Private veiligheid
Inleiding
Geen les 15/08
Wetboek mee op examen
Reader te kennen, maar vooral informatief en komt in grote mate aan bod
in les. (lezen).
Commerciële vormen private veiligheid
- Bewakingsagent: niet enkel privé klanten die beroep doen op
bewakingsagent, maar ook overheid. Mogen niet sterk/grondig
aftasten zoals de politie mag, enkel beperkt over u kleren gaan.
- Evenementenbewaking
- Veiligheidsagent
- Privédetectives
Vorm van private veiligheid= burgerwachten (naast politie, mensen die
zelf patrouilleren)
Begrip ‘private veiligheid’
Private veiligheid kan zowel privaat, commercieel als vrijwillig zijn.
- Bijzondere veiligheid: gaat specifiek over interne bewakingsdiensten
die in kader van openbaar vervoer actief zijn. Verschilt van
veiligheidsagent. Ze mogen ook niemand arresteren, enkel iemand
2u vasthouden. Gelden bijzondere regels.
Vb. persoon wil binnen en bewakingsagent zegt dat dit niet mag en
persoon doet dit wel. Bewakingsagent kan niets doen, hij kan die
persoon niet arresteren. Verbod op gebruik van dwang en geweld.
Privaat = niet-statelijk, niet overheid gebonden gaat vaak over een
specifieke klant, is niet voor iedereen toepasbaar, niet collectief, je gaat er
vaak voor moeten betalen (bv. Securitas)
Publiek = collectieve dienstverlening, moet je niet voor betalen, geen
contract tussen dienstverlener en klant, wordt wel door iedereen via
belastingen betaald (bv. Politie)
Bijzondere veiligheid = veiligheid in het kader van het openbaar vervoer
Bewakingsonderneming interne bewakingsdienst: contractueel,
specifieke klant, betalend
,Je gaat op weg naar Tomorrowland, je vertrekt en hebt al wat drankjes
mee en onderweg naar de tramhalte, laat een van u vrienden een blikje
bier vallen. Die zal worden aangesproken door de gemeenschapswacht
(paars). Die laat u weten dat je voor het achterlaten van zwerfvuil een
gasboete kan krijgen en raadt u aan om die blikjes bier weg te gooien in
een gewone vuilnisbak. Je bent nog maar net vertrokken en dit is eerste
contact met iemand die een bepaalde veiligheidsfunctie uitoefent, dat niet
de politie is, maar wel publiek van aard.
Je stapt op de tram en je wordt gecontroleerd door lijncontroleur
(donkergrijs). Tram rijdt verder naar Brussel centraal, als je toekomt aan
station en je op de volgende trein wilt opstappen, hoor je dat er al een
paar mensen door de wagon wordt gezet door de veiligheidsdienst van
securail (rood). Deze persoon is ook gewapend en mag dwang gebruiken
paperspray vb. maar, mag wel zelf geen arrestaties verrichten, moet
politie verwittigen op persoon weg te halen.
Je komt toe in Boom, je, gaat naar festivalweide en daar zie je dat er ook
controle wordt uitgeoefend op de wagens op de parking, door iemand van
de federale politie.
Als je toekomt op de weide zelf, zal er een toegangscontrole zijn door
bewakingsagent (grijs). Deze persoon mag vragen dat hij u rugzak mag
bekijken. En als je dit weigert, zal de persoon zeggen dat je ook niet wordt
toegelaten op de festivalweide. Maar persoon mag wel niet u rugzak
nemen, erin kijken, zaken er uithalen en terugleggen. Strikt geregeld
met wet van 2/10/2017, het mag louter gaan om een visuele controle van
handtas/rugzak. Persoon mag wel een oppervlakkige aftasting doen van de
kledij, maar mag in principe niet fouilleren zoals de politie, die een
verregaande fouillering hebben en controle.
Halve voormiddag onderweg en al heel wat verschillende actoren
tegengekomen die specifieke bevoegdheden hebben.
,Op festival hangt het ook vol door camera’s. Bewakingsagenten zijn
hiervoor opgeleid en die optreden onder de regie van de publieke politie.
Paars: gemeente
Donker grijs: vervoer
Rood: bijzondere veiligheid, securail: dit is een dienst die opgericht is in
het kader van het openbaar vervoer.
Blauw en oranje: politieagent
Grijs: bewakingsagent, Securitas
Camerabeelden kunnen enkel door politie worden bekeken, politieagenten
zijn de enige gemachtigden om een beslissing te nemen omtrent
camerbeelden
Private veiligheid en de burger
• Er is een toenemende zichtbaarheid en contact met burger van de
private veiligheidsactoren in onze samenleving. Rugzakcontrole, …
• Zowel in de private als (semi-)publieke ruimte:
• Verschillende organisaties en personen: steeds meer
evenementen waar ze actief zijn, vroeger meer op industriële
settings waar private veiligheidsactoren actief waren.
• Taken en bevoegdheden lijken gelijkaardig aan deze van
politie: in veiligheidshandhaving zijn heel wat verschillende
organisaties en personen betrokken, die sterk gelijkende taken
hebben op die van publieke politie
• MAAR: is geen politie, ze hebben niet dezelfde bevoegdheden,
mogen geen dwang en geweld uitoefenen. Maar bij bijzondere
veiligheid merk je wel dat bepaalde actoren wel gewapend
zijn. ook bewakers van VIP protection of van de ambassade.
• Heeft een grote impact op maatschappelijk, sociaal en persoonlijk
leven
• Organisatie en handhaving veiligheid
• Door uitvoeren toezicht en controle dat die principes van
dwang en geweld, privacy, grondrechten, … vaak het
monopolie van de overheid is. spanningsveld tussen wat de
wet voorschrijft en wat er in de praktijk gebeurt.
• Steeds grotere rol van (niet-politionele) veiligheidsfuncties: zie je
duidelijk in voorbeeld van tomorrowland.
Het veiligheidslandschap in belgie
Actoren
Gedifferentieerd veiligheidslandschap
• Publieke zijde: Politie, gemeenschapswacht, bijzondere
inspectiediensten (vb. douane), inlichtingendiensten, civiele
bescherming, leger, …
• Private zijde: bewakingsondernemingen, ondernemingen voor alarm-
en camerasystemen, private opsporingssector (PV detectives) ,
, interne bewakingsdiensten, private militaire ondernemingen (Black
Water, Warner), …
• Private sector is onder toezicht en controle minister van
Binnenlandse Zaken. Wie een bewakingsonderming vb. wil
oprichten moet daarvoor een vergunning krijgen. Dit verloopt
via BZ.
• Verschil bewakingsondernemingen en interne
bewakingsdiensten: bewakingsondernemingen is een
onderneming die bewakingsagenten zal tewerk zal stellen bij
klanten die daarvoor betalen, vb. VUB is een klant van
securitas. VUB betaalt securitas om hier bewakingsagenten
tewerk te stellen.
Interne bewakingsdiensten (KBC, financiele instellingen) gaan
ook beroep doen op securitas, om daar ook aan de ingang te
staan, maar vaak gaat zo een onderneming beroep doen op
een interne bewakingsdienst. Die treden enkel op ten behoeve
van de eigen onderneming, vb. KBC en die enkel voor KBC gaat
optreden.
Veligheidsdiensten vallen onder de bijzondere veligheid. Wet
2/10/2017 en worden aanschouwd als onderdeel van de private
veiligheidssector. Zijn daar niet altjid tevreden mee, omdat in Belgie
de private sector strikt gereglementeerd is. Gaan eerder trachten te
identificeren met de publieke veiligheidsactoren. (vb. dat securail
wel pepperspray en handboeien mogen bijhebben).
Publiek-Private verhouding
Internationaal
• Whitepaper CoESS, ‘The new security company’ (2015)
• Denemarken: als je naar hier gaat, is de verhouding publiek-
privaat ongeveer hetzelfde als België. 2 op1.
• Duitsland: hier is de verhouding 1 op 1, ongeveer even veel
mensen tewerkgesteld binnen private veiligheidsindustrie en
binnen publieke.
• Hongarije
• Nederland: verhouding 3 op 4: 60 000 politieambtenaren tov
40 000 mensen die binnen private veiligheidsindutstrie gaan
werken.
• Noorwegen
• Polen
• Verenigd Koninkrijk: hier heb je 300 000 personen binnen
bewakingsindustrie. Bijna alle winkels merk je dat er altijd een
bewakingsagent aan de deur staat. Verhouding is 2 op 1 in
voordeel van private veiligheidsindustrie.
• Buiten Europa
• India: 3 miljoen tewerkgesteld binnen private
veiligheidsindustrie
• Zuid-Afrika: grootste private veiligheidsindustrie ter wereld
