Samenvatting
Samenvatting algemene economie A
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
gegeven aan KUL Antwerpen - H 1,3,4,5,6,7,8,9,19,20,21, 22 (enkel publieke keuzetheorie)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 247 pagina's
Voorbeeld 4 van de 247 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Lobke Goossens KUL, 2024-2025Economie
Deel I : basisconcepten
Wat is economie?
definitie
Economics ≠ The Economy
Economics=sociale wetenschap : is de theoretische studie van hoe economieën
werken
The Economy = is het daadwerkelijke systeem van economische activiteit,
systeem van productie, verdeling en consumptie van goederen en diensten in
een bepaalde regio, land of wereldwijd.
→ De blik op economie is divers, maar algemeen:
Economie is de studie van keuzes en trade-offs die mensen maken om hun schaarse
middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten, om hun wensen en behoeften te vervullen.
Het draait om het efficiënter gebruiken van middelen om zoveel mogelijk output
te genereren met zo min mogelijk input. In dit proces worden keuzes gemaakt om
een optimaal evenwicht te vinden tussen wat gewild wordt en wat beschikbaar
is, rekening houdend met de beperkte middelen die beschikbaar zijn.
de input-outputrelaties zijn contextafhankelijk. Bij elke keuze of activiteit kunnen
verschillende inputs (middelen, tijd, inspanning) leiden tot verschillende outputs
(resultaten, voordelen, productiviteit).
• Het is belangrijk om eerst de situatie (de inputs en de gewenste outputs)
te beschrijven voordat we aanbevelingen doen (voorschrijven) over welke
keuzes het beste kunnen worden gemaakt. Een hypothese formuleren en
vervolgens vanuit een economische benadering te redeneren over wat de
optimale keuze zou moeten zijn.
▪ Dit betekent dat we eerst de context moeten analyseren
(bijvoorbeeld: wat zijn de doelen, welke middelen zijn beschikbaar,
wat zijn de trade-offs?), voordat we kunnen adviseren over de
meest efficiënte of wenselijke aanpak.
▪ Voorbeeld: je gaat geld in tijd anders inzetten als je behoefte is om
snel en goedkoop eten te hebben en genieten minder belangrijk is
1
,Lobke Goossens KUL, 2024-2025
Bindende voorwaarden / niet zo bindende voorwaarden
Bindende voorwaarden:
Je hebt nood aan keuzes maar er zijn beperkingen zoals inkomen, tijd, budget, talent,
concurrentie, …
Tijd en geld zijn bindend: je kan niet meer tijd creëren, maar je kan ze wel anders
invullen.
• Voorbeeld je betaald voor boodschappen aan huis / poetshulpen dit zorgt
ervoor dat jij meer tijd hebt voor andere dingen, het is een trade-off
Niet zo bindende voorwaarde
Door de acties die gehanteerd worden, zullen de gevolgen later pas gedragen worden (al
dan niet door iemand anders)
• Voorbeeld klimaat: We gaan los over de grens en passen ons gedrag
amper aan omdat dit enkel zorgt voor beperkingen op lange termijn, voor
andere generaties.
Holistische benadering
Een holistische benadering betekent het bekijken van een situatie, probleem of systeem
in zijn geheel, waarbij alle onderling verbonden onderdelen in overweging worden
genomen, in plaats van afzonderlijke, geïsoleerde aspecten.
De economie, maatschappij, aarde en samenleving modelleren a.d.h.v. kringlopen
Keuzes en beperkingen (Kate Raworth)
Een economisch systeem maakt deel
uit van een maatschappij die op zijn
beurt deel uit maakt van het
ecosysteem aarde
draagkracht staat centraal in
iedere cirkel: de cirkels
illustreren beperkingen
waarmee we geconfronteerd
worden
• levende en niet-levende materie: grondstoffen die we verbruiken
• overtollige materie: vervuiling
economie: om de menselijke behoeftes te voorzien zijn er goederen en diensten
(ook het ecosysteem verleent ons diensten zoals bestuiving van gewassen)
nodig. Het bestaat uit 4 interactieve onderdelen:
2
,Lobke Goossens KUL, 2024-2025
1. Huiselijk werk: (moestuin, kinderen opvoeden, klussen,…) gezinnen
zijn zelfvoorziennend
→ Gecreëerd door gezinnen:
▪ Collaboratieve commons: mensen ontwerpen iets samen
en delen het publiekelijk zoals Python.
▪ Deeleconomie: Deeleconomie is een economisch model
waarbij individuen goederen, diensten of ruimte delen, vaak
om middelen efficiënter te gebruiken en kosten te besparen
zoals carpoolen.
2. Markt: (bedrijven produceren groenten, laten klusjes uitvoeren,…)
goederen en diensten worden verkocht
3. Staat: kan de markt vervangen (onderwijs, gezondheidszorg,
wegeninfrastructuur, openbare veiligheid,…)
4. Gemeenschapsbezit = commons = Collectieve eigendom
▪ Een hulpbron die gedeeld kan worden door een groep mensen.
Verschillende mensen kunnen er samen gebruik van maken. Er is
niet echt één eigenaar, soms is een groep mensen eigenaar van de
hulpbron ,soms is niemand eigenaar
▪ Internationale visgronden, stadspark, gezinnen kunnen ook
commons creëren zoals voedselbedeling
• De vier elementen staan niet los van elkaar en er is heel wat interactie
mogelijk: bedrijven hebben werknemers nodig en men maakt gebruik van
de wegen om goederen tot bij klanten te krijgen.
• Er is niet zoiets als ‘de economie’ maar er zijn verschillende economieën
in verschillende regio’s die met elkaar kunnen integreren. Kan wel invloed
hebben op anderen hun leven bv. bestellen op Shein: mensen werken in
slechte omstandigheden.
Maatschappij: De economie heeft impact op de maatschappij en het
ecosysteem (vrijwilligerswerk, sociale ondernemingen, non-profits,…)
• Sociale aspecten & keuzegedrag: keuzes van de ene kunnen gevolgen
hebben voor het welzijn van een ander
▪ Sociale- en welzijnsaspecten: uitbuiting van de lageloonlanden
• Bepaalde zaken vallen uit de marktwerking maar zijn kern van sociaal
leven zoals buurthulp, notities delen, gratis concert,…
Veranderingen in het ecosysteem hebben impact op de maatschappij en de
economie: de economie verbruikt grondstoffen van de aarde en stoot
vervuilende stoffen uit
3
, Lobke Goossens KUL, 2024-2025
Doughnut eonomy – Kate Raworth
Volgens Raworth is het belangrijk dat beleid in
de 4 gebieden van de economie kijkt om
problemen zoals vervuiling te voorkomen en
het economisch beleid had geen zicht voor de
andere cirkels waardoor de plastieksoep en
opwarming van de aarde ontstaan is
Ze stelt dat de uitdaging voor de mensheid
is om de beperkte middelen van de planeet
te gebruiken om in de behoeften van
iedereen te voorzien, zonder de draagkracht
van de aarde te overschrijden.
Bovengrens
hiervan beschadigt het ecosysteem en maakt een duurzame economie onmogelijk.
Johan Rockström introduceerde het concept van 9 planetaire grenzen: de
beperkingen van het ecosysteem
• ‘safe operating space for humanity’ = situatie waarin geen enkele grens
overschreden wordt
▪ Verschillende grenzen zijn reeds overschreden zoals de uitstoot
van broeikasgassen en verlies van biodiversiteit
▪ Gedragsaanpassingen liggen moeilijk wegens de korte en lange
termijn: de voordelen van duurzaam handelen komen vaak pas
op lange termijn terwijl de kosten direct voelbaar zijn.
Ondergrens: sociaal fundament
Kate Raworth ontwikkelde de donuteconomie, die Rockströms planetaire grenzen
combineert met sociale fundamenten.
Het sociaal fundament omvat basisbehoeften zoals toegang tot water, voedsel,
onderwijs en gelijkheid. Deze zijn essentieel om een goede samenleving te
waarborgen. Deze ondergrenzen zijn gebaseerd op de Duurzame
Ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Het niet behalen ervan leidt tot sociale
ongelijkheid en armoede.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lobkegoossens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen