Politiestudies
Les 1
Examen:
Mondeling
4 vragen over leerstof op 40 punten, we nemen er 2, bekijken de vragen en we
leggen er 1 terug. Zo kunnen we nog kiezen tussen twee mogelijkheden.
En 1 vraag over leesopdracht 4 punten.
1 extra opdracht: hoofdstuk in boek ‘lezen’ dat we niet hebben behandeld, en
haar vertellen op het mondeling examen. Hoofdstuk samenvatten,
HANDGESCHREVEN, dit mogen we bij ons houden op het examen, 5min.
Serie 1985!!! (Zaken die weerspiegelen hoe politie vroeger werkte)
2 wetten die belangrijk zijn
1. Wet op de geïntegreerde politie 1998
2. Wet op het politieambt 1992
Voor 1998 was er de rijkswacht, gemeentepolitie en de gerechtelijke politie bij
de parketten. Tot op de dag van vandaag is dit nog steeds relevant in ons huidig
politiebestel.
Voorwaarden om bij de politie te komen:
- Ingangsproef die je moet doen, hiervoor moet je een middelbaar
diploma hebben.
- Selectieproeven moet je doen.
- Erna 6m opleiding voor agent.
- Voor inspecteur is het 1j opleiding.
,Hoofdstuk 3 De maatschappelijke opdracht van de politie als
terugkerend vraagstuk
Hoewel de politie een centrale plaats inneemt binnen de moderne rechtsstaat en burgers
vaak verwachtingen hebben over wat de politie in hun ogen moet doen, wordt deze
organisatie gekenmerkt door een telkens terugkerende zoektocht naar haar identiteit en
opdracht. Mogelijk mede omdat die identiteit en opdracht vaak onduidelijk zijn, dat roept
echter de vraag op waaruit de maatschappelijke opdracht van de politie bestaat.
In dit hoofdstuk wordt geprobeerd op deze vraag een antwoord te geven. Dit gebeurt aan de
hand van een viertal dimensies. Tussen deze dimensies kunnen spanningen en
tegenstellingen bestaan, mede omdat deze dimensies deels verwijzen naar verschillende
visies op de politie.
Onderscheid police en policing
Police: verwijst naar het instituut politie. Het is meer dan een organisatie.
Individueel niveau: dan ga je kijken op straat, hoe reageert de politie en wat doet hij.
Organisatieniveau: dan kijk je naar de politie als organisatie, hoe organiseert zij haar
werk, hoe doet zij aan beleid, hoe gaat ze om met haar werknemers?
Institutioneel niveau: hierbij is de organisatie nog meer dan dat. De politie is een
instituut, het is iets wat iedereen kent, waarvan iedereen weet dat het bestaat, die
een bepaalde institutionele maatschappelijk functie heeft en die moeilijk te
veranderen is.
Policing: politiewerk, politiepraktijken. Je gaat kijken naar hoe de politie werkt. Vb. verhoor,
surveilleren op straat zijn allemaal politiepraktijken.
Police: er is maar 1 instituut, maar 1 politie. Politie als instituut, is er maar 1.
Policing: er zijn ook nog andere organisaties die aan politiewerk doen, zonder dat ze
behoren tot de politieorganisatie.
Vb. security, douane, belastinginspecteur, leger.
Disband, disempower and disarm the police.
Het einde van de politie?
= defund the police
Rellen in Amerika, aangespoord door black live Matters beweging tegen politie.
Black lives matter kreeg een sterke impuls en groeide uit tot een internationale
protestbeweging naar aanleiding van 2 incidenten waarbij zwarte mannen omkwamen door
geweld van de Amerikaanse politie. Hun boodschap is dat een rechtvaardiger wereld enkel
kan worden gerealiseerd als de politie wordt afgeschaft. Hierbij is dit gehanteerd: “
disband, disempower and disarm the police” (ontbind de politie, ontneem haar haar
bevoegdheden en ontwapen haar.
Er werd ook gepleit om de politie haar financiële middelen te ontnemen, en dit geld ter
beschikking stellen aan organisaties die werkzaam zijn in welzijn, zorg, huisvesting, …
,Levenden kijken in Amerika anders naar de politie naargelang je wit of gekleurd bent. Dit
heeft te maken met een zeer hoog racisme bij de politie, maar ook het feit dat in Amerika
nog steeds de associatie wordt gemaakt tussen niet wit is gelijk aan potentieel verdacht
gevaarlijk crimineel.
Deze oproep van black lives matter kan worden beschouwd als een vorm van ‘politie
abolitionisme.’ (Pleit dat politie wordt afgeschaft, maar er wordt ook een link gelegd met de
oorspronkelijke strijd tegen slavernij) ze willen de politie hervormen
2 hervormingsstrategieen
1) Principe van community policing: afstand tussen politie en burger proberen Kleiner
maken
2) Procedural justice: gericht op de bejegening door de politie op de burgers te
verbeteren, hen met meer respect en eerlijkheid te behandelen.
Meestal denken wij als we politie zien, ‘ah die gaat ons beschermen, hij staat aan onze kant’.
De laatste jaren wordt de politie niet meer gezien als beschermer, als veilig.
Het vertrouwen van de burger in de politie is aan het dalen. Men moeten ons afvragen hoe
het komt dat het vandaag terug aan de orde is, terwijl we dit 20j geleden niet hadden.
Politie kan 2 dingen doen:
- Of je negeert dit, maar dat je uiteindelijk toch afgeschaft wordt.
- Of je kan luisteren naar die boodschap en je kan er iets aandoen.
Maar het instituut politie wegwerken, zal moeilijk zijn.
De aanleiding hiernaartoe is vooral dat defunte police een verhaal is geweest waarbij de rol
en functie van politie in de samenleving in vraag wordt gesteld.
Wij gaan nu kijken wat nu eigenlijk de maatschappelijke opdracht is van de politie.
De rol van de politie wordt gedefinieerd op verschillende manieren.
Politiemandaat
Wie heeft er het mandaat gegeven om politie te zijn, wie heeft beslist van jij
mag nu morgen op straat lopen, een wapen gebruiken, mensen arresteren: **
‘de overheid’
Douane mag u ook stoppen en controleren, maar ze mogen geen boeten
uitdelen.
Symbolische en maatschappelijke functie
De politie heeft ook een symbolische functie: uniform dragen, dit zorgt ervoor
dat je een bepaald aanzien krijgt. (Er wordt op een bepaalde manier naar u
gekeken)
Ze brengen sociale orde toe: vb bij een caferuzie, is het genoeg om binnen te
komen en de ruzie stil te leggen, ze hebben niet altijd hun wapens nodig. Op
deze manier brengen zij ook sociale orde en rust.
Verwachtingen van de burger: je hebt burger nodig, want politie kan enkel sturen als
ze vertrouwen en instemming krijgen van de burger.
Burger verwacht van de politie dat ze 24/7 bereikbaar zijn en dat ze hun beschermd.
Wetgevende macht: parlement
, Rechterlijke macht: OM, rechters
Uitvoerende macht: regering, ministers
** Wie is er baas van de politie in België: minister van justitie en minister van binnenlandse
zaken. Deze twee behoren tot de uitvoerende macht, en zij zijn de voogdijministers. Het
mandaat wordt vanuit hun gegeven.
De wetten worden gestemd in het parlement, het parlement stemt op de wet van het
politieambt en de wet van de geïntegreerde politie, maar dan zorgt de minister van justitie en
minister van binnenlandse voor de uitvoering van de wetten.
Het afdwingen van wetten gebeurt door de politie, vandaar dat we zeggen dat de politie een
verlengstuk is van de uitvoerende macht.
Dus de politie krijgt de maatschappelijke opdracht, in eerste instantie van de overheid.
De taak van de politie is niet altijd duidelijk.
Ze moeten voldoen aan conflicterende eisen:
- Ene keer wordt er verwacht van de politie dat je beschermer bent van
mensenrechten. (Dat je anderen van hun vrijheid moet beroven om de rechten van
de ene tov andere te beschermen) anderzijds ben je ook hoeder van mensenrechten,
als iemand geslaagd wordt dan ga je die rechten van die persoon moeten
beschermen door beschermend op te treden ten aanzien van die jongen.
- Military policing VS burger policing by consent: is een groot tegenstelling die heerst
bij de politie.
Policing by consent: is aan politiewerk doen met instemming van de bevolking. Als
politie een identiteitscontrole vraagt, moet je als burger eerst toestemming geven, als
je nee zegt mag de politie een identiteitscontrole niet doen. groot verschil dan tov
bij ons.
Military policing: politie die gedragen wordt door de staat. Men gaat er van uit dat
wat dat de staat zegt moet je doen. Vb. veel wapengebruik, manifestatie’s verbieden,
…
Identiteit van de politie
Vaak wordt de taak van de politie kortweg omschreven als het handhaven van de openbare
orde en het bestrijden van criminaliteit. Deze formuleringen zijn niet onjuist, maar deze
bieden toch onvoldoende houvast om de identiteit van politie en politiewerk te begrijpen.
Waardoor we dieper moeten ingaan op deze materie.
Vb. Persoon kocht drugs aan en wou dit zelf gaan verkopen, zodat hij de mensen kon
arresteren als iemand het van hem aankocht. (undercover), maar dit mag niet meer, de politie
mag dit niet meer uitlokken.
Identiteit is belangrijk voor de bevolking als voor de staat, maar ook voor de politie zelf. De
gemakkelijkste identiteit die we kunnen geven aan de politie is een normatieve functie. Dat
we zeggen de politie is een instantie die die en die wetten moet afdwingen en die geweld
mag gebruiken en die dit doet volgens bepaalde regels.
