Inleiding ................................................................................................................. 6
Wat is penologie? .......................................................................................................... 6
Bestraffing als complex gegeven/instituut ...................................................................... 6
Empirisch onderzoek ..................................................................................................... 7
Begrippen ...................................................................................................................... 7
Penologie en penitentiair recht ...................................................................................... 8
Straffen een penologische introductie.................................................................... 9
Juridische indeling ......................................................................................................... 9
Toepassing van straffen ............................................................................................... 10
Straffen in de gemeenschap ......................................................................................... 10
De doodstraf .........................................................................................................13
Begrippen .................................................................................................................... 13
Wereldwijd .................................................................................................................. 13
In Europa ..................................................................................................................... 14
In België....................................................................................................................... 15
De Verenigde Staten van Amerika ................................................................................. 18
Visies op de doodstraf.................................................................................................. 19
Internering, TBS en beveiligingsperiode.................................................................21
Internering ................................................................................................................... 21
Geschiedenis ................................................................................................................................... 21
Internationale kritiek op België nam toe ........................................................................................... 23
Wet 5 mei 2014 betreffende de internering ....................................................................................... 24
De praktijk? ...................................................................................................................................... 28
Geïnterneerde personen zonder verblijfsrecht ................................................................................. 30
Terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank (TBS) ..................................... 31
Wet van 26 april 2007 ....................................................................................................................... 31
Cijfers .............................................................................................................................................. 32
Uitvoering......................................................................................................................................... 32
Nieuw strafwetboek ......................................................................................................................... 33
Maatschappelijke benadering ...............................................................................48
Deel 1: Bestraffing als maatschappelijke praktijk en keuze ........................................... 48
Statistieken ...................................................................................................................................... 48
Deel 2: maatschappelijke aspecten van penaliteit ........................................................ 54
David Garland (1990): Punishment and Modern Society ................................................................... 54
Durkheim’s expressief perspectief ................................................................................................... 54
Marxistisch sociaal-economisch perspectief ................................................................................... 56
Angela Davis: link met rassenstrijd ................................................................................................... 56
Loïc Wacquant: link met rassenstrijd ............................................................................................... 57
Weber rationaliseringsperspectief (1864 – 1920) .............................................................................. 58
Beheersen van risico’s ..................................................................................................................... 58
Foucaults disciplineringsperspectief ............................................................................................... 59
Elias’ civilisatieproces ...................................................................................................................... 60
Conclusie: Bestraffing als Sociaal-Cultureel Instituut .................................................. 61
Het Belgisch penitentiaire beleid ..........................................................................62
Voor 1830..................................................................................................................... 62
Vanaf 1830 – cellulair systeem ..................................................................................... 63
Gevangenissen in Belgie .............................................................................................. 63
Het interbellum ........................................................................................................... 67
Na WOII ....................................................................................................................... 68
Opkomst gemeenschapsregime ...................................................................................................... 68
Start van de Humaniseringsbeweging............................................................................................... 68
Classificatie van gedetineerden (veiligheid als criterium) ................................................................. 68
Resocialiseringsbeweging (Internationaal) ....................................................................................... 69
Jaren '70: Veranderend Penitentiair Landschap ................................................................................ 70
Vanaf 1980 – heden ...................................................................................................... 70
Belangrijke thema’s vanaf de jaren 1980 .......................................................................................... 70
gevangenisoverbevolking ................................................................................................................. 71
2
, Belgisch beleid – jaren 80 ................................................................................................................. 72
Vanaf jaren ’90 – Oriëntatienota straf- en gevangenisbeleid ............................................................. 72
Expansionisme ................................................................................................................................. 73
Categorieën gedetineerden .............................................................................................................. 75
Reductionisme ................................................................................................................................. 76
Beleidsopties ................................................................................................................................... 76
Situatie vandaag............................................................................................................................... 78
Wat zeggen de cijfers ................................................................................................... 79
Gevangenissen verspreid over het land – oktober 2024 .................................................................... 79
Evolutie van de gevangenisbevolking ................................................................................................ 79
Hoe komt de gevangenispopulatie tot stand? ................................................................................... 80
Categorieën gedetineerden of ‘wettelijke toestand’ ......................................................................... 81
Gedetineerden met niet-Belgische nationaliteit ............................................................................... 82
Een aantal bijzondere problematieken ......................................................................... 84
Suicide ............................................................................................................................................. 84
Druggebruik ..................................................................................................................................... 85
Gezondheidstoestand van gedetineerden ........................................................................................ 85
Gevangeniscapaciteit ...................................................................................................................... 86
Europese detentiestandaarden en monitoring .......................................................87
De Raad van Europa ..................................................................................................... 87
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) ............................................... 87
EVRM Art. 3 ...................................................................................................................................... 87
EVRM en EHRM in België .................................................................................................................. 88
Europees Hof voor de Rechten van de Mens ..................................................................................... 89
Internering – EHRM ...................................................................................................... 90
Aerts v. België (1998) ........................................................................................................................ 90
De Donder & De Clippel v. België (2011) ........................................................................................... 92
Opeenstapeling van veroordelingen ................................................................................................. 93
Europees Verdrag ter Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende
Behandeling of Bestraffing (1987) ................................................................................. 95
Europees Comité ter Preventie van Foltering (CPT) ........................................................................... 95
CPT en België ................................................................................................................................... 96
Samenspel CPT en EHRM ............................................................................................. 97
Sylla & Nollomont v. België (2017) .................................................................................................... 98
European Prison Rules ................................................................................................. 99
Nelson Mandela Rules (1955, herzien in 2015) ................................................................................. 99
Bangkok Rules (2010) ....................................................................................................................... 99
European Prison Rules (2020) ........................................................................................................ 100
, G. Sykes (1958): vijf detentiepijnen ................................................................................................. 102
Deprivaties: aanpassingen ............................................................................................................. 103
Importatietheorie van subculturen ................................................................................................. 103
Leefklimaat ............................................................................................................... 104
Nieuwe ontwikkelingen .............................................................................................. 105
Crewe (2011): nieuwe detentiepijnen ............................................................................................. 105
Crewe & Ivens (2020): Vormen van institutionele grip op personen ................................................. 106
Onderzoeksontwikkelingen ............................................................................................................ 106
Voorbeelden: economische ongelijkheid en detentie-ervaringen ................................................... 107
Belang van intersectionaliteit in studies naar detentieervaringen ................................................... 108
Verschillende gevangenissen ..................................................................................... 108
Open Inrichtingen........................................................................................................................... 108
Overbevolking & delen van cellen ................................................................................................... 109
Geest van de wet – letter van de wet ........................................................................... 113
Inwerkingtreding ........................................................................................................ 114
Indeling en bestemming ............................................................................................. 115
Toezicht (art. 20–31) ................................................................................................... 115
Detentieplanning (art. 35-40) ...................................................................................... 117
Materiële levensvoorwaarden (art. 41-47) ................................................................... 118
Samenlevingsvoorwaarden (art. 48-52) ....................................................................... 118
Contact met de Buitenwereld ..................................................................................... 119
Arbeid (Art. 81-86) ...................................................................................................... 121
Gezondheidszorg ....................................................................................................... 122
Sociale Hulp- en Dienstverlening & Juridische Bijstand (Art. 102-104).......................... 122
Orde, Veiligheid en gebruik van Dwang ....................................................................... 122
Controlemaatregelen: Fouillering ................................................................................................... 123
Veiligheidsmaatregelen .................................................................................................................. 123
Maatregelen van Rechtstreekse Dwang (Art. 119-121) .................................................................... 124
Tuchtmaatregelen .......................................................................................................................... 125
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper awamariedg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,48. Je zit daarna nergens aan vast.