Samenvatting
Samenvatting - sociale filosofie en ethiek
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
samenvatting sociale filosofie en ethiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Sociale filosofie en ethiekAlgemene inleiding: plaats van de sociale en ethische
fi losofi e in de wijsbegeerte
1. Hoe zit de wereld in elkaar?
2. Wat kunnen we kennen?
3. Wat moeten we doen?
4. Wat mogen we hopen?
5. Wat is de mens?
6. …
1) FACTISCHE PROBLEMEN: (OORSPRONG VAN) ALLES WAT BESTAAT
- Algemene metafysica/ontologie
o Wat bestaat?
o Waar komt de wereld vandaan?
o Wat is bestaan? Wat is zijn? Wat is werkelijkheid?
o Waarom is er iets en niet veeleer niets?
- Bekende metafysici/ontologen:
o Thales – water
o Anaximander – arche, substantie
o Anaximenes – lucht
o Heidegger – zijn en het zijnde
- Bijzondere metafysica: onderzoek naar de belangrijkste zijnden
o Rationele kosmologie: bestudeert de basisstructuur van de
wereld
o Rationele psychologie/antropologie: essentie van de mens
o Rationele theologie: vraag naar God, wie is God, godsbewijzen,
…
2) KENNISTHEORETISCHE PROBLEMEN
- Kennisleer/epistemologie
o Wat is kennis?
o Hoe kunnen we kennen?
- Logica
o Wat is geldig redeneren?
- Wetenschapsfilosofie
o Bestudeert wetenschap in het algemeen
o Filosofie van de fysica, biologie, sociale wetenschappen, …
3) ETHISCH-POLITIEKE PROBLEMEN
- Ethiek
o Normen en waarden van het menselijk handelen
o Wat is goed en kwaad, juist en fout
o Plichten, rechten
- Politiek
o Organisatie van de samenleving
- Esthetica
o Wat is schoon en lelijk
, o Wat is kunst
SOCIALE EN POLITIEKE FILOSOFIE
- Mens (ethiek) -> zelfrelatie is bij uitstek het studiegebied van de
ethiek, er wordt onderzocht hoe de mens zich ten aanzien van
zichzelf kan gedragen, zelfzorg staat centraal
- Mens en/of mens (politiek, recht) -> relatie tussen de mensen is een
wederkerige afhankelijkheidsrelatie, we kunnen ze omschrijven als
studiegebied van de politieke of sociale filosofie, mensen zijn op
elkaar aangewezen om te kunnen leven, vraag is hoe we het beste
kunnen samenleven
- Mens -> natuur (economie/ecologie) -> relatie tussen mens en
natuur is een éénzijdige afhankelijkheidsrelatie, de mens is
afhankelijk van de natuur, terwijl dit omgekeerd niet het geval is,
deze relatie kan beschreven worden als studiegebied van de
economie, mensen hebben de natuur (grondstoffen) om te kunnen
leven
VOORAF : DE GRIEKSE POLIS
- Centrum van de polis (stadstaten) = agora (forum, markt)
- Handel + spreken
- Mannen (publiek) versus vrouwen, kinderen, slaven, niet-
welgestelden
- Oikos = huis -> binnen/verborgen
- Economie (oikos&nomos) = overleven van de familie
- Despotes -> pater familias -> vader, hoofd van de familie
VOORAF : PLATO (428 BC – 348 BC)
- Politeia (De Staat, Constitutie, Grondwet, Rechtsorde)
- Gerechtigheid/rechtvaardigheid staat centraal, enige garantie voor
vrede
- Revolutionair, omwenteling, bevrijding -> allegorie van de grot –
Plato
- Ideeën/utopie = idealen
o Zijn het goede
o Zijn het enige die het einddoel bepalen
o Concrete problemen in het realiseren ervan zijn louter
technisch en van weinig belang
- Familie als model van de ideale samenleving
o Natuurlijke familie wordt opgeheven en de gehele samenleving
wordt één grote familie
o Geleid door een wijze oude man (de vader) -> de filosoof-
koning
o Arbeidsindeling -> economie en politiek worden één
o Sovjet-Unie: staatseconomie -> voortbestaan, staat bepaald
hoe economie verloopt
ARISTOTELES: VRIJHEID
- Mens = politiek dier
o Alle mensen
o We kunnen politiek niet overlaten aan mensen die denken dat
ze altijd (moreel) gelijk hebben
o Indien wel -> onvrijheid, onderdrukking
, o Iedereen mag meebeslissen, men is gelijk in de vrijheid
o Politiek handelen = telkens opnieuw, in verschillende
complexe situaties, verstandig handelen (ethiek)
o Basisentiteit: de natuurlijke familie die buiten het politieke
moet blijven (economie)
o Doel: niet het economische, maar het goede leven
Verlichting
EUROPA: OPGEDEELD IN NATIES -> NATIONALISME ALS IDEOLOGIE
Verlichting zelf is een Europees fenomeen, maar anders ingevuld in de
verschillende regio’s en tijdstippen.
Verwant met vragen naar identiteit:
- Wat is de Europese identiteit?
- Wat is de identiteit van de Vlaming?
- …
EEN AANTAL KRIJTLIJNEN /INLEIDENDE OPMERKINGEN
- Eerste vaststelling: het lijkt alsof zowat alle grote problemen of
debatten in onze tijd op de een of de andere manier in verband
worden gebracht met de verlichting -> ecologie (verlichting als
begin van de plundering van de natuur/vooruitgangsdenken dat de
planeet kapot maakt), inburgering (onze verlichtingswaarden
onderschrijven/verlichting is de kern van de Europese identiteit, en
we moeten die beschermen), vrije meningsuiting (te koppelen aan
woke: is het rekening houden met de gevoeligheden van anderen
verlicht of antiverlicht), feminisme (verwaarlozing van
vrouwenrechten in de verlichting.
- Ook andere onderwerpen: dekolonisatie, discussies over
neoliberalisme, onderwijs, …
ALGEMENE KENMERKEN
, DE VERLICHTING : SITUERING
- Periode binnen de moderniteit
- Historische periode: 18e eeuw (de eeuw van de filosofie)
o Middeleeuwen – renaissance – verlichting
o Start begin van de wetenschappelijke revolutie
o Tussen dood van Louis XIV
- Onduidelijkheid op theoretisch vlak: één theorie of afzonderlijke
principes
o Geografische verschillen
- Filosofie
- Wetenschap en technologie
- Religie
- Politiek
KERNVRAAG : is de mensheid in een constante vooruitgang naar het
betere?
STELLING KARL MARX: de filosofen hebben de wereld slechts verschillend
geïnterpreteerd, het komt erop aan haar te veranderen
VERLICHTINGSDENKEN ->
Idealistisch vooruitgangsgeloof <-> berustend realisme
- Idealisme versus realisme
- Vooruitgangsgeloof versus nuchtere berusting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shauni2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 47561 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen