Volledige samenvatting RV, gebruik gemaakt van het boek, de ppt, en de lessen. Enkel opgenomen in de samenvatting wat behandeld is in de les (AJ 24-25)
RECHTSVERGELIJKING
Inhoudsopgave
Deel 1: algemene principes.............................................................................2
1. Wat is rechtsvergelijking?........................................................................................... 2
1.1 begrip.................................................................................................................... 3
1.2 Discipline of methode?...........................................................................................3
1.3 Soorten rechtsvergelijking.....................................................................................3
1.4 Relaties met belendende (maar verschillende) rechts- en wetenschapsdomeinen 4
2. Waarom rechtsvergelijking?........................................................................................5
2.1 Algemeen............................................................................................................... 5
3. Hoe het recht vergelijken?.......................................................................................... 8
3.1 Methoden van rechtsvergelijking...........................................................................8
3.2 bijzondere aandachtspunten................................................................................12
3.3 Bescheidenheid en moed.....................................................................................14
4. Hoe gaan we landen groeperen?...............................................................................15
4.1 Rechtsfamilies...................................................................................................... 15
4.2 Overname van recht............................................................................................ 17
Deel 2: overzicht van enkele sleuteljurisdicties..............................................20
1. overzicht en structuur............................................................................................... 20
2. België........................................................................................................................ 20
2.1 Historisch kader................................................................................................... 20
2.2 staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................21
2.3 Onderlinge verhouding van de rechtsbronnen.....................................................22
2.4 Indeling en algemene benadering van het recht..................................................23
2.5 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................23
2.6 Invloeden............................................................................................................. 24
3. Nederland................................................................................................................. 24
3.1 Historisch kader................................................................................................... 24
3.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................26
3.3 Onderlinge verhouding rechtsbronnen.................................................................28
3.4 Indeling en algemene benadering van het recht..................................................29
3.5 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................30
3.6 Invloeden............................................................................................................. 31
4. Frankrijk.................................................................................................................... 31
4.1 Historisch kader................................................................................................... 31
4.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................33
4.3 onderlinge verhouding van de rechtsbronnen......................................................35
4.4 indeling en algemene benadering van het recht..................................................36
4.5 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................37
2.6 invloeden............................................................................................................. 39
5. Duitsland................................................................................................................... 40
5.1 Historisch kader................................................................................................... 40
5.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................41
5.3 Onderlinge verhoiuding van de rechtsbronnen....................................................43
5.4 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................44
5.5 Invloeden............................................................................................................. 45
6. Verenigd Koninkrijk................................................................................................... 45
1
, 6.1 Historisch kader................................................................................................... 45
6.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................47
6.3 Onderlinge verhouding van de rechtsbronnen.....................................................51
6.4 Indeling en algemene benadering van het recht..................................................52
6.5 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................53
6.6 Invloeden............................................................................................................. 54
7. Verenigde staten van Amerika..................................................................................54
7.1 Historisch kader................................................................................................... 54
7.1 Staatstructuur en rechtsbronnen........................................................................56
7.2 Onderlinge verhouding van de rechtsbronnen.....................................................59
7.3 Indeling en algeme benadering van het recht......................................................60
7.4 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................62
7.5 Invloeden............................................................................................................. 64
8. China......................................................................................................................... 64
8.1 Historisch kader................................................................................................... 64
8.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................66
8.3 Onderlinge verhouding van de rechtsbronnen.....................................................68
8.4 Algemene benadering van het recht....................................................................68
8.5 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................69
8.6 invloeden............................................................................................................. 70
9. Rusland..................................................................................................................... 70
9.1 Historisch kader................................................................................................... 70
9.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen........................................................................71
9.3 onderlinge verhouding van de rechtsbronnen......................................................72
9.4 Gerechtelijke organisatie.....................................................................................73
9.8 Invloeden............................................................................................................. 74
10. Japan....................................................................................................................... 75
10.1 Historisch kader................................................................................................. 75
10.2 Staatsstructuur en rechtsbronnen......................................................................76
10.3 Onderlinge verhouding van de rechtsbronnen...................................................78
10.4 Indeling en algemene benadering van het recht................................................79
10.5 Gerechtelijke organisatie...................................................................................79
10.6 Invloeden........................................................................................................... 80
11. Islamitisch recht...................................................................................................... 81
11.1 Historich kader................................................................................................... 81
11.2 rechtsbronnen.................................................................................................... 82
11.3 Verhouding tot het internationale recht.............................................................84
11.4 Gerechtelijke organisatie en staatstructuur.......................................................85
DEEL 3: rechtsvergelijking in publiek- en privaatrecht....................................86
1. Persoon en zijn familie..............................................................................................86
1.1 Individu, persoonlijkheid, staat en handelingsbekwaamheid...............................86
1.2 Verticale familieverhoudingen.............................................................................89
1.3 Horizontale familieverhoudingen.........................................................................91
DEEL 1: ALGEMENE PRINCIPES
1. WAT IS RECHTSVERGELIJKING?
2
,1.1BEGRIP
Rechtsvergelijking = vergelijken van, dit is het onderzoeken van verschillen en gelijkenissen
tussen, twee of meer rechtsstelsel of welbepaalde onderdelen ervan (rechtstak,
normengeheel, instelling of rechtsbegrip).
- Waarom zijn die verschillen er? Uitleg vinden waarom de verschillen/
gelijkenissen er zijn die we vaststellen
- Opgelet: misleidende Franse en Engelse benamingen is geen rechtstak
op zichzelf, in tegenstelling tot wat Franse en Engelse benaming ons
misschien doen geloven
o Droit comparé
o Comparative law
1.2 DISCIPLINE OF METHODE?
Rechtsvergelijking is geen tak van het recht, maar juist een metajuridische wetenschap of discipline.
- Discipline (op zich) of methode? Beide!
o Rechtsvergelijking als methode maakt dat je op een
wetenschappelijk verantwoorde wijze recht vergelijkt
▪ Methodologische regels
▪ Dit kan via diverse wegen afhankelijk van gestelde doel
o Rechtsvergelijking als wetenschappelijke discipline is het
geheel van op wetenschappelijke wijze verzamelde kennis
inzake vergelijking van rechtsstelsels of onderdelen ervan
▪ Deze kennis is opgebouwd o.b.v. onderzoek volgens de
rechtsvergelijkende methode, maar ook o.b.v. andere valide
wetenschappelijke methoden en de kennis uit andere
wetenschapsdisciplines (bv. historisch, economisch of
sociologisch onderzoek)
• Andere wetenschappen zijn soms nodig om te
verstaan wat je vindt
Bv. Ik vind dat het recht in Ierland lijkt op het recht in het Verenigd
Koninkrijk -> historisch verklaarbaar doordat VK lange tijd in Ierland de
baas was (kan je uit de pure vergelijking niet halen).
Rechtsvergelijkend onderzoek is steeds onvolmaakt.
- Wees bewust van uw beperkingen! Echter geen vrijbrief voor slechte
kwaliteit
1.3 SOORTEN RECHTSVERGELIJKING
Klassiek: vergelijking van rechtstelsel van landen.
Bv. Belgisch recht vs. Frans recht; Belgisch familierecht vs. Frans familierecht.
- = inter-nationale rechtsvergelijking
- Echter, ook:
o Inter-international rechtsvergelijking
▪ Internationaal- en supranationaalrechtelijke
normeringsgehelen of -regels vergelijken
▪ Bv. grondrechtsbescherming in EVRM vs.
grondrechtenbescherming in HVEU.
o Intra-nationale rechtsvergelijking
3
, ▪ Recht van deelstaten vergelijken binnen eenzelfde land
▪ Bv. Franstaling onderwijsrecht vs. Vlaams onderwijsrecht;
politiereglementen van Leuven, Gent en Brugge gaan
vergelijkingen op nachtlawaai.
o Particulier-rechtsvergelijking
▪ Recht van niet- of niet-zuiver-publiekrechtelijke entiteiten
vergelijken
▪ Bv. regels inzake fairplay van verschillende sportbonden;
sanctiebeleid van verschillende sportbonden voor sporters
die doping genomen hebben; huwelijksrecht katholieke vs.
orthodoxe kerk.
o Zuiver interne rechtsvergelijking
▪ Binnen eenzelfde rechtsstelsel begrippen gaan vergelijken
▪ Belang voor eenduidigheid begrippen
▪ Bv. loonbegrip in arbeidsrecht, sociale zekerheid en in
fiscaliteit gaan vergelijken; pensioenregelingen van
werknemers, zelfstandigen en ambtenaren vergelijken.
o Inter-temporele rechtsvergelijking
▪ Vergelijken van momentopnames (foto’s) van
rechtsordeningen op verschillende punten in de tijd
▪ <-> rechtsgeschiedenis: kijken naar film (hoe zijn zaken
geëvolueerd)
o Een combinatie van voorgaanden
Vraag die opduikt: wat vergelijken we?
- Het ‘recht zoals het in de boeken staat’ of het ‘levend recht’?
o Belangrijk: zelfde gezichtspunt aanhouden
▪ Vergelijking van levend recht in één land met het recht in de
boeken in een ander land is uit den boze!
o Dogmatisch vs. functionele rechtsvergelijking
▪ Niet veel belang
o Micro- vs. macro-rechtsvergelijking
▪ Eerder glijdende schaal
1.4 RELATIES MET BELENDENDE (MAAR VERSCHILLENDE) RECHTS- EN
WETENSCHAPSDOMEINEN
Rechtsvergelijking valt te onderscheiden met bepaalde zaken:
- Rechtsvergelijking <-> buitenlandrechtskunde! Maar wisselwerking:
o Buitenlands recht maar beschrijfbaar via rechtsvergelijkende
methode
▪ Puur een buitenlandsrechtssysteem beschrijven is
geen rechtsvergelijking, maar je kan dat maar doen
mits je gebruik maakt van methodologie van RVG
o Rechtsvergelijking veronderstelt kennis van te vergelijken
buitenlands recht
▪ Als je aan rechtsvergelijking doet, begin je vaak met
het beschrijven van het buitenlandsrechtsstelsel
▪ Opmerking: eigen recht wordt voor de vergelijking best
‘buitenlands recht’
- Juridisch tolken en vertalen verschilt van rechtsvergelijking,
maar: analoge opmerkingen als voor buitenlandrechtskunde
o Vereist rechtsvergelijkende kennis, maar is geen rechtsvergelijking
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janavleminckx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,16. Je zit daarna nergens aan vast.
