Sociaal recht is het deelgebied van het recht dat zich richt op de bescherming van de
sociale en economische rechten van werknemers en burgers.
Het sociaal recht kan onderverdeeld worden in twee grote onderdelen:
1. Arbeidsrecht
2. Socialezekerheidsrecht
HISTORIEK
ONZE SOCIALE ZEKERHEID: HET RESULTAAT VAN 150 JAAR (R)EVOLUTIE!
Half 19e eeuw: hongersnood en sociale ontwrichting
- Hongersnood door mislukte aardappeloogst
- Opkomst van de industrialisatie veroorzaakt neergang van de huisnijverheid
Gevolg: mensen trekken massaal naar de steden op zoek naar werk -> massale
armoede
Coalitieverbod: arbeiders mochten zich niet verenigen
MAAR verenigen zich toch in onderlinge bijstandsmaatschappijen
Idee leeft dat de overheid moet tussenkomen in sociale kwesties, geïnspireerd op het
model van kanselier Bismarck (DL)
1848: oprichting van de lijfrentekas door de overheid
Weinig succes
1866: coalitieverbod werd opgeheven
Het ontstaan van vakbonden, ziekenfondsen en vakverenigingen
1886: arbeidersprotesten en stakingen
Eerste sociale maatregelen door de overheid:
- Beperken van vrouwen- en kinderarbeid
- Uitbetaling van de lonen in cash geld
1903: eerste wet op de arbeidsongevallen
Kritiek: uitkering was beperkt tot helft van het loon
1928: wet voor tegemoetkoming aan gebrekkigen en verminkten
1930: wet op de kinderbijslag
1935: oprichting werklozenkassen door vakbonden
Ledenbijdragen aangevuld met subsidies van de gemeenten
1936: betaalde vakantiedagen
1944: besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid
1963: verhoging uitkeringen en versoepelingen uitkeringsvoorwaarden
1974: invoering brugpensioen en wet op het bestaansminimum
(Nu: leefloon)
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
Het socialezekerheidsrecht gaat over de bescherming van mensen tegen
inkomensverlies door ziekte, werkloosheid, invaliditeit, ouderdom of andere sociale
risico’s, vaak via wettelijke verzekeringen zoals de ziekteverzekering,
werkloosheidsuitkeringen en pensioenen
IDEOLOGIE EN BASISPRINCIPES
Ideologische achtergrond
België -> gemengd systeem
Bismarckiaanse elementen Beveridgiaanse elementen
Bijdrage gebaseerd systeem Universele uitkeringen en diensten
Gebeurtenissen kunnen iemand beletten normale beroepsinkomsten te hebben: ziekte,
invaliditeit, ouderdom, vroegtijdige dood van de kostwinner -> loonverlies
Gebeurtenissen kunnen iemands levensstandaard verlagen: ziektekosten en gezinslast ->
ontoereikend loon
Oplossing voor de sociale zekerheid;
1. Loonverlies -> vervangingsinkomen
2. Ontoereikend loon -> aanvullende inkomsten
3. Onvrijwillig niet beschikken over beroepsinkomen -> bijstandsuitkering
Indeling in klassieke sectoren en bijstand
De klassieke sectoren:
- Rust- en overlevingspensioen
- Werkloosheid
- Arbeidsongevallenverzekering
, - Beroepsziekteverzekering
- Gezinsbijslag
- Ziekte- en invaliditeitsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
- Zelfstandigen: sociale verzekering in geval van faillissement en stelsel van
uitkeringen bij geboorte en adoptie
Sociale bijstand:
- Leefloon
- Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
- Gewaarborgde gezinsbijslag
- Tegemoetkomingen aan gehandicapten
Bevoegdheid
Algemene regel (?)
Materies van algemeen belang Persoonsgebonden materies
Federale bevoegdheid Gemeenschapsbevoegdheid
Organisatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shauni2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,16. Je zit daarna nergens aan vast.