Samenvatting
Samenvatting Stralingsprotectie - vives
- Vak
- Instelling
Samenvatting, Stralingsprotectie Vives
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
chlovanhoenacker
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
examen !Stralingsprotectie
Examen: 13-01-2025 (8u30-10u30) Opdracht (infobundel!):
- MC, zonder giscorrectie - 10 pagina’s over stralingsbescherming
- vragen van 3 gastdocenten —> schrijfgerief + (literatuurstudie, gegevens verzamelen?)
rekenmachine - personeel en pt. beschermen tegen straling
- optimalisatie mogelijk? voorstel verbetering?
1. Wetgeving inzake stralingsbescherming
1. Inleiding
Wettelijke verplichting – KB 20/07/2001
Kunstmatige radioactiviteit
- Röntgen (1895) —> X-stralen
Natuurlijke radioactiviteit
- A.H. Becquerel (1896) —> Becquerel (Bq)
- Curie (1898) —> Curie (Ci)
Medische toepassingen —> RX (1912)
NU —> Internationale en nationale wetgeving
- stralingsprotectie is geïntegreerd in een algemeen beschermingsbeleid van het milieu, publiek,
werker en pt.
2. Radioactiviteit en ioniserende straling
2.1. Radioactiviteit en ioniserende straling
- bronnen van ioniserende straling
- radioactiviteit is een eigenschap van een stof —> natuurlijke & kunstmatige radioactiviteit
- Röntgen (X) straling —> opgewekt door elektrische generatoren
- Atoom
- = kern (nucleus) + elektron(en)
- kern bestaat uit protonen (+) en neutronen, rond de kern draaien elektronen
(-), de elektronen blijven in een baan met een bepaalde energie
- Isotoop
- atomen van een chemisch element met hetzelfde aantal protonen, maar een
verschillend aantal neutronen in de kern
- de chemische eigenschappen van atomen worden bepaald door het aantal protonen
en elektronen
- bij de overgang van een onstabiele kern naar een stabiele kern wordt er straling
uitgezonden
- stabiliteitslijn —> #protonen vs #neutronen
- Activiteit, radioactief verval, halveringst d
- Activiteit (A)
- = aantal kernen die transformeren (= desintegreren, stabiliseren) per seconde
- eenheid = Becquerel (Bq) = 1 desintegratie per seconde
- oude eenheid = Curie (Ci) —> 1 Ci = 37.109 Bq
Stralingsprotectie Pagina 1 van 46
ij
, - Radioactief verval
- = statistisch proces
- Vervalconstante (lambda) waarschijnlijkheid dat een radioactief atoom vervalt
per seconde
- —> speci ek voor een radionuclide
- N = N0 e- t
- exponentieel verval (aantal kernen i.f.v. tijd)
- Halveringstijd / halfwaardetijd (T1/2)
examen ! - = tijd nodig om de helft van de activiteit te verliezen
- radioactiviteit is tijdelijk:
- na een tijd T1/2 met een factor 2
- na een tijd 2 T1/2 met een factor 4
- na een tijd 3 T1/2 met een factor 8
- na een tijd 10 T1/2 met een factor 1024
bv. de halfwaardetijd van 99mTc is 6 u, bv. de halfwaardetijd van 131I is 8 dagen. De oorspronkelijke activiteit was 14,4
wat is de vervalconstante? MBq om 9u op 3 februari 2020. Wat is de activiteit op 27 februari om 9u?
Vervalconstante = Tijdsinterval = 24 dagen
= ln2 / T1/2 24 dagen = 3x het hal even van 131I
= 0, u na 3 hal evens is de beginactiviteit met een factor 8 verminderd —> 14,4
= 0,1155 /u MBq / 8 = 1,8 MBq
- Soorten straling (α, β, )
- deeltjesstraling
- 1. alpha (α)
- wordt tegen gehouden door papier, heel korte afstand
- 2. beta (β)
- wordt tegen gehouden door aluminium, iets langere afstand
- elektromagnetische straling
- 3. gamma ( ) —> X-straling
- wordt tegen gehouden door lood!, zeer lange afstand
- bij α, β komt er geen straling uit het lichaam
- bij komt er wel straling uit het lichaam —> zendt straling uit
- het doordringend vermogen van ioniserende straling hangt af van de snelheid
waarmee de energie wordt afgezet in materie
- LET = lineair energy transfer —> beschrijft hoe een ioniserend deeltje energie op
materie overdraagt
- hoge LET straling —> alpha (gemaakt om weefsel kapot te krijgen, nooit een
diagnostisch onderzoek, altijd therapie)
- lage LET straling —> Beta & Gamma (minder schade op korte afstand)
- relatieve biologische doeltre endheid
- alpha : DNA —> huid (blijft in opperhuid, stukje gaat kapot)
- beta : DNA —> huid —> weefsel
- gamma : DNA —> huid —> weefsel —> … gaat dieper doordringen in weefsel
- α-deeltje
- hoge LET (hoge radiotoxiciteit)
- treedt op bij zware kernen
- kleine penetratiediepte, ongeveer 10cm in lucht en 50 µm in weefsel
- wordt gebruikt om iets kapot te krijgen
Stralingsprotectie Pagina 2 van 46
𝜆 𝜸 fl 𝜆fi 𝜸 𝜆 𝜆fl 𝜸 ff
, - β-straling
- 2 soorten —> β- en β+ verval
- β- verval: te veel neutronen
- e-: vrij beperkte penetratiediepte in weefsel —> lage LET, elektron
- bv. SIRT (selectieve interne radiotherapie) —> voor pt’n met niet-operabel HCC
—> 2 effecten: straling, embolisatie
- β+ verval: te weinig neutronen
- omgekeerde proces van β-
- positron = antideeltje van e- (zelfde massa, tegengestelde lading)
- annihilatie straling
- bv. PET radiofarmaca (Fluor 18)
- -verval
- elektromagnetische straling (geen massa, geen lading)
- grote penetratiediepte
- lage LET (radiotoxiciteit)
- indirect ioniserend
- bv. SPECT radiofarmaca (bv, injectie)
- elektromagnetische straling
- ioniserende straling —> scheidingslijn tussen ultra-violet en x-rays
- x-straling en gamma straling wekken we meestal op, kosmische straling niet
- Natuurl ke radioactiviteit
- kosmische straling
- altijd aanwezig op aarde, mate van blootstelling is verschillend van waar je je bevindt
- stralingsbelasting is hoger bij een vlucht dan bv. een boottocht
- radioactiviteit in de bodem (Radon: Rn)
- edelgas: blootstelling door inademing
- natuurlijke radioactieve isotopen zijn alom tegenwoordig in de natuur, ook in voedsel
en levende wezens (de mens is zelf ook een radioactieve bron door de aanwezigheid
van natuurlijk radioactief kalium)
- Kunstmatige radioactiviteit
- radioactieve isotopen die niet natuurlijk op aarde voorkomen worden aangemaakt
voor toepassingen in geneeskunde, industrie en onderzoek
- X-stralen (Röntgen)
- kunstmatige productie van elektromagnetische X - stralen door een röntgenbuis
- röntgenbuis / x-stralen buis
- = elektronenbuis waarin elektronen versneld worden d.m.v. een sterk elektrisch
veld (30 – 150 keV) en vervolgens botsen op een metalen plaat =doel of target
- zend elektronen uit, meestal 2 lamenten (2 focale spots, kleine spot nodig
voor hoge spatiale resolutie)
- roterende anode staat onder kleine hoek (absorptie x-stralen verkleinen) —>
staat altijd te draaien, gaat gepaard met veel warmte, door rotatie ga je warmte
verspreiden over heel je plaatje
- heeft ook een koelsysteem (belangrijk, gaat gepaard met veel warmte!)
- glazen omhulling in hoog vacuum
- loodafscherming (enkel x-stralen door venster behuizing laten verlaten)
- lamp en spiegel + lter
- industriële toepassingen —> energie productie, gammagra e, sterilisatie van
medische materiaal, doorstraling van voedingsmiddelen, tritium in noodverlichting, …
Stralingsprotectie Pagina 3 van 46
𝜸 ij fi fi fi
, - medische toepassingen
- radiologie —> planaire x-stralen beeldvorming, mammogra e, tomogra sche
beeldvorming, interventionele x-stralen beeldvorming
- radiotherapie —> lineaire versneller, IORT, inwendige bradytherapie
- nucleaire geneeskunde —> diagnose (oncologie, cardiologie, orthopedie,
neurologie), therapie (oncologie)
- laboratoria —>
- .
het aantal appels dat valt kan
vergelijken worden met Becquerel
(aantal disintegratie per seconde)
2.2. Basisbegrippen
het aantal appels dat de slapende
- Veel gebruikte eenheden (Bq, Sv) man valt kan vergeleken worden met
- activiteit —> Becquerel (Bq) Gray (geabsorbeerde dosis)
- 1 disintegratie / sec het effect op te lichaam, gebaseerd
op het gewicht van de appels kan
vergeleken worden met Sievert
- geabsorbeerde dosis —> Gray (effectieve dosis)
- 1 joule (J) / kg)
- equivalente dosis —> Sievert (Sv)
- type en energie van de straling
- e ectieve dosis —> Sievert
- biologische effecten, speci eke sensitiviteit van weefsels/organen
- Bestraling/besmetting
- 1. externe bestraling
- 2. externe besmetting (= contaminatie)
- 3. interne besmetting (= contaminatie) & interne bestraling
2.3. Dosisbelasting door medische beeldvorming
- Populatie dosis
- gem. 4 mSv/jaar
- België: 48% medisch, Europa: 12% medisch
- grootste deel door CT onderzoeken (geeft ook meer straling dan gewone RX)
- Aantal onderzoeken
- /
- Medische blootstelling: dosis en dosisspreiding
- dosis ten gevolge van X-stralen onderzoeken = aantal onderzoeken x dosis per
onderzoek
- dosisspreiding binnen eenzelfde onderzoek —> patiënt, beeldkwaliteit, toestel,
uitvoerder
3. Biologische e ecten van ioniserende straling
3.1. Effecten en dosis
- ioniserende straling veroorzaakt DNA schade (Desoxyribonucleïnezuur, bevat genetische
informatie voor celgroei, cellulaire voortplanting en functie)
- direct door DNA-streng op te slaan en te ioniseren
- indirect door creëren van reactieve zuurstof soorten die met DNA zullen interageren
- DNA dubbelstreng breuken zijn het gevaarlijkste —> cellen in ons lichaam hebben herstel
mechanismen ingebouwd, kan als het niet te uitgebreid is, maar fouten zijn mogelijk =
schadelijke gevolgen
Stralingsprotectie Pagina 4 van 46
ff
ff fi fi fi
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlovanhoenacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,63. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 65040 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
Laatst bekeken door jou
Voordeelbundel ·
O'HARE EXAM BUNDLE DEAL
Samenvatting ·
Basics for data analysts
Presentatie ·
Essay Kernenergie Havo 5
Samenvatting ·
Applied science Unit 2 B
Samenvatting ·
Samenvatting- Immunologie
Presentatie ·
PO tuinkers zonder licht
Samenvatting ·
Fundamentele pragmatiek 1
Samenvatting ·
Samenvatting Deontologie
