Juridisch kader van een organisatie
Inleiding tot het recht
24/09/2024
Recht = een geheel van afdwingbare regels waarmee de mens de samenleving
ordent
het is nuttig
wij voelen ons beschermd door recht het is dus ook noodzakelijk
geeft vorm aan maatschappij, zorgt voor de zekerheid en veiligheid
Verschil tussen recht en Godsdienst:
Godsdienst bestaat om jou te helpen (niet straffen), ook om je zin in je leven te
geven, Godsdienst kan je kiezen maar het is je persoonlijke keuze.
Recht is voor iedereen en het is ook verplicht, het is ook dynamisch (het past zich
aan = het kan veranderen).
Bronnen van het recht:
1. Internationale rechtsbronnen
2. Belgische regelgeving
Hiërarchie der rechtsnormen lagere normen mogen normen niet
tegenspreken en elke instelling moet haar bevoegdheden respecteren
Publicatie van wetgeving
3. Rechtspraak
4. Rechtsleer
5. Gewoonten
6. Algemene rechtsbeginselen
, Internationale wetgeving
Verenigde Naties Europese Unie (EU) Bilaterale verdragen
Sinds 1945 met 193 landen Sinds 1958 met 27 lidstaten Afspraken tussen 2
Kernactiviteiten: vrede en Kernactiviteiten: interne landen (bv.
veiligheid, economische en economische markt, euro (20 pensioenrechten bij
sociale ontwikkeling, landen), energie, landbouw, werken in het
mensenrechten, humanitaire buitenlandse betrekking en buitenland)
zaken, internationaal recht defensie
Belangrijke instellingen: Belangrijke instellingen: Europees
algemene vergadering, Parlement in Brussel, Europese
veiligheidsraad, internationaal Commissie, Europese raas,
gerechtshof Europees gerechtshof
Internationale instellingen: Agentschappen: Europol,
UNESCO, UNICEF, IAO voedselveiligheid, frontex
Nationaal wetgeving
Federale wetgeving:
Sinds 1831
Omschrijft de basisstructuur van onze Belgische Staat en een aantal
fundamentele rechten en vrijheden van burger (verbod op discriminatie,
briefgeheim, vrijheid van vereniging)
Wijzigingen slechts mogelijk via ingewikkelde procedure constituante
Wetgevende niveaus:
Wet wordt goedgekeurd door een Parlement
Goedgekeurd
meerderheid
Decreet wordt goedgekeurd door het gemeenschaps- of gewestlijke parlement
(Vlaanderen en Wallonië)
met een
gewone
Ordonnantie: Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Besluiten:
Koninklijk Besluit (K.B.) uitvoering van federale wet, beslist door de regering,
ondertekend door de Koning
Ministerieel Besluit (M/B.) verdere detaillering van K.B., door minister
Besluit van gewest of Gemeenschapsregering uitvoering van decreet of
ordonnantie
Provinciale en Lokale Reglementen op provinciaal en gemeentelijk niveau
,Rechtspraak
Uitspraken van Hoeven (arresten) en Rechtbanken (vonnissen) met
Interpretatie van de wetgeving
Kenmerken: past regels toe, verduidelijkt en laat recht evolueren, bindend
enkel voor partijen in een geschil, veel uitspraken zin worden ja verloop van
tijd ‘vaste rechtspraak’
Wordt ook beïnvloed door de rechtsleer
Rechtsleer = doctrine
Analyse van juristen met betrekking tot bepaalde twistpunten
Vormen: handboeken of artikels in juridische tijdschriften
Invloed op rechtspraak en wetgevend werk in parlementen
Algemene rechtsbeginselen
Ongeschreven maar bindende regels, die door de rechtspraak wordt afgeleid
uit bestaande rechtsregels
Voorbeelden: recht van verdediging, goede trouw
1 De nationale instellingen
1.1 Van eenheidsstaat naar confederatie
1831: België opgericht als eenheidstaat
1968-2014: Hervormingen om spanningen tussen Vlaanderen en Wallonië te
verminderen
België werd een federale staat met 3 bestuursniveaus:
Federale overheid
Gemeenschappen (culturele bevoegdheden)
Gewesten (economische bevoegdheden)
Nationale Politieke Instellingen
1) Federale wetgevende macht (WM) Parlement en Koning
2) Federale uitvoerende macht (UM)
3) Gemeenschappen (3) en Gewesten (3)
4) Provincies (10)
5) Gemeenten (589)
6) Controlende instellingen
, 1.2 Scheiding der machten
1. Wetgevende macht (6 verschillende paramenten in België)
2. Uitvoerende macht (6 verschillende regeringen in België)
3. Rechterlijke macht ( 1 gerecht)
1.3 De Federale of Nationale staat
1.3.1 De federale wetgevende macht
De federale wetgevende macht wordt gevormd door het Parament en de
Koning.
2 kamers bij parlement = 1 kamer en 1 senaat alles moet
goedgekeurd worden door beide (wordt aangesteld door politieke
partijen)
Koning via erfopvolging
1.3.1.1 Het parlement
Vertegenwoordigers
Legislatuur: 5 jaar (art. 65 GW) vorige verkiezingen 09/06/2024
Parlementsleden genieten speciale statuten:
Parlementaire onverantwoordelijkheid: Geen strafrechtelijke vervolging
voor uitspraken in hun functie.
Parlementaire onschendbaarheid: Arrestatie of vervolging is enkel mogelijk
met toestemming van het parlement.
Kamer van Volksvertegenwoordigers
Aantal leden: 150, rechtstreeks verkozen
Verkiezingen: stelsel van ‘evenredige vertegenwoordiging’, verkiezingen per
kieskring, elke kieskring krijgt een aantal zetels op basis van het
inwoneraantal
Voorzitter: Peter De Roover
Een regeringsmeerderheid vormen:
Minste 76 kamerleden moeten de regering steunen na een debat over de
regeringsverklaring
De kamerleden die de regering steunen, vormen de meerderheid
De overige kamerleden vormen de oppositie
Het regeringsbeleid controleren:
Enkel de Kamer kan de regering of ministers tot de orde roepen en eventueel
het vertrouwen in de regering intrekken
