MEDIARECHT
1. Inleiding
Media: Boodschap naar een onbepaald aantal mensen: “massamedia” (radio, tv,
kranten, tijdschriften, internet…)
à voor groter publiek, dus geen email naar iemand bv.
Mediarecht:
- In enge zin: regels die specifiek betrekking hebben op de media bv. Radio, tv,
sociale mediaplatformen etc. (media regulering)
- in ruime zin (deze cursus!): regels die niet specifiek zijn voor media bv.
o Reclame (bv. Bepaalde reclame mag maar voor x tijd getoond worden -->
specifiek voor tv)
o Intellectuele eigendom (vnl auteursrecht & merkenrecht)
o Vrijheid van meningsuiting
o Eerlijke concurrentie: monopolie tegengaan (GAFA- Google-Amazon-
Facebook-Apple)
o Bescherming van persoonsgegevens
o AI
2. Beginselen van het recht
Waarom rechtsregels?
Basisprincipe = individuele vrijheid: vrijheid van handel, concurrentie, van
kopie (wel kijken naar auteursrecht!), van meningsuiting, van vestiging
Rechtsregels = correctie op vrijheid
o Bescherming belangen van (economisch) zwakke partij (bv. Auteursrecht)
o Tegengaan van misbruik (bv. Van machtspositie zoals google en apple)
o Strijdig met waarden en normen
o Regelen van schaarste (bv. FM licenties)
Wie maakt rechtsregels?
Overheid
o Wetgevende macht (wetten, decreten, richtlijnen, verordeningen)
o Uitvoerende macht (koninklijke en ministeriële besluiten, administratieve
rechtscolleges)
o Rechterlijke markt (vonnissen en arresten)
o Op Internationaal, Europees, federaal, regionaal, provinciaal en
gemeentelijk niveau
Markt: zelfregulering – wettelijk verplicht/aangemoedigd of vrijwillig (bv. Om
wetgeving te vermijden)
(Rechts)personen: afspraken (contracten, overeenkomsten)
,Vording: rechtstreeks van toepassing in een land
Richtlijn: vanuit EU, moet land zelf nog toepassen
Overeenkomsten
Geldigheidsvereisten
o De geldige toestemming van de zich verbindende partij
o Diens bekwaamheid om zich te verbinden (minderjarigen)
o Een bepaald of bepaalbaar en geoorloofd voorwerp (product/dienst + prijs)
--> ongeoorloofd is bv. Bij prostitutie
o Een geoorloofde oorzaak
Overeenkomsten strekken tot wet
o Nietigheid (geheel/gedeeltelijk – absoluut/relatief) indien niet voldaan aan
geldigheidsvereisten of indien strijdig met (dwingende) rechtsregel
o Uitvoering van overeenkomsten te goeder trouw (rechtsmisbruik)
o Interpretatie van de overeenkomst te goeder trouw (bv. uitlegging ten
voordele van hij die de verbintenis op zich heeft genomen)
o Overmacht
Geen vormvereisten (tenzij uitdrukkelijk in de wet voorzien – bv. contracten
met auteurs of uitvoerende kunstenaars)
Bewijs:
o Ondernemingen: vrij bewijs (alle middelen van het recht)
o Particulieren: onder 3500€: geen schriftelijk bewijs vereist, erboven wel
Je sluit constant contracten, als het belangrijk is zeker lezen
3. De media waardeketen
Aggregatie: lineair = bv. vrt, niet lineair = Netflix, vrt max..
Concentratie: Telenet en dpg hebben alles in handen (content, agregatie, distributie) =
dominante speler
Telenet is een geconcentreerde media groep
Convergentie: radio, tv.. alles loopt in elkaar over.
De media-waardeketen is onder te verdelen in 3 groepen: maken content,
samenbrengen content (aggregatie) en dan content tot bij de mensen krijgen
(distributie). Content wordt door zowel mensen als computers (AI) gemaakt.
bv. Als je een nieuw lied hebt, kan je deze op spotify of yt zetten (aggregatie) en zo kan
je er geld mee verdienen.
, 4. Werken in de media
Werkgeversgezag of niet
Werkgeversgezag (werknemer) Geen werkgeversgezag
(zelfstandige)
- Je mag je tijd niet vrij beheren en
te organiseren - Je beschikt over een grote graad
van vrijheid van organisatie en
- Je moet je aan een strikt praktische uitvoering van het werk
uurrooster houden betreft (algemene richtlijnen die
noodzakelijk zijn voor de
- Je moet je afwezigheid melden en betreffende dienst zijn ok)
rechtvaardigen
- Je bent niet verplicht je
- Je moet een bepaald aantal uren tijdsgebruik te rechtvaardigen
presteren
- Je bent vrij te werken volgens een
- Je moet luisteren naar bevelen met aantal uren naar keuze
betrekking tot specifieke taken en
je moet richtlijnen nakomen - Je bent vrij de data van je verlof te
kiezen
- Je mag je niet laten vervangen
- Je mag je laten vervangen
- Er is (mogelijkheid van) hiërarchise
controle - Geen (mogelijkheid van)
hiërarchise controle
Werknemer
- Je werkt voor een werkgever en onder diens gezag (‘werkgeversgezag’)
o Jouw werkgever geeft jou leiding (bevelrecht)
o Jouw werkgever ziet toe op de uitvoering van de bevelen (controle- en
tuchtrecht)
- Je sluit een arbeidsovereenkomst
- Je ontvangt een nettoloon (en enkel/dubbel vakantiegeld): je werkgever betaalt
de
inkomensbelastingen en sociale zekerheidsbijdragen (die worden afgetrokken van
je brutoloon)
, - De werkgever kan je extralegale voordelen geven: 13de maand,
maaltijdcheques,
eco-cheques, bedrijfswagen en/of -fiets, mobiliteitsvergoeding, fietsvergoeding,
groepsverzekering, hospitalisatieverzekering, loonbonus, winstpremie,
cafetariaplan
- Je geniet wettelijke bescherming tegen ontslag (minimum opzegtermijn of
vervangende opzegvergoeding, ontslag om dwingende redenen, ...)
- Je bent beperkt aansprakkelijk (t.o.v. de werkgever of een derde), enkel voor:
o Bedrog: een opzettelijke fout met de wil om te schaden (bv. diefstal,
oplichting, opzettelijke vernieling)
o Zware fout: een fout in die zo groot en buitensporig dat ze onvergeeflijk
is (bv. roken in een lokaal waar ontvlambare materialen zijn opgeslagen)
o Lichte fout die herhaaldelijk voorkomt: een fout in die een normaal
aandachtige persoon niet zou begaan en die herhaaldelijk wordt gemaakt.
- Je hebt een wettelijke verplichting om bedrijfsgeheimen te bewaren
- Je mag geen met je werkgever concurrerende activiteit uitoefenen:
o Tijdens de arbeidsovereenkomst
o Tot 1 jaar na afloop van de arbeidsovereenkomst (enkel als dat schriftelijk
is overeengekomen + vergoeding)
Eenmanszaak
- Je werkt voor een opdrachtgever en je staat niet onder diens gezag
- Je sluit een aannemingsovereenkomst met de opdrachtgever (een ‘freelance’,
‘consultancy’ of ‘dienstverlening’ overeenkomst)
- Je ontvangt een bruto vergoeding van de opfrachtgever ( je betaalt zelf je
inkomensbelastingen en sociale zekerheidsbijdragen)
- Je krijgt (normaal gezien) geen extralegale voordelen
- Je bent niet wettelijk beschermd tegen beëindiging van je opdracht
(contractsvrijheid)
- Je bent aansprakelijk voor elke fout, ook de lichtste
o Je kan je aansprakelijkheid wel beperken in je overeenkomst!
o Bescherming van gezinswoning (akte van onbeslagbaarheid)
- Je mag concurrerende activiteiten uitoefenen (maar de overeenkomst kan dit
verbieden)
- Je hebt geen wettelijke verplichting om bedrijfsgeheimen van je opdrachtgever
te bewaren (maar de overeenkomst kan dit verplichten)
Vennootschap
- Je brengt jouw professionele activiteit onder in een vennootschap, die een
afzonderlijke rechtspersoon is:
o Dit is een ‘fictieve’ persoon, die (juridisch gezien) volledig opzichzelf
staat, met eigen rechten, verplichtingen en een eigen vermogen
o Je bent aandeelhouder/vennoot van je vennootschap, maar er is een
scheiding tussen privébezit en het vermogen van de onderneming
o Dubbele boekhouding
- Jouw venootschap sluit een aannemingsovereenkomst (een ‘freelance’,
‘consultancy’ of ‘dienstverlening’ overeenkomst) met haar opdrachtgever, en jij
voert de opdracht uit als zelfstandige bedrijfsleider van je venootschap