................................................................................78
Wat is autisme? Eigen beleving .........................................................................78
Vooroordelen en voorbeelden ADHD en Autisme ...................................................79
Rechtstreeks risico ADHD en criminaliteit..........................................................79
Onrechtstreeks risico ADHD en criminaliteit..........................................................79
Risico-prevalenties ADHD ....................................................................................80
Rechtstreeks risico ASS en criminaliteit ................................................................80
Onrechtstreeks risico ASS en criminaliteit .............................................................80
Risico-prevalenties ASS .......................................................................................81
Forensisch traject en behandeling ADHD/ASS – Theorie .........................................81
Forensisch traject en behandeling ADHD/ASS – Praktijk .........................................82
Toerekeningsvatbaarheid bij ADHD/ASS ................................................................82
9- Ethische overwegingen .....................................................................................83
Deontologie ........................................................................................................83
Wat is deontologie? ..........................................................................................83
Eed van Hippocrates ........................................................................................83
7
, Beroepsethiek in Vlaanderen ............................................................................83
Forensische psychiatrie ...................................................................................84
Beroepsgeheim ...................................................................................................84
Algemeen ........................................................................................................84
Parameters......................................................................................................84
Uitzonderingen ................................................................................................85
Gevolgen .........................................................................................................86
In de praktijk .......................................................................................................86
Dagelijkse overwegingen ..................................................................................86
Moreel beraad .................................................................................................86
Casus .............................................................................................................87
Casus (stappenplan) ........................................................................................87
- Stap 4 ......................................................................................................87
Exameninformatie ..................................................................................................88
Voorbeeldvragen..............................................................................................88
8
, 0-Inleiding
Medisch vs. Juridisch
= raakvalk tussen psychitrie en recht
Over mensen die feiten plegen maar niet gezien worden als misdrijf
- Geestesziek: vb. Denken dat je vermoord wordt
- Geen controle: vb. Genetsich pedofilie, verlaving —> eerder helpen dan
veroordelen
Therapeutic jurisprudence:
- vergelding: gevangenis werkt niet, wrm dan wel gebruiken
- maatschappij beschermen: meer therapeutish behandelen dan oplsuiten
Geschiedenis:
Lobrose: grondlegger criminilogie
- biologisch determenisme: vb. Gezichtskenmerken bepalen criminele feiten
(racistisch)
- Mensen behoeften classificatie en criminele daden beoordelen
Creplin: grondlegger psychiatrie
- Forensische psychiatrie aparte tak
- Eerste classificatiesysteem
- Nood aan bepalen van wanneer iemand niet in staat is voor feiten
Altijd al schrik voor psychiatrische patienten
Oude Grieken: hadden al manieren om te kijken of iemand in staat was voor de
feiten of niet
Medisch vs. Maatschappelijk
- Stigma
- Publieke opinie: mensen hadden die patiënten niet graag in de buurt, vooral door
media
- Politieke schommeling: prioriteit niet in forensische psychiatrie, krijgen weinig
geld, ook te veel bedden hoogste niveau en te weinig lage niveau
- Bescherming maatschappij: risico denken
Dubbele rol: het beste voor patient en maatschappij
9
, Rollen forensische psychiater
2 rollen:
1- Expertise
Vredegerecht: aparte tak
- Wanneer patiënt advies van psychiater weigert
- Kan eigenlijk alle soorten artsen zijn
- Kijken naar 3 dingen:
1. Psychiatrische stoornis?
2. Gelinkt aan gevaar (zelf of ander)?
3. Gepaste behandeling geweigerd
- Bewindvoering: kijken of mens is staat is te werken in maatschappij (geen misdrijf
gepleegd). Vb. Bipolaire stoornis
En voor zichzelf. Vb. Zelf verwaarlozen
Correlationeel rechtbank:
Toerekeningsvatbaarheid: niet bewust weten wat je doet
- Interneringswetgeving
- Deskundigenonderzoek
2- Behandeling
Niet alleen geïnterneerden:
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Psychenote. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,26. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49051 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen