1.1. WAT IS ECONOMIE?
Economie = een menswetenschap die het gedrag van mensen gaat voorspellen
· Gaat uit van het concept “Homo Economicus” = mens handelt vanuit een rationeel standpunt
· In werkelijkheid: mens handelt vaak vanuit emoties & gevoelens
→ niet elke beslissing verloopt rationeel
→ niet elke keuze is efficiënt / kostenbesparend
Homo Economicus = iedere economische speler, hetzij een consument, hetzij een producent of de
overheid, is altijd op zoek om een zo groot mogelijk voordeel te behalen met zo min mogelijk moeite
Welvaart = de mate waarin elke speler zijn behoeftes vervuld met de beschikbare schaarse middelen
die hij/zij daarbij heeft
→ Behoeftes vaak beperkt door schaarse middelen
Schaarse middelen = financiële middelen, tijd, uitgebouwd sociaal netwerk (recources)
Schaarsheid = een situatie waarbij de behoefte-invulling wordt beperkt door het gebrek aan oneindige
middelen
Een speler moet altijd een keuze maken en zal altijd zo rationeel mogelijk handelen.
Ceteris Paribus = “al de rest gelijkblijvend”
→ Gedrag is voorspelbaar ALS we al de rest buiten beschouwing laten !
· Verandering vaststellen & kijken wat die verandering teweegbrengt voor de actor
· Veronderstellen dat alle andere variabelen onveranderd blijven
· = een vereenvoudiging van de realiteit
· Toepassing: analyses opstellen
· vb. Wat zal het effect zijn op de huizenmarkt, ceterus paribus, als de woonbonus wordt
afgeschaft?
1
, Economie – samenvatting 2019 – 2020
o Woonbonus = lening bij aankoop van huis inbrengen in belastingen (soort stimulans
om huis te kopen)
o Gevolg (net na bekendmaking van afschaffing): mensen gaan MEER huizen kopen ‘nu
het nog kan’
o Gevolg na aantal jaren: MINDER mensen gaan huizen kopen (vraag neemt af)
prijzen van huizen dalen
o Realiteit: prijs blijft gelijk / stijgt
→ 2/3 van de bevolking wil eigen huis, mensen blijven kopen
→ banken geven nog steeds leningen: rentes liggen laag dus makkelijk om lening aan
te gaan!
1.2. HOE METEN WE DE ECONOMIE?
Welvaart = de mate waarin we kunnen stellen of aan de behoeften van alle economische spelers wordt
voldaan met diens schaarse middelen
· Consument die minder moet betalen dan gedacht → welvarend gevoel
Bruto Binnenlands Product = BBP
= de som van alle toegevoegde waarden gedurende een bepaalde periode (meestal per jaar)
= de waarde van alle goederen en diensten die geproduceerd worden
→ Enkel goederen of diensten met een prijs kunnen worden opgenomen in welvaartsberekening
→ Waarde van schone lucht, levenskwaliteit, … kan niet worden opgenomen vrije goederen
2
, Economie – samenvatting 2019 – 2020
Grafiek van de OESO = Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
BBP = welvaart neemt altijd toe
Trend aangroei is dalend
Conjunctuur (periodiek) als golfbeweging (ideaal: gelijke/lichtjes stijgende groei)
· Welvaart neemt toe op lange termijn
o Elke jaar meer geproduceerd: nieuwe producten & nieuwe diensten
o Efficiëntie stijgt → zaken goedkoper → mensen kunnen meer besteden
o Nieuwe technologieën: geneesmiddelen, transport, communicatie, …
· Conjuctuur = jaarlijkse groei van welvaart
o Sommige jaren beter dan anderen
o Groeipercentages nemen laatste 50 jaar af
o Recessie = negatief groeipercentage → economische crisis (vb. 2008)
o Oorzaak voor afname groei: het wordt moeilijker om elk jaar meer toegevoegde
waarde te creëren
▪ Consument heeft minder vertrouwen
▪ Ethisch niet verantwoord om te blijven werken / produceren
▪ vb. Pensioen wettelijk vanaf 67 → gemiddeld gaan mensen op 60 jaar op
pensioen (bevolking haalt 67 niet..)
Soorten economieën:
· Macro-economie
o Overzicht van de hele economie (in heel het land)
o Bbp is hierop berekend
· Micro-economie
o Focus op een ‘markt’ van een bepaald product of dienst
· Meso-economie
o Focus op bepaalde sector of bedrijfstak
3
, Economie – samenvatting 2019 – 2020
1.3. WELKE GOEDEREN ZIJN ER IN EEN ECONOMIE?
Economische Goederen = schaarse goederen / diensten
Individuele goederen Publieke goederen Quasi – publiek
‣ Rivaliserend ‣ Niet – rivaliserend ‣ Niet – rivaliserend & wel
‣ Uitsluitbaar ‣ Niet – uitsluitbaar uitsluitbaar
‣ vb. eten ‣ vb. brandweer, ‣ Of rivaliserend &
gezondheidszorg, defensie niet – uitsluitbaar
‣ vb. kilometerheffing, hoger
onderwijs
Vrije Goederen = niet schaars door overvloedige aanwezigheid (vb. natuur)
Rivaliserend = de consumptie van één persoon zorgt ervoor dat een andere het niet nog een keer kan
consumeren (vb. als ik het koop, kan iemand anders het niet meer kopen)
Uitsluitbaar = consumptie wordt uitgesloten als er geen vergoeding wordt voor betaald
(consument moet betalen om iets te kunnen consumeren)
Publieke goederen worden vaak met gemeenschapsgeld ingelegd
→ Vrijbuitersprobleem of Free Riders Problem = iemand die zich niet aan de regels houdt, kan
toch gebruik maken van goederen of diensten
(iemand die geen belasting betaalt kan wel nog naar school / politiehulp krijgen / etc.)
→ verstrekker (overheid) moet er dan voor zorgen dat iedereen bijdraagt tot de lasten (vb. via
belastinggeld) en niet enkel profiteert van de baten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirandaopstal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
