HOOFDSTUK 1: DE DOORBRAAK VAN DE BURGERLIJKE PARLEMENTAIR-
CONSTITUTIONELE STAAT
INLEIDING
Inleiding
1830-1848: overgangsperiode
- Ancien regime
o Landbouweconomie
o Adel en Kerk = geprivilegieerde standen
o Macht Kerk en godsdienst
o Macht vorst
- 19 eeuw
de
o Ontstaan industrieel kapitalisme: burgerij
o Kerk verliest bezittingen
Willem I = “verlicht despoot”
Ancien Régime
Macht – vorst – God
- Conservatief, katholiek
Vorst regeert met 3 standen
- Statenvergaderingen
- Elke provincie onafhankelijk (“confederaal systeem)
o Vb. Vlaanderen, Brabant, Henegouwen…
Zuidelijke Nederlanden Luik (apart)
- 61% inwoners Nl
- 35% inwoners Fr
- Rest Dts
Schoonmoederregime (V.K./Republiek)
Frans regime
1795: “België” deel van Frankrijk
- Eenheidsstaat
- Departementen i.p.v. vorstendommen
Afschaffing leenrecht/privileges
- Nationale soevereiniteit
- Openbare verkoop goederen kerk
1
,Nieuw juridisch system
- Rechtbanken (Cassatie – beroep – eerste aanleg)
- Burgerlijk Wetboek, Strafwetboek…
- Exit gewoonterecht
Haven Antwerpen weer “vrij”
Concordaat tussen Napoleon en Kerk (1801)
- Weddes voor priesters
o Weddes = loon
- Kerkgebouwen worden beheerd door kerkfabrieken
o Teruggegeven door staat
o Gemeente subsidieert kerkfabriek
1815:
Congres van Wenen (1814-1815)
- Bufferstaat tegen Frankrijk
o Sterk, gecentraliseerd land
o Forten
- Uitbreiding voor het huis van Oranje
o Départements réunis
o Apart statuut voor Luxemburg/Limburg (Duitse Bond)
Grondwet 1815
- Macht gaat uit van de vorst
o Geen ministeriele verantwoordelijkheid
o Vorst kan tussenkomen in processen
- Parlement: Staten-Generaal
o 50/50 Noord/Zuid
o Bicameraal: eerste/tweede kamer
o Tienjarige begroting
DE REVOLUTIE
Context revolutie
Landbouwland -> jong industrieland
- Succes onder Willem I
- Maar: landbouw blijft belangrijkste
o Staatsbestel Willem I
2 oppositiegroepen
2
, - Middenklasse
o Liberale eisen
o Franse Revolutie verderzetten
- Adel & clerus
o Herstel macht
o Klok verder terugdraaien
- Beiden willen macht koning beperken
Revolutie: lagere burgerij + middenklasse
- Uitgesloten
o Kleine burgers, intellectuelen, onderwijs, journalisten…
o Kleine boeren, ambachtslui…
- Voeren revolutie, maar worden weer uitgesloten van de macht
Conservatieven: herinnering aan Brabantse Omwenteling
- Opstand tegen progressieve, autoritaire vorst (1787, 1789-1790)
- Grondwettelijke traditie ancien régime (Blijde Inkomst Brabant,
1356)
o “Vrijheidslievende Belg”
Eisen middenklasse:
- Volkssoevereiniteit
o Bevolking kiest machthebbers
- Parlementair regime
o Macht gaat uit van parlement
- Ministeriële verantwoordelijkheid
o Parlement controleert regering
- Rechten en vrijheden
o Rechtsbescherming individu
Adel en Kerk
- Tegen onderwijspolitiek Willem I
- Eis: vrijheid van:
o Godsdienst
o Onderwijs
MONSTERVERBOND 1827
Hoe verloopt revolutie?
Massa ontevreden “paupers” (armen)
- Ontstaan van relletjes, vernielingen…
Reactie koning Willem?
Brussel: Nederlands leger trekt terug
Antwerpen: beschieting door Nederland
HET NATIONAAL CONGRES EN DE GRONDWET
De grondwet, een compromis
Liberale middenklasse adel en clerus
- Gematigde hervormingen (lib.)
- Bewaren machtsstructuur van voor Franse Revolutie (cons.)
Verkiezingen Nationaal Congres
- Rechtstreeks verkozen, maar hogere kiescijns
o Exit kleine burgerij, democraten, republikeinen
- Kleine matiging: capacitair stemrecht
Nationale soevereiniteit, geen volkssoevereiniteit
Het Nationaal Congres
Twee groepen belangrijk
- Adel (grootgrondbezitters)
- Intellectuelen (advocaten)
o Conservatieven/ gematigde katholieken > antiklerikalen
o Conservatieven/ gematigden > democraten
Prioriteiten:
- Macht koning aan banden < adel/burgerij
o Beschermen tegen koning
Koning gebonden aan grondwet
Scheiding der machten
Ministeriele verantwoordelijkheid
Contraseign
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fauvenellyvh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.