Samenvatting

Samenvatting Sociaal Recht HoGent + lesnotities + slides

2 keer verkocht

Vak
Sociaal recht

Instelling
Hogeschool Gent (HoGent)

Dit is een samenvatting geschreven voor het vak sociaal recht dat gegeven wordt in het 2e bachelor sociaal werk in HoGent. Het bevat alle leerstof die gegeven is door Veerle Van Den Bogaerd, inclusief extra lesnotities en ppt's.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 67 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 2 januari 2025
Aantal pagina's 67
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

Volgen

michelledeserranno Lid sinds 2 jaar 23 documenten verkocht

€6,66

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Sociaal recht
INLEIDING

Wat is sociaal recht?
Sociaal recht

- Deelgebied van recht dat zich richt op bescherming van sociale en economische rechten
van werknemers en burgers
- Kan in 2 grote delen worden onderverdeeld
 Arbeidsrecht:
o Tussen werkgevers en werknemers
o Bescherming sociale risico’s, ouderdom, …

 Sociale zekerheidsrecht:
o Kindergeld, vervangingsinkomen, rem geld dokter, …
o Inkomensverlies, werkloosheid, invaliditeit, wettelijk verzekeringen

Historiek
Sociale zekerheid

Resultaat van 150 jaar (r)evolutie

19e eeuw: hongersnood en sociale ontwrichting

- Hongersnood door mislukte aardappeloogst
 Basisvoedsel voor armen, maar oogst mislukte -> meer sociale onrust en
voedseltekorten
- Opkomst industrialisatie veroorzaakt neergang huisnijverheid
 Gevolg: mensen trekken naar steden op zoek naar werk -> massale armoede
o Arbeiders mogen niet verenigen (=coalitieverbod), doen dit toch -> onderlinge
bijstand
 Reden verbod: Opstanden en stakingen voorkomen, arbeiders moeten zelf
onderhandelen over loon en hun arbeidersomstandigheden
 Onderlinge bijstand: voorloper sociale zekerheid -> opgericht door geschoolde
arbeiders, voorzien in ziekte en pensioenfondsen
o Veel arbeiders, lonen konden laag gehouden worden -> overaanbod arbeiders
 Ontstaan beluiken (=kleine arbeiderswoningen)
o Ontstaan idee dat overheid moet tussenkomen in sociale kwesties geïnspireerd op
model Bismarck
 1848: oprichting lijfrentekas overheid -> weinig succes door lage inkomen
arbeiders
 1866: coalitieverbod verdwijnt -> ontstaan vakbonden, ziekenfondsen,
vakverenigingen
 1886: arbeidersprotesten stakingen -> 1e sociale maatregelen overheid
 Beperken vrouwen- en kinderarbeid
 Uitbetaling van lonen in cash geld

1

, 1903: 1e wet op arbeidsongevallen -> uitkering was beperkt tot helft loon
 Arbeiders waren hiervoor verantwoordelijk voor eigen ongevallen
 Werkgevers werden verplicht om schadevergoeding te betalen als het
ongeval plaats vindt op het werk
 1928: wet tegemoetkoming aan gebrekkigen en verminkten
 1930: wet kinderbijslag
 Bedoeld om geboortecijfer te stimuleren, in praktijk gezin met meerdere
kinderen te ondersteunen
 1935: oprichting werklozenkassen door vakbonden -> ledenbijdragen
aangevuld met subsidies van gemeenten
 1936: betaalde vakantiedagen -> 6 dagen per jaar
 1944: besluitwet betreffende maatschappelijke zekerheid -> verplichte sociale
verzekering voor alle arbeiders en bedienden
 Bevat ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioenen,
kinderbijslagregeling, werkloosheidsverzekering, jaarlijkse vakantie
 1963: verhoging uitkeringen en versoepelingen uitkeringsvoorwaarden
 1974: invoering brugpensioen en wet op bestaansminimum (=nu leefloon)
 Dragen nog steeds gevolgen mee van brugpensioen, heeft veel
gevraagd van ons sociale zekerheidsstelstel

2

,DEEL 1: SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT

1. Ideologie en basisprincipes
IDEOLOGISCHE ACHTERGROND

Kanselier Otto Von Bismarck

- Basis van eerste moderne sociale zekerheidsstelsels
- Doel: arbeidersklasse beschermen tegen risico’s van arbeid
- Solidariteit binnen werkende bevolking -> sociale bescherming komt voort uit deelname
van arbeidsmarkt
 Gezamenlijk belang werkgevers en werknemers dat mensen werken
 Inkomensbescherming
 Langdurig zieken krijgen minder -> dragen minder bij

Lord William Beveridge

- Gebaseerd op principes van universele toegang en gelijkheid
- Sociaal vangnet dat elk individu beschermt ongeacht arbeider achtergrond
- Breed sociaal vangnet -> vermindert armoede en sociale ongelijkheid
- Nadeel: grotere belastingdruk

Tabel: overzicht ideologische achtergrond

- Personeel toepassingsgebied
 Bismarckiaans: was oorspronkelijk bedoeld voor mensen die werken of hebben gewerkt
 Beveridgiaans: alle inwoners van hun land ongeacht arbeidersstatus
- Uitkering
 Bismarckiaans: kijken naar levensstandaard, kijken naar eerdere inkomen en bijdragen
van mensen
 Beveridgiaans: forfaitair -> inkomen staat vast, niet afhankelijk van vorige inkomen
persoon, iedereen heeft minimum bestaansniveau
3

, - Administratie
 Bismarckiaans: sociale partners -> werkgevers en werknemersorganisaties, overheid
speelt controlerende rol, maar niet direct betrokken
 Beveridgiaans: centrale rol overheid -> uitkeringen en diensten worden door overheid
gereguleerd en uitbetaald
- Financiering
 Bismarckiaans: bijdragen van werkgevers en werknemers -> gebaseerd op loon
werknemer, hoe hoger het loon, hoe hoger het bedrag dat je moet afstaan
 Beveridgiaans: gefinancierd door algemene belastingen -> iedereen draagt bij
ongeacht je arbeidsstatus, zorgt voor basisbescherming

België nu: gemengd systeem

- Bismarckiaanse elementen
 Bijdrage gebaseerd systeem: voornamelijk werknemers en werkgevers
 Inkomensgerelateersde uitkering: vb. pensioen, ziekte, werkloosheid
 Beheer sociale partners: werkgeverorganisatie, vakbonden, overheid
- Beveridgiaanse elementen
 Universele uitkeringen en diensten: vb. kinderbijslag
 Minimum bestaanszekerheid: vb. leefloon
 Overheid uitvoerder van sociale voorzieningen: vb. onderwijs, gezondheidszorg, sociale
huisvesting
- Uitgebreid krachtig systeem
 Bismarckiaans: inkomst gerelateerde inkomsten
 Beveridgiaans: universele toegang tot sociale voorzieningen
o Hybride systeem: robuust en inclusief -> blijft evolueren naar behoeftes van de
samenleving

Evolutie België

- Start: nachtwakersstaat (19e eeuw – begin 20e eeuw)
 Overheid hield zich enkel bezig met basisfuncties zoals ordehandhaving, beschermen
van eigendommen, waarborgen nationale veiligheid
 Economie: staat gaat zich zo min mogelijk moeien -> vrije markt zal voor welvaart
zorgen
o Er was economische groei, maar grote ongelijkheid -> sociale onrust

- Verzorgingsstaat (midden 20e eeuw)
 Overheid nam verantwoordelijkheid voor welzijn van haar burgers
o Invoering sociale zekerheidssystemen
o Financiering: werkgevers, werknemers, overheid

- Actieve welvaartsstaat (eind 20e eeuw – heden)
 Overheid gaat actief participatie in samenleving en arbeidsmarkt bevorderen
o Werkloosheidsuitkering: middel om hen te ondersteunen en aan te moedigen om te
werken
o Burgers hun eigen welzijn te laten verbeteren

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelledeserranno. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.