Samenvatting
Samenvatting Arbeid en Tewerkstelling 2024
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Keuzevak 3e jaar TEW. Samenvatting van deel A (A1, A2, A3, A4, A5, A6)+ deel B
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 87 pagina's
Voorbeeld 4 van de 87 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ARBEID EN TEWERKSTELLINGINHOUDSOPGAVE
INLEIDING ........................................................................................................................................................... 2
DEEL A................................................................................................................................................................. 3
A1 – ARBEID EN ARBEIDSMARKT ................................................................................................................... 3
A2 – AANBOD VAN ARBEID ............................................................................................................................ 9
A3 – VRAAG NAAR ARBEID ........................................................................................................................... 23
A4 – CAPITA SELECTA ................................................................................................................................... 32
A5 – SOCIAAL OVERLEG ................................................................................................................................ 47
A6 – WELVAARTSTAAT ................................................................................................................................. 66
DEEL B (Rapport Hoge Raad voor de Werkgelegenheid) ................................................................................. 83
VOORBEELDVRAGEN ........................................................................................................................................ 85
1
,INLEIDING
Werklozen = alle personen die niet werken en werk zoeken
Beroepsbevolking = alle personen binnen de bevolking die werken of werk zoeken
Schijnzelfstandigen = personen die formeel als zelfstandige werken maar in de praktijk typisch in dienst van
een enkele onderneming (werkgever) werken
Primaire inkomens = de vergoedingen die personen ontvangen voor de inschakeling van hun arbeid en hun
kapitaal in het productieproces
Economie schaarste
- Schaarse factor hier: arbeid
- Kant van de arbeider: hoeveel van mijn tijd zet ik in?
- Kant van de ondernemer: hoeveel van mijn centen zet ik in?
Economie vraag en aanbod op de markt
- Markt hier: arbeidsmarkt
- Werknemers: aanbod op de arbeidsmarkt
- Werkgevers: vraag op de arbeidsmarkt
2
,DEEL A
A1 – ARBEID EN ARBEIDSMARKT
1. Arbeid
1.1 Belang van arbeid
Arbeid = menselijke activiteit die leidt tot de productie van nuttige goederen en diensten
- Goederen en diensten zijn nuttig wanneer ze het vermogen bezitten om in menselijke behoeften
te voorzien
- Recht op arbeid = primair mensenrecht → arbeid heeft zeer centrale plaats in menselijk bestaan
Belang van arbeid:
- Individueel vlak:
o Inkomen, sociaal contact, zingeving, status en prestige
o Minder gunstige aspecten (vb. werken onder grote druk, grote fysieke belasting,
wisselende uurregeling, …)
- Maatschappelijk vlak:
o Primaire bron van welvaart en herverdeling
- Wetenschappelijk vlak:
o Ethische, fysieke, psychische, sociologische, juridische en economische facetten
o Studie van arbeid is multidisciplinair: kennis uit meerdere disciplines wordt
gecombineerd om arbeidsgerelateerde thema’s te duiden
o Interdisciplinair onderzoek naar arbeid: kennis uit verschillende disciplines wordt
geïntegreerd binnen hetzelfde onderzoek
Binnen de economische wetenschappen:
- Arbeid is onmisbare productiefactor
- Productie en welvaart zijn ondenkbaar zonder arbeid
Arbeid zorgt ervoor dat de mensen in kwestie rekeningen kunnen betalen
1.2 Soorten arbeid
Arbeidsverhoudingen = geheel van relaties tussen werkgevers(-organisaties) en werknemers(-organisaties)
→ in grote mate het voorwerp van sociaal overleg
1) Arbeid uitgevoerd in dienstverband tegen vergoeding
- Vergoeding in geld (loon) of in natura (maaltijdcheques, bedrijfswagens, reizen, …)
- Belgische beroepsbevolking bestaat hoofdzakelijk uit loontrekkenden
= alle mensen die aan het werk zijn of werk zoeken
o “Maatschappij van gesalarieerden”
- Machtsrelatie van ondergeschikte en bovengeschikte:
o Kan zeer bedenkelijke vormen aannemen
o Vormen van tegengewicht zowel op het politieke vlak als op het institutionele vlak:
arbeiderspartijen, vakbonden, ontwikkeling van het arbeidsrecht en ontwikkeling van het
collectief overleg
o Arbeidsverhoudingen = geheel van relaties tussen werkgevers(-organisaties) en
werknemers(-organisaties)
2) Zelfstandig gepresteerde arbeid
- Alternatieve bron van inkomensverwerving → relatie van ondergeschikte en bovengeschikte
komt niet voor
- Zelfstandigen, ondernemers en vrije beroepen
o Ook: helpers en helpsters
3
, ▪ Verwanten van de zelfstandigen die meehelpen in de zaak
▪ Als beroepsactieven beschouwd, hoewel hun vergoeding niet steeds duidelijk is
o Zij doen het niet zomaar voor het geld maar zijn ook gidsend voor de mensen rondom
- Schijnzelfstandigen:
o Zij oefenen hun arbeid formeel uit onder het statuut van zelfstandige, maar doen dit in
de praktijk typisch in een ondergeschikte relatie t.o.v. een enkele werkgever
o Reden? Belastingen te ontwijken (fiscaal voordeliger om fiscaal zelfstandig te zijn en
‘zichzelf uit te lenen’)
o Vb. journalist die werkt voor één krant, profvoetballer, …
3) Andere soorten (wel arbeid maar zonder participatie op de arbeidsmarkt):
- Participatie op de arbeidsmarkt
o Arbeidsprestaties tegenover dewelke de vorming van (officiële) primaire inkomens staat
- Huishoudelijke arbeid
o Economische arbeid (creatie van nuttige goederen en diensten) maar geen (materiële)
vergoeding
o Wel participatie op de arbeidsmarkt in geval van bezoldigde huishoudelijke arbeid
(huisbodes, poetsvrouwen, tuinmannen, …)
- Onbetaalde dienstverlening
o Vrijwilligerswerk (in de welzijnssector en het verenigingsleven)
o Rekenen we niet mee in de beroepsbevolking, omdat zij dit niet op de arbeidsmarkt doen
- Doe-het-zelf-arbeid
o Vervangt de betaalde arbeid van anderen
- Verdoken arbeid (zwartwerk)
o Wordt niet geregistreerd maar vormt in de praktijk een substantieel gedeelte van de
globale arbeidsmarkt → nodige aandacht via afzonderlijke analyse
o Ramingen o.b.v. de omloopsnelheid van bankbiljetten en munten
o België: zwarte circuit is ongeveer 15% van het officiële nationaal product
- Studiearbeid:
o Consumptief aspect: levert alleen nut op voor de betrokkene zelf in de vorm van kennis
en ontplooiing
o Investeringsaspect: economische arbeid als voorbereiding op het beroepsleven met een
uitgestelde productiviteit en beloning
2. Arbeidsmarkt
Arbeidsmarkt = mechanisme dat samenleving heeft ontwikkeld om “arbeid” te verhandelen (kopen en
verkopen)
- Aanbod van arbeid:
o Iedereen die werkt of wil werken, iedereen die zijn arbeid aanbiedt (door nu al te werken
of door al beschikbaar aan de slag te gaan)
o Als mensen aan het werk zijn of werk zoeken, dan bieden zij hun arbeid aan op de
arbeidsmarkt (zij verhuren hun arbeidstijd)
o Totale aanbod = werkzoekenden en werkenden
- Vraag naar arbeid:
o Als bedrijven mensen tewerkstellen of vacatures open verklaren, dan vragen zij arbeid op
de arbeidsmarkt (zij huren arbeid om goederen en diensten mee te produceren)
o Totale vraag = open vacatures en alle reeds ingevulde arbeidsplaatsen
Arbeidsmarkt brengt vragers en aanbieders van arbeid met elkaar in contact
- Gevolg: aanwerving en het betalen van loon
- Allocatie en prijsvorming zijn de uitkomsten van elke marktwerking
o Allocatie: beschikbare arbeid toegewezen aan een vacature → “ruil” of “transactie”
▪ Best mogelijke werknemer in contact brengen met best mogelijke werkgever
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariebaesv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51292 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen