Samenvatting
Samenvatting lessen Burger en Bestuur 2024
- Vak
- F000816A
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Een samenvatting van alle lessen (met lesnotities)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 128 pagina's
Voorbeeld 4 van de 128 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
INLEIDINGActueel en veelvormig thema
- Resultaat van burgerbevraging niet altijd gevolgd
o Vb. fusie Borsbeek-Antwerpen toch doorgevoerd ondanks dat burgers tegen
stemden
- Protest door ontbreken of gebreken in beleid
o Vb. klimaatklevers
- Burgerinitiatieven : burgers doen iets voor algemeen belang, nemen plaats in van
bestuur
o Vb. watertank installeren
- Openbaarheid van bestuur, burgers kunnen documenten van OV inkijken
- Deliberatieve democratie : burgerpanels met gelote burgers (zoals in Oostkantons)
- Coproductie
o Vb. voedselbos
Participatie bestaat uit veel verschillende vormen
Participatie krijgt veel aandacht, besturen zet hierop in
Controversieel thema
- Punt 1 van kritiek : participatie blokkeert zaken
o Teveel participatie, burger krijgt te veel macht eigen belang voor algemeen
belang
o Vb. buurtcomité blokkeert bouwwerken
“Werkelijk alles stuit op protest, ook al zorgt een bouwproject ervoor dat
nieuwe mensen in de buurt komen wonen – iets dat bijvoorbeeld de
middenstand zou moeten toejuichen. We participeren onze manier van leven
kapot.”
- Punt 2 van kritiek : participatiesamenleving, wat doet overheid nog?
o Burgers moeten teveel zelf doen, OV schiet te kort waardoor burgers moeten
inspringen
o OV treedt terug en vervult taken niet naar behoren, burgers gedwongen om dit
zelf te doen
o = participatiesamenleving
o OV neemt vb. in de zorg steeds minder taken op
BURGER-BESTUUR: EEN COMPLEXE EN VEELVORMIGE RELATIE
Bestuur
- Politieke overheid
o Regering
o Parlement
- Ambtelijke overheid
o Administratie vb. dienst burgerzaken binnen gemeenten
- Semi-overheid
o Agentschappen met bepaalde vormen van autonomie (vb. EVA en IVA)
o Vb. De Lijn is een semi-overheidsorgaan
- samen: openbaar bestuur
- Maar hiernaast ook middenveld met publieke taken (= publieke sector)
- DUS: bestuur is veelvuldig, burgers komen met verschillende componenten in contact
,Burger
Verschillende burgerrollen
- = hoedanigheden waarin burger in contact komt met het bestuur
- Burger als kiezer
- Burger als partner
o Mee nadenken over politici over hoe zaken gerealiseerd kunnen worden
o Ook als tegenstander : plannen van bestuur in vraagstellen
- Burger als belastingsbetaler
o Burger verwacht goede besteding van belastingsmiddelen
- Burger als gebruiker
o OV verleent diensten aan burger
o Vb. paspoorten, veiligheid, rijbewijzen, onderwijs…
- Burger als klager
o Klachten melden en je wenst dat hier iets aan gedaan wordt
- Burger als onverantwoordelijke
o Verwachtingen van burger uit die stroken met normen
o Vb. geen politieke benoemingen
Gevolg: verschillende kwaliteitsdimensies
- Burger bekijkt bestuur vanuit verschillende rollen resultaat: andere blik op kwaliteit
dienstverlening
- Interne rolconflicten :
o Vb. zowel belastingbetaler (efficiëntie) als gebruiker (goede dienstverlening)
o Vb. niet te veel openingsuren (geld goed besteden) vs. toegankelijke
dienstverleningen
- Kiezer en partner:
o Beleidsvoering: spanning bevolking-vertegenwoordigers
o Oplossing : openheid, inspraak, referenda, …
- Belastingsbetaler en gebruiker:
o Klantgerichte dienstverlening klantvriendelijkheid, handvest van gebruiker
overheidsdiensten, meer duidelijke formulieren, …
o Organisatie van dienstverlening efficiëntie, minder hiërarchie,
netwerkorganisaties, …
- Klager:
o Klachtenmanagement: redelijke en billijke behandeling door bestuur
o Hoe? Motiveringsplicht, gelijkheidsbeginsel, ombudsman, …
- Onverantwoordelijke:
o Ethisch perspectief door voorlichting, codes, …
- Toepassing 1 : burger als belastingbetaler
We houden het budgettair tekort zo klein mogelijk, en streven naar een
begroting in evenwicht (…) We willen een gezonde, slanke maar krachtige
overheid, die elke euro omdraait, met een stevige dosis realisme
- Toepassing 2 : burger als gebruiker
, De lokale en Vlaamse overheden gaan ook radicaal digitaal. We mikken op een
“state of the art”-dienstverlening aan de burger, met zo weinig mogelijk
paperassen
- Toepassing 3 : burger als kiezer
Ook politiek moet meegaan met haar tijd. Burgers krijgen meer inspraak bij
lokale verkiezing. We schaffen de opkomstplicht af, net zoals de lijststem. En
we geven de burger meer invloed op de verkiezing van de burgemeester
- Toepassing 4 : burger als partner
De Vlaamse Regering wil een robuust beleid ontwikkelen dat streeft naar een
harmonieuze samenleving waarin kansen centraal staan, waarbij iedereen
bijdraagt aan onze samenleving en bouwt en vormgeeft aan het Vlaams
burgerschap. (...) De overheid kan dit echter niet alleen. Alle krachten in de
samenleving moeten worden geactiveerd en aangesproken, ook die van
individuele burgers, bedrijven, verenigingen en kennisinstellingen.
- Toepassing 5 : burger als belastingbetaler (efficiëntie), gebruiker (effectiviteit) en
partner (inspraak)
We blijven inzetten op het verder vereenvoudigen, verbeteren en versnellen
van procedures met het oog op een realisatiegericht en efficiënt
instrumentarium dat flexibel, toekomstbestendig is en gewapend tegen
(gerechtelijke) beroepsprocedures. (…) Zonder afbreuk te doen aan efficiënte
en effectieve inspraak laten we het maatschappelijk belang primeren boven de
individuele belangen
Verschillende burgerschapsstijlen
- Opdeling : hoe gedragen burgers zich effectief in interacties (Dejaeghere & Hooghe)
o Op basis van politieke interesse, politiek zelfvertrouwen en participatie:
Politieke Politiek Participatie
interesse zelfvertrouwen
Uitgebluste burger + + -
Conventioneel actieve + + +
burger
‘Monitorial citizen’ + + +
Verlegen burger + - -
Bescheiden burger + - +
Onbescheiden burger - + -
Opportunistische burger - + +
Passieve burger - - -
Instrumentele burger - - +
- 3 plusjes bij :
o Conventioneel actieve burger
Vooral participeren in conventionele participatie-instrumenten, op vraag
van OV
Vb. verkiezingen, hoorzitting, adviesraden…
o Monitorial citizen
Vooral participeren in uitdagende / onconventionele participatie
instrumenten
Burgers gaan het bestuur uitdagen
Vb. klimaatklevers
- Passieve burger is voornaamst aanwezig in Vlaamse samenleving
, Opvattingen over burgerschap
- Wat is het ideaalbeeld van een burger?
- Republikeinse opvatting
o Oorsprong : oude Rome en Athene
Burgers hebben rechten, maar hier stond iets tegenover
(burgerplichten)
Algemeen belang van stad mee invullen als vorm van dienstbaarheid
vanuit bevoorrechte positie, plicht om beleid mee vorm te geven
o Burgerplichten, dienstbaarheid, actieve invulling, oog voor het algemeen
belang
- Communautaristische opvatting
o Burger als lid van historisch gegroeide sociale gemeenschap, participatie in
civil society
o Mensen zijn onderdeel van lange schakel / keten, waarbij dat het belangrijk is
dat je onderhoudt van datgene wat krijgt en in betere of goede staat doorgeeft
aan kinderen, daarom is participatie belangrijk om die “erfenis” door te geven
- Liberale opvatting
o Oorsprong : Glorious Revolution
Staat is een OV dat beslag wil leggen op verschillende zaken (vrijheid,
inkomsten)
Burger moet participeren om OV te kunnen beperken
o Burgerrechten, bescherming van eigen individuele rechten
Burgerschapsnormen
- How important are the following behaviours for being a good adult citizen? (Hooghe &
Oser, 2015)
- 5 groepen van burgers
o Burgers zijn plichtgetrouw
Gehoorzamen, respect, hard werken, nieuws volgen…
Zwarte lijn met vierkantjes (15% van bevolking)
o Burgers zijn geëngageerd
Wakker liggen van wat gebeurd, nadenken over omgeving…
Burger mag protesteren als er een bedreiging is in directe omgeving
Zwarte lijn driehoekjes (30%)
o Andere types zijn combinatie van andere types
Grijze vierkantje : extreme vorm van plichtsgetrouwe burger (6%)
Burger werken enkel hard en gehoorzamen
= onderdanige burgers
Grijze kruisjes : goeie burger doet een beetje van alles, maar niet te
veel (13%)
Grijze bolletjes : een goede burger moet alles doen (35%)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kayceedaelman2801. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,56. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen